Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Ο χορός των σκύλων

Ο χορός των σκύλων

Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Τραγούδι: Μάνος Χατζιδάκις & Αλίκη Καγιαλόγλου
Δίσκος: Αντικατοπτρισμοί (1993)

Πέντε σκύλοι πεινασμένοι
μια ζωή βασανισμένοι
μέσα σε βρισιές και γιούχα
βάλανε καινούρια ρούχα
και με γιορτινή φορεσιά
βγήκανε να πάνε βόλτα
στου παράδεισου την πόρτα
πίσω από την παλιά εκκλησιά

Μέσα στη ζωή
ποτέ
μη ζητάς να βρεις
ποιος είναι ο δικαστής
να περπατάς
και πάντα να κοιτάς
πού θα πας να κρυφτείς

Μες στην ερημιά του κόσμου
ένα χέρι γράφει εντός μου:
«Κάπου υπάρχει θεός»

Πέντε πεινασμένοι σκύλοι
στου παράδεισου την πύλη
περίμεναν απ’ τους πρώτους
για να στήσουν το χορό τους
μα προτού η αυγή χαράξει
στου ουρανού την άγια τάξη
χωροφύλακες αγγέλοι
τους κρέμασαν στο τσιγκέλι

Μέσα στη ζωή
ποτέ
μη ζητάς να βρεις
ποιος είναι ο δικαστής
να περπατάς
και πάντα να κοιτάς
πού θα πας να κρυφτείς

Φίλοι σκύλοι μην κλαίτε
μες στη συμφορά να λέτε:
Κάπου υπάρχει θεός
Κάπου υπάρχει θεός

Αυτό είναι ένα από τα τραγούδια που πολύ αγάπησα γιατί δείχνει ότι ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν κάτι πολύ παραπάνω από ένας απλός συνθέτης αφού ο συνολικός του λόγος (μουσικός και μη) ήταν και είναι τρόπος και στάση ζωής για κείνον και για όσους από τους ένθερμους ακροατές του δεν διστάζουν να έχουν άποψη και δεν ντρέπονται ούτε φοβούνται να τη δηλώσουν δημοσίως.

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Αθήνα

Αθήνα

Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Τραγούδι: Γιάννης Βογιατζής

Μ’ άσπρα πουλιά και σύννεφα
τον ουρανό θα ντύσω
και τ’ όνομά σου αθάνατο
στην πέτρα θα κεντήσω

Στο περιβόλι τ’ ουρανού
θα μπω για να διαλέξω
δάφνη μυρτιά κι αμάραντο
στεφάνι να σου πλέξω

Αθήνα, Αθήνα
χαρά της γης και της αυγής
μικρό γαλάζιο κρίνο
Κάποια βραδιά στην αμμουδιά
κοχύλι σου θα γίνω
χαρά της γης και της αυγής
μικρό γαλάζιο κρίνο

Γιώργος Χατζηνάσιος & Νίκος Γκάτσος, Η ενδεκάτη εντολή

Η ενδεκάτη εντολή

Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος
Τραγούδι: Νάνα Μούσχουρη
Δίσκος: Η ενδεκάτη εντολή (1985)

Ρίξε ένα βλέμμα σιωπηλό
στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πώς καίει
και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά
ψάξε να βρεις ποιος φταίει

Σα χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ’ ουρανό
και περπατάει στο χώμα
την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα

Είναι καινούρια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά
σαν της καρδιάς τα βάθη
μα μες στου κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει

Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτα τον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει
την ενδεκάτη εντολή
που ’ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι

Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι
έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ

Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δεν θα φανεί
κι ούτε θα ’ρθει καράβι
την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Αθανασία

Αθανασία

Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη
Δίσκος: Αθανασία (1976)

Τι ζητάς, αθανασία, στο μπαλκόνι μου μπροστά
δε μου δίνεις σημασία κι η καρδιά μου πώς βαστά
σ’ αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες ποιητές
κι ένα κλωναράκι δυόσμο δεν τους χάρισες ποτές

Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
ομορφονιά, που δε σε κέρδισε κανείς

Τι ζητάς, αθανασία, στο μπαλκόνι μου μπροστά
ποια παράξενη θυσία η ζωή να σου χρωστά
ήρθαν διψασμένοι Κροίσοι, ταπεινοί προσκυνητές
κι απ’ του κήπου σου τη βρύση δεν τους πότισες ποτές

Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
ομορφονιά, που δεν σε κέρδισε κανείς

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Ο εφιάλτης της Περσεφόνης

Ο εφιάλτης της Περσεφόνης

Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη
Δίσκος: Τα παράλογα (1976)

Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο

Κοιμήσου, Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς

Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο
τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες
και το καινούργιο πάν’ να δουν διυλιστήριο

Κοιμήσου, Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς

Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία
κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα
τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία
άδεια κορμιά, σιδερικά, παιδιά κι ελάσματα

Κοιμήσου, Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς

Νίκος Γκάτσος, Αμοργός [Με την πατρίδα τους δεμένη στα πανιά…]

Νίκος Γκάτσος & Μάνος Χατζιδάκις, Με την πατρίδα τους δεμένη στα πανιά
(ενορχήστρωση & αναπροσαρμογή: Νίκος Κυπουργός, μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός, διεύθυνση χορωδίας: Αντώνης Κοντογεωργίου, τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Αμοργός (2005)) [Πηγή πληροφοριών: Σείριος]

Με την πατρίδα τους δεμένη στα πανιά και τα κουπιά στον άνεμο κρεμασμένα
Οι ναυαγοί κοιμήθηκαν ήμεροι σαν αγρίμια νεκρά μέσα στων σφουγγαριών τα σεντόνια
Αλλά τα μάτια των φυκιών είναι στραμμένα στη θάλασσα
Μήπως τους ξαναφέρει ο νοτιάς με τα φρεσκοβαμμένα λατίνια
Κι ένας χαμένος ελέφαντας αξίζει πάντοτε πιο πολύ από δυο στήθια κοριτσιών που σαλεύουν
Μόνο ν’ ανάψουνε στα βουνά οι στέγες των ερημοκλησιών με το μεράκι του αποσπερίτη
Να κυματίσουνε τα πουλιά στης λεμονιάς τα κατάρτια
Με της καινούργιας περπατησιάς το σταθερό άσπρο φύσημα
Και τότε θα ’ρθουν αέρηδες σώματα κύκνων που μείνανε άσπιλοι τρυφεροί και ακίνητοι
Μες στους οδοστρωτήρες των μαγαζιών μέσα στων λαχανόκηπων τους κυκλώνες
Όταν τα μάτια των γυναικών γίναν κάρβουνα κι έσπασαν οι καρδιές των καστανάδων
Όταν ο θερισμός εσταμάτησε κι άρχισαν οι ελπίδες των γρύλων.

Γι’ αυτό κι εσείς παλικάρια μου με το κρασί τα φιλιά και τα φύλλα στο στόμα σας
Θέλω να βγείτε γυμνοί στα ποτάμια
Να τραγουδήστε την Μπαρμπαριά όπως ο ξυλουργός κυνηγάει τους σκίνους
Όπως περνάει η όχεντρα μες απ’ τα περιβόλια των κριθαριών
Με τα περήφανα μάτια της οργισμένα
Κι όπως οι αστραπές αλωνίζουν τα νιάτα.

[…]

Από τη συλλογή Αμοργός (1943) του Νίκου Γκάτσου

Μια Παρασκευή (Δήμος Μούτσης & Νίκος Γκάτσος)

Μια Παρασκευή

Σύνθεση & στίχοι: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη
Δίσκος: 45 στροφών του 1969

Μια Παρασκευή σε γνώρισα
τα δυο μάτια σου ξεχώρισα
τα δυο μάτια σου ξεχώρισα
να σ’ απαρνηθώ δεν μπόρεσα

Άλλο μη μου λες να περιμένω
άλλο μη μου λες να καρτερώ
θά ’ρθω σαν μικρό πουλί κυνηγημένο
να σε βρω

Μια Παρασκευή χωρίσαμε
της καρδιάς την πόρτα κλείσαμε
της καρδιάς την πόρτα κλείσαμε
βάσανα κι οι δυο γνωρίσαμε

Άλλο μη μου λες να περιμένω
άλλο μη μου λες να καρτερώ
θά ’ρθω σαν μικρό πουλί κυνηγημένο
να σε βρω

Υ.Γ.: Το τραγούδι αυτό είναι ένα από τα 4 πρώτα της Δήμητρας Γαλάνη στην ελληνική δισκογραφία (πηγή: ogdoo.gr). Ευχαριστώ πολύ τον φίλο Μανόλη Τζιλιβάκη που μου υπέδειξε τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Απόψε τα μεσάνυχτα (Ελένη Καραΐνδρου & Νίκος Γκάτσος)

Απόψε τα μεσάνυχτα

Σύνθεση & στίχοι: Ελένη Καραΐνδρου
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς & Βούλα Γκίκα
Δίσκος: 45 στροφών του 1970

Απόψε τα μεσάνυχτα
θα ’ρθω στη γειτονιά σου
κράτα την πόρτα σου ανοιχτή
ζεστή την αγκαλιά σου

Λόγια πικρά κι αν είπαμε
μίλα μου ακόμα λίγο
κι αν βρεις μαχαίρι, χτύπα με
μα μη μου λες να φύγω

Περπάτησα περπάτησα
στης λησμονιάς τον δρόμο
με τ’ όνειρό μου συντροφιά
και την καρδιά μου νόμο

Λόγια πικρά κι αν είπαμε
μίλα μου ακόμα λίγο
κι αν βρεις μαχαίρι, χτύπα με
μα μη μου λες να φύγω

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη όπως και τον φίλο Μανόλη Τζιλιβάκη που μου υπέδειξαν τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Είχα φυτέψει μια καρδιά (Μίκης Θεοδωράκης & Νίκος Γκάτσος)

Είχα φυτέψει μια καρδιά

Σύνθεση: Μίκης Θεοδωράκης
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης & χορωδία [πρώτη εκτέλεση από τον ίδιο στο έργο «Αρχιπέλαγος» το 1959 με τον Μανώλη Χιώτη]
Δίσκος: 45 στροφών [HMV 7PG3353] του 1963 (στην άλλη πλευρά του δίσκου βρίσκεται το τραγούδι «Τι να την κάνω τη χαρά» (Μ. Θεοδωράκη & Ν. Περγιάλη))

Με τ’ αστεράκι της αυγής
στο παραθύρι σου να βγεις
κι αν δεις καράβι του νοτιά
να ’ρχεται από την ξενιτιά
στείλε με τ’ άσπρα σου πουλιά
γλυκά φιλιά

Είχα φυτέψει μια καρδιά
στου χωρισμού την αμμουδιά
μα τώρα που ’ρθα να σε βρω
με δαχτυλίδι και σταυρό
γίνε το φως μου και του κόσμου η ξαστεριά
κι απ’ το παλιό μας το κρασί
δώσ’ μου να πιω και πιες κι εσύ
να μείνω, αγάπη μου, για πάντα στην πικρή στεριά

Δήμος Μούτσης & Νίκος Γκάτσος, Η καρδιά μου συννεφιάζει (με τον Λευτέρη Μυτιληναίο)

Η καρδιά μου συννεφιάζει

Σύνθεση: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Λευτέρης Μυτιληναίος
Ηχογράφηση: δίσκος 45 στροφών του 1969 (στην άλλη πλευρά του δίσκου βρίσκεται το τραγούδι «Κυρά μου αριστοκράτισσα»)

Η καρδιά μου απόψε συννεφιάζει
να σε ξεχάσω δεν μπορώ
έλα κοντά μου μια βραδιά, αγάπη μου
μες στην αγκαλιά σου να βρεθώ
έλα κοντά μου μια βραδιά, αγάπη μου
μ’ ένα σου φιλί να ζεσταθώ

Ποιος θα μου γλυκάνει το μαράζι
ποιος θα μου γιάνει τον καημό
έλα κοντά μου μια βραδιά, αγάπη μου
μες στην αγκαλιά σου να κρυφτώ
έλα κοντά μου μια βραδιά, αγάπη μου
μ’ ένα σου φιλί να γιατρευτώ

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη που μου υπέδειξε τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Δήμος Μούτσης & Νίκος Γκάτσος, Κυρά μου αριστοκράτισσα (με τον Λευτέρη Μυτιληναίο)

Κυρά μου αριστοκράτισσα

Σύνθεση: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Λευτέρης Μυτιληναίος
Ηχογράφηση: δίσκος 45 στροφών του 1969 (στην άλλη πλευρά του δίσκου βρίσκεται το τραγούδι «Η καρδιά μου συννεφιάζει»)

Στο δρόμο σου περπάτησα
κυρά μου αριστοκράτισσα
μα εσύ περνάς ξαναπερνάς
πικρό ποτήρι με κερνάς
κι απ’ τη ζωή ξεστράτισα

Το βράδυ που σε φίλησα
με την καρδιά σου μίλησα
μα εσύ περνάς ξαναπερνάς
πικρό ποτήρι με κερνάς
κι από καημό ξεχείλισα

Τα μάτια σου με κάψανε
διπλές φωτιές μ’ ανάψανε
μα εσύ περνάς ξαναπερνάς
πικρό ποτήρι με κερνάς
κι οι φίλοι μου με κλάψανε

Και το ίδιο τραγούδι, πάντα με τον Κώστα Παπαδόπουλο και τον Λάκη Καρνέζη στο μπουζούκι, αλλά αυτή τη φορά με ερμηνευτή τον Νίκο Δαδινόπουλο από την ταινία «Η αριστοκράτισσα κι ο αλήτης» (1970) του Παύλου Παρασχάκη:

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη που μου υπέδειξε τις συγκεκριμένες ηχογραφήσεις.

Νίκος Κούνδουρος, Τραγούδια της φωτιάς (1975)

Νίκος Κούνδουρος, Τραγούδια της φωτιάς (Songs of fire)

Σκηνοθέτης: Νίκος Κούνδουρος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Αδαμόπουλος, Νίκος Γαρδέλης, Συράκος Δανάλης, Νίκος Καβουκίδης, Αριστείδης Καρύδης Fuchs, Σάκης Μανιάτης, Παύλος Φιλίππου
Μοντάζ: Αριστείδης Καρύδης Fuchs
Ηχολήπτης: Θανάσης Γεωργιάδης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Λοΐζος, Γιάννης Μαρκόπουλος, Σταύρος Ξαρχάκος
Ποίηση/Στίχοι: Μανόλης Αναγνωστάκης, Νίκος Γκάτσος, Μάνος Ελευθερίου, Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Λοΐζος, Κ. Χ. Μύρης, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σκούρτης
Τραγούδι: Αλέκα Αλιμπέρτη, Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Μίκης Θεοδωράκης, Αντώνης Καλογιάννης, Μαρίζα Κωχ, Μάνος Λοΐζος, Μελίνα Μερκούρη, Λιζέτα Νικολάου, Γιώργος Νταλάρας, Νίκος Ξυλούρης, Κώστας Σμοκοβίτης, Μαρία Φαραντούρη, Λάκης Χαλκιάς, Λιλή Χριστοδούλου
Διεύθυνση παραγωγής: Φοίβη Σταυροπούλου
Ειδικοί συνεργάτες: Γ. Αθανασιάδης, Στέφανος Αλεξάνδρου, Παύλος Ζάρας, Τάσος Ζωγράφος, Γιάννης Καμπανάρης, Κώστας Καραμανίδης, Μίμης Κασιμάτης, Μίμης Κιμωλιάτης, Τάκης Κούνδουρος, Λάκης Κυρλίδης, Ερρίκος Μερόντης, Θανάσης Μπερμπεράκης, Γιώργος Μπουκλάκος, Μαρία Πάουελ Κουμαριανού, Θανάσης Σβορώνος, Κώστας Φέρρης
Παραγωγή: Finos Film, Νίκος Κούνδουρος, Κυπριακός Αγών
Ταινία: Τραγούδια της φωτιάς (πολιτικό ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, 1975)

Σύνοψη της υπόθεσης:
Ένα ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την αντίδραση του ελληνικού λαού στη χούντα των συνταγματαρχών, και τους πανηγυρισμούς μετά την πτώση του μισητού καθεστώτος. Παρουσιάζονται οι δύο συναυλίες που έγιναν το 1974 για την υποστήριξη του αγώνα των Κυπρίων, οι πορείες του 1974 για την επέτειο του Πολυτεχνείου, η αναπαράσταση των βασανιστηρίων στα οποία υποβλήθηκε ο αγωνιστής του ΠΑΜ Χρήστος Ρεκλείτης και η κηδεία του Κύπριου Δώρου Λοΐζου.

Τι έχει πει για την ταινία ο Νίκος Κούνδουρος:
Τα «Τραγούδια της Φωτιάς», το μόνο ντοκιμαντέρ που έχω φτιάξει, είναι μια ταινία συντεθειμένη από φωνές και αιτήματα όπως αυτά διαμορφώθηκαν στους δρόμους της Αθήνας αμέσως μετά την παλινόρθωση της Δημοκρατίας. Μία ταινία ωδή στη λευτεριά. Αυτό, τίποτε άλλο.

Η ταινία έχει ως κύριο άξονα δύο συναυλίες, στο στάδιο Καραϊσκάκη με τον Μίκη Θεοδωράκη και στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Και οι δύο συναυλίες έγιναν το 1974, λίγο μετά την πτώση της χούντας.

Πηγές πληροφοριών:
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιστολόγιο «Τίποτα το σημαντικό»
Finos Film

Δήμος Μούτσης & Νίκος Γκάτσος, Αύριο πάλι (με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση)

Αύριο πάλι

Σύνθεση: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης [πρώτη εκτέλεση από τον ίδιο το 1969]
Δίσκος: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, 1963-1971 (1981) 

Αύριο πάλι
αύριο πάλι θά ’ρθω να σε βρω
κρίμα που δεν με πιστεύεις
κρίμα που μ’ αφήνεις
μόνο μου να ζω

Αύριο πάλι
αύριο πάλι θά ’ρθω να σου πω
κρίμα που δεν με πιστεύεις
κρίμα που δεν ξέρεις
πόσο σ’ αγαπώ

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Μάτια βουρκωμένα (με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση)

Μάτια βουρκωμένα

Σύνθεση: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης [πρώτη εκτέλεση από τον ίδιο το 1966]
Δίσκος: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, 1963-1971 (1981) 

Κάτω στον Πειραιά
στα Καμίνια
φτώχεια, καλή καρδιά
μα και γκρίνια
μάζεψα μια βραδιά
τα σαΐνια
κι ήρθα κρυφά
τον παλιό μου καημό
να σου πω

Μάτια βουρκωμένα
παραπονεμένα
δίχως αγάπη και πόνο
κανένας δε ζει
μάτια βουρκωμένα
πάρτε με κι εμένα
πάρτε με τώρα να πάμε
στον κόσμο μαζί

Κάτω στον Πειραιά
στο μουράγιο
είπα να σκοτωθώ
μα τον άγιο
μα έκανα υπομονή
και κουράγιο
κι ήρθα κρυφά
τον παλιό μου καημό
να σου πω

Μάτια βουρκωμένα
παραπονεμένα
δίχως αγάπη και πόνο
κανένας δε ζει
μάτια βουρκωμένα
πάρτε με κι εμένα
πάρτε με τώρα να πάμε
στον κόσμο μαζί

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Άσπρη μέρα και για μας (με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση)

Άσπρη μέρα και για μας

Σύνθεση: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης [πρώτη εκτέλεση από τον ίδιο το 1966]
Δίσκος: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, 1963-1971 (1981) 

Θα ποτίσω μ’ ένα δάκρυ μου αρμυρό
τον καιρό
πικρά καλοκαίρια
έμαθα κοντά σου να περνώ
νεκρά περιστέρια
γέμισε η αυγή τον ουρανό

Θα γυρίσω, λυπημένη Παναγιά
έχε γεια
μην κλαις
το μαράζι μάθε φυλακτό να μην κρεμάς
να λες «Δεν πειράζει,
θά ’ρθει άσπρη μέρα και για μας»

Γράμμα στο Μάρκο Βαμβακάρη (Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος)

Γράμμα στο Μάρκο Βαμβακάρη

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Τρίχορδο μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Χρήστος Κωνσταντίνου
Πλήκτρα: Κώστας Γανωσέλης
Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
Κιθάρες: Κώστας Νικολόπουλος & Στέλιος Καρύδας
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης
Πνευστά: Φίλιππος Τσεμπερούλης
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Ερμηνεία: Δέσπω Διαμαντίδου & Γιώργος Νταλάρας
Δίσκος: Τα κατά Μάρκον (1991)

Γεια σου, ρε Μάρκο ΒαμΒακάρη
καραβοκύρη Συριανέ
που άνοιγες δρόμο στο φεγγάρι
κι έλεγες δύσκολα το ναι.

Είχες δικό σου μπαϊράκι
στου Πειραιά την αγορά
και συντροφιά σου τ’ αεράκι
απ’ της Ψυττάλειας τα νερά.

Γεια σου, ρε Μάρκο ΒαμΒακάρη
της μοναξιάς μας ουρανέ!

Άστρα το στόμα σου γεμάτο
κι η αλφαβήτα σου μισή
όμως τα πάνω έφερνες κάτω
έτσι όπως ήξερες εσύ.

Κι εμείς λιθάρι το λιθάρι
με την αγάπη στην καρδιά
σου χτίσαμε προσκυνητάρι
να σε δοξάζουν τα παιδιά.

Γεια σου, ρε Μάρκο ΒαμΒακάρη
μεγάλε και παντοτινέ!

Γράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος στο εσώφυλλο του δίσκου:
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου διαπερνούν τα αδιαφανή κρύσταλλα της σύγχρονης αναλγησίας μας. Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια αποκαλύπτουν την πραγματικότητα της σύγχρονης πολιτικής μας ζωής με «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και σαν νυστέρια φτάνουν ως το κόκαλο της ευθύνης όλων μας για το κακό που μας τριγυρνά και απειλεί να μας καταστρέψει.
Σ’ αυτά τα νέα «Αμοργιανά» τραγούδια του, ο Νίκος Γκάτσος, με δέος, οργή και πόνο, βάζει τίτλους σκληρούς και λέει λόγια πικρά για να ξυπνήσει από τη νάρκη τους συνέλληνες, λίγο πριν από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. Και τα τραγούδια του αυτά δεν έχουν καμιά κομματική σκοπιμότητα ή δεν είναι τραγούδια καμιάς συνηθισμένης πολιτικο-κομματικής τραγουδοποιίας και θεολογίας.
Είναι τραγούδια μιας βαθιάς συναίσθησης ευθύνης ενός ποιητή της ελληνικής ψυχής και της ανθρώπινης αγωνίας που θέλησε, τώρα, στην τέλεια ωριμότητά του, να περάσει (με το τραγούδι), στο στόμα, στην ψυχή και στο μυαλό του λαού μας, το λόγο και τον ήχο της οργής απέναντι σε «εκείνα και εκείνους» που καταστρέφουν τη Ελλάδα. Απέναντι σε εκείνους που προσπαθούν να εξαφανίσουν την ελληνική συναίσθηση και συνείδηση και, τέλος, απέναντι σε εκείνους που συντελούν στη σημερινή γενοκτονία των Ελλήνων από Έλληνες, με τη βοήθεια όλων των ανθελλήνων της Ευρώπης και του κόσμου.
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου «μιλούν» από μόνα τους. Εγώ, με τα λίγα λόγια μου, θέλησα να επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία τους σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή, ενώ ο Γιώργος Νταλάρας, με την ξεχωριστή φωνή του, αναδεικνύει το μέγεθος της αξίας αυτών των τραγουδιών, για τον καθένα μας.
Ευχαριστώ όλους που συμβάλανε στη δημιουργία αυτού του δίσκου.
Και ιδιαίτερα τη Δέσπω Διαμαντίδου που «έκλαψε» για τα «θύματα στ’ αραχνιασμένα μνήματα».
Τέλος, στο φίλο Γιάννη Αλαφούζο αφιερώνω αυτή μου τη δουλειά, για όσα πιστεύει και… πικραίνεται.

Τούτος ο τόπος (Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος)

Τούτος ο τόπος

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Τρίχορδο μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Χρήστος Κωνσταντίνου
Πλήκτρα: Κώστας Γανωσέλης
Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
Κιθάρες: Κώστας Νικολόπουλος & Στέλιος Καρύδας
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης
Πνευστά: Φίλιππος Τσεμπερούλης
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας
Δίσκος: Τα κατά Μάρκον (1991)

Τούτος ο τόπος είν’ ένας μύθος
από χρώμα και φως
ένας μύθος κρυφός
με τον κόσμο του ήλιου δεμένος.
Κάθ’ αυγή ξεκινά
ν’ ανταμώσει ξανά
το δικό του αθάνατο γένος.

Τούτος ο τόπος είν’ ένας κήπος
με κλαμένα παιδιά
στη γαλάζια ποδιά
κάποιας μάνας για πάντα χαμένης
που συντρόφοι ορφανοί
καρτερούν να φανεί
στο κατώφλι μιας πόρτας κλεισμένης.

Τούτος ο τόπος είν’ ένας βράχος
σα σπαθί κοφτερός
που σοφός ο καιρός
θα τον κάνει τραγούδι μια μέρα
και θα ’ρθουν εποχές
που οι φτωχές μας ψυχές
το σκοπό του θ’ ακούν στον αγέρα.

Γράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος στο εσώφυλλο του δίσκου:
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου διαπερνούν τα αδιαφανή κρύσταλλα της σύγχρονης αναλγησίας μας. Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια αποκαλύπτουν την πραγματικότητα της σύγχρονης πολιτικής μας ζωής με «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και σαν νυστέρια φτάνουν ως το κόκαλο της ευθύνης όλων μας για το κακό που μας τριγυρνά και απειλεί να μας καταστρέψει.
Σ’ αυτά τα νέα «Αμοργιανά» τραγούδια του, ο Νίκος Γκάτσος, με δέος, οργή και πόνο, βάζει τίτλους σκληρούς και λέει λόγια πικρά για να ξυπνήσει από τη νάρκη τους συνέλληνες, λίγο πριν από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. Και τα τραγούδια του αυτά δεν έχουν καμιά κομματική σκοπιμότητα ή δεν είναι τραγούδια καμιάς συνηθισμένης πολιτικο-κομματικής τραγουδοποιίας και θεολογίας.
Είναι τραγούδια μιας βαθιάς συναίσθησης ευθύνης ενός ποιητή της ελληνικής ψυχής και της ανθρώπινης αγωνίας που θέλησε, τώρα, στην τέλεια ωριμότητά του, να περάσει (με το τραγούδι), στο στόμα, στην ψυχή και στο μυαλό του λαού μας, το λόγο και τον ήχο της οργής απέναντι σε «εκείνα και εκείνους» που καταστρέφουν τη Ελλάδα. Απέναντι σε εκείνους που προσπαθούν να εξαφανίσουν την ελληνική συναίσθηση και συνείδηση και, τέλος, απέναντι σε εκείνους που συντελούν στη σημερινή γενοκτονία των Ελλήνων από Έλληνες, με τη βοήθεια όλων των ανθελλήνων της Ευρώπης και του κόσμου.
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου «μιλούν» από μόνα τους. Εγώ, με τα λίγα λόγια μου, θέλησα να επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία τους σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή, ενώ ο Γιώργος Νταλάρας, με την ξεχωριστή φωνή του, αναδεικνύει το μέγεθος της αξίας αυτών των τραγουδιών, για τον καθένα μας.
Ευχαριστώ όλους που συμβάλανε στη δημιουργία αυτού του δίσκου.
Και ιδιαίτερα τη Δέσπω Διαμαντίδου που «έκλαψε» για τα «θύματα στ’ αραχνιασμένα μνήματα».
Τέλος, στο φίλο Γιάννη Αλαφούζο αφιερώνω αυτή μου τη δουλειά, για όσα πιστεύει και… πικραίνεται.

Η χοντρομπαλού (Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος)

Η χοντρομπαλού

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Τρίχορδο μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Χρήστος Κωνσταντίνου
Πλήκτρα: Κώστας Γανωσέλης
Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
Κιθάρες: Κώστας Νικολόπουλος & Στέλιος Καρύδας
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης
Πνευστά: Φίλιππος Τσεμπερούλης
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Ερμηνεία: Δέσπω Διαμαντίδου & Σταύρος Ξαρχάκος
Δίσκος: Τα κατά Μάρκον (1991)

Μια Κυριακή στην Κοκκινιά
στην παιδική μου γειτονιά
είδα μια γριά χοντρομπαλού
που ο νους της έτρεχε αλλού.

Την κοίταξα με κοίταξε
σαν κουκουβάγια σε μπαξέ
και μου ’πε με φωνή θολή
που μάνα θύμιζε τρελή:

«Σε χώμα φύτρωσα ζεστό
αιώνες πριν απ’ τον Χριστό.
Ζούσα καλά κι ευχάριστα
κι έπαιρνα μόνο άριστα.

Μα σαν προχώρησε ο καιρός
έγινε ο κόσμος μοχθηρός
και με βατέψανε που λες
αράδα βάρβαρες φυλές.

Σελτζούκοι Σλάβοι Ενετοί
λες κι ήταν όλοι τους βαλτοί.
Τότε κατάλαβα γιατί
καμένο ήμουνα χαρτί
δίχως χαρά δίχως γιορτή.

Σιγά-σιγά και ταπεινά
μ’ αγώνες και με βάσανα
καινούργια έβγαλα φτερά
μα ήρθαν τα χειρότερα.

Είδα τα ίδια μου παιδιά
να δίνουν σ’ άλλους τα κλειδιά
και με χιλιάδες ψέματα
με προδοσίες κι αίματα
να μου σπαράζουν την καρδιά.

Γι’ αυτό μια νύχτα σκοτεινή
θ’ ανέβω στην Καισαριανή
με κουρασμένα βήματα
να κλάψω για τα θύματα
στ’ αραχνιασμένα μνήματα.

Κι εκεί ψηλά στον Υμηττό
αντίκρυ στον Λυκαβηττό
μικρό κεράκι θα κρατώ
να φέγγει χρόνους εκατό
να φέγγει χρόνους εκατό.»

Γράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος στο εσώφυλλο του δίσκου:
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου διαπερνούν τα αδιαφανή κρύσταλλα της σύγχρονης αναλγησίας μας. Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια αποκαλύπτουν την πραγματικότητα της σύγχρονης πολιτικής μας ζωής με «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και σαν νυστέρια φτάνουν ως το κόκαλο της ευθύνης όλων μας για το κακό που μας τριγυρνά και απειλεί να μας καταστρέψει.
Σ’ αυτά τα νέα «Αμοργιανά» τραγούδια του, ο Νίκος Γκάτσος, με δέος, οργή και πόνο, βάζει τίτλους σκληρούς και λέει λόγια πικρά για να ξυπνήσει από τη νάρκη τους συνέλληνες, λίγο πριν από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. Και τα τραγούδια του αυτά δεν έχουν καμιά κομματική σκοπιμότητα ή δεν είναι τραγούδια καμιάς συνηθισμένης πολιτικο-κομματικής τραγουδοποιίας και θεολογίας.
Είναι τραγούδια μιας βαθιάς συναίσθησης ευθύνης ενός ποιητή της ελληνικής ψυχής και της ανθρώπινης αγωνίας που θέλησε, τώρα, στην τέλεια ωριμότητά του, να περάσει (με το τραγούδι), στο στόμα, στην ψυχή και στο μυαλό του λαού μας, το λόγο και τον ήχο της οργής απέναντι σε «εκείνα και εκείνους» που καταστρέφουν τη Ελλάδα. Απέναντι σε εκείνους που προσπαθούν να εξαφανίσουν την ελληνική συναίσθηση και συνείδηση και, τέλος, απέναντι σε εκείνους που συντελούν στη σημερινή γενοκτονία των Ελλήνων από Έλληνες, με τη βοήθεια όλων των ανθελλήνων της Ευρώπης και του κόσμου.
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου «μιλούν» από μόνα τους. Εγώ, με τα λίγα λόγια μου, θέλησα να επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία τους σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή, ενώ ο Γιώργος Νταλάρας, με την ξεχωριστή φωνή του, αναδεικνύει το μέγεθος της αξίας αυτών των τραγουδιών, για τον καθένα μας.
Ευχαριστώ όλους που συμβάλανε στη δημιουργία αυτού του δίσκου.
Και ιδιαίτερα τη Δέσπω Διαμαντίδου που «έκλαψε» για τα «θύματα στ’ αραχνιασμένα μνήματα».
Τέλος, στο φίλο Γιάννη Αλαφούζο αφιερώνω αυτή μου τη δουλειά, για όσα πιστεύει και… πικραίνεται.