Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια… [Νίκος Χουλιαράς]
Στο καφενείον «Η Ελλάς» ο σαλτιμπάγκος
πουλά τα νούμερα φτηνά
δραχμή τα ακροβατικά
οι αλυσίδες δωρεάν
το πήδημα θανάτου δυο δραχμές
χωρίς σχοινιά
Περάστε, κόσμε
Ασώματος η κεφαλή, περάστε κόσμε
τη βρήκανε στην Αφρική
καπνίζει, πίνει και πονά
τρελαίνεται για μουσική
χορεύει με τα μάτια δυο δραχμές
ποιος θα τη δει;
Περάστε, κόσμε
Στο καφενείον «Η Ελλάς» οι θεατρίνοι
μ’ ασετιλίνη και κεριά
την Γκόλφω παίζουν στα παιδιά
με φουστανέλες δανεικές
και δάκρυ πληρωμένο δυο αβγά
και τρεις δραχμές
Περάστε, κόσμε
Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν τα πράγματα
τις παλιές φωτογραφίες σε χάνω
σε χάνω σε δρόμους γεμάτους λάσπη
που σε φώναζα μες στη βροχή και στον κόσμο
Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν το όνειρο
σαν ρεμπέτικο τραγούδι σε χάνω
σε χάνω τις νύχτες μου δε θυμάμαι
αν σε γνώρισα μια Κυριακή ή μια Πέμπτη
Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν τον άνεμο
τα βαπόρια που βουλιάζουν σε χάνω
στα μέρη που δεν θυμάμαι
αν ξημέρωσα μες στη φωτιά ή στη στάχτη
Σύνθεση, στίχοι, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας:Γιάννης Μαρκόπουλος Πιάνο & ερμηνεία:Γιάννης Μαρκόπουλος [ηχογράφηση από ακροατή στη συναυλία του συνθέτη στο Παλαί Ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης τον Ιανουάριο του 1975] Δίσκος:Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα (1976) & Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)
Στην κυρά μάνα μας μη δίνετε βοήθεια
ούτε μαγκούρα στο προσκέφαλο σιμά
γιατί θα δέρνει κάθε μέρα τα παιδιά της
κι όταν μιλάω θα με λέει αληταρά
Κι αν δέρνει κάθε που γουστάρει τα παιδιά της
θα καταντήσουνε εμπόροι δουλικοί
Τα νιάτα χάνονται στα βρόμικα σοκάκια
για να μετρήσουν με το μπόι τους τη γη
Λένγκω Λένγκω Λένγκω Λένγκω, πάψε να με κυβερνάς
Λένγκω Λένγκω Λένγκω Λένγκω, πάψε να με τυραννάς
Κι αν θέλω τώρα να ακούγεται η φωνή μου
με πιάνει τρόμος από ίσκιους μακρινούς
χρυσάφι μοιάζει η συντροφιά σου στη ζωή μου
κι η ομορφιά σου μου γιατρεύει τους καημούς
Ρε μπάρμπα, κάτσε να μας πεις μια ιστορία
πώς ήταν τότες η μανούλα μας παλιά
έπεφτε ξύλο σαν γινόταν φασαρία
ή σας νανούριζε με χάδια και φιλιά
Λένγκω Λένγκω Λένγκω Λένγκω, μου σπαράζεις την καρδιά
Λένγκω Λένγκω Λένγκω Λένγκω, μου πληγώνεις τη χαρά
Κι ο μπάρμπας τότε σοβαρεύτηκε λιγάκι
την κούτρα ξύνει και παράγγειλε καφέ
Μητέρα, είπε, ήταν ένα κοριτσάκι
που ορφανό μάζευε άνθη σε μπαξέ
Τ’ άνθη στόλιζαν το αγέρωχο κεφάλι
μα όταν κοιμόταν πάλι πέφτανε στη γη
κι από τα λούλουδα που ο χάρος είχε βάλει
εμένα κράτησε να βλέπω τη ζωή
Λένγκω Λένγκω Λένγκω Λένγκω, μου ’χεις φάει την ψυχή
Λένγκω Λένγκω Λένγκω, φίλοι θα βρεθούμε όλοι μαζί
Αυτή, παιδιά μου, ήταν τότες η μανούλα
ο κήπος ύστερα εγέμισε ληστές
το κοριτσάκι μας το ντύσανε γριούλα
κι απ’ τα κουρέλια του φαινότανε οι πληγές
κι αν μας χτυπάει με μανία και φωνάζει
τη βάζουν άλλοι με συμφέροντα πολλά
το όνειρο που φεύγει την τρομάζει
να αναζητάει μια χαμένη (θαμμένη) ελευθεριά
Λένγκω Λένγκω Λένγκω μάνα
στο καμίνι της φωτιάς
Λένγκω Λένγκω Λένγκω μάνα
πες μας πάλι τι ζητάς
Τα χαράματα έφυγαν για την Αλεξάνδρεια
ο Αντίνοος ο Νίκος ο Ύβικος
ο Καραϊσκάκης
ο χορευτής του «Saint Hille»
ο Μάρκος Βαμβακάρης
ο Γιάννης Χρήστου
η Marilyn Monroe
και ο κιθαριστής των φλαμέγκος
Δέκα χιλιάδες μεροκάματα
με ήλιο με βοριά μ’ αρχή και τέλος του ντουνιά
το Μεσολόγγι
Μια ρημαγμένη πόλη ελληνική
σαν το νταλκά
Μια ρημαγμένη ζωή
που πέρασε τα χρόνια της
σε ντόπια και σε ξένη πάντα κατοχή
Μια ρημαγμένη αγαπημένη
που άσπρισε στα τριάντα της
μια μάνα αβάσταχτα καλή μια ταπεινή Μαρία
Και τα παιδιά, αχ τα παιδιά
μαράζι και κρυφή χαρά
που δεν προλάβανε να σ’ αγαπήσουν πάλι
Δέκα χιλιάδες μεροκάματα
παραλλαγές του μαύρου
και βουτηγμένα στο αίμα της καρδιάς
Παραλλαγές του ίδιου ονείρου
Ελευθερία
Η λέξη «Ζαβαρακατρανέμια» δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Αυτό το τραγούδι είχε γραφτεί τον καιρό της δικτατορίας από τον Γιάννη Μαρκόπουλο (το τραγούδησε ίδιος, αλλά και ο Νίκος Ξυλούρης) και επειδή απαγορευόταν να ακούγονται επαναστατικά τραγούδια έπρεπε να βρουν κάτι που να μην ξέρει κανείς τι σημαίνει αλλά να μεταδίδεται και κάποιο μήνυμα στον κόσμο.
Όπως εξήγησε ο Γιάννης Μαρκόπουλος (για πρώτη φορά) στην εκπομπή «Συναντήσεις» στην ΕΤ1, με οικοδεσπότη τον Λευτέρη Παπαδόπουλο:
– Η λέξη «Αλληλούια» δεν είναι η γνωστή εβραϊκή λέξη, αλλά η ελληνική λέξη «Αλληλουχία» (με τη διαφορά ότι αφαιρέθηκε το χ). – Η λέξη «Ζάβαρα» προέρχεται από τη λέξη Ζευς και σημαίνει λάβαρα. – Η λέξη «Κάτρα» σημαίνει μαύρα. – Η λέξη «Νάμα» σημαίνει βάπτισμα. – Η λέξη «Λάμα» σημαίνει λάμα (μαχαιριού). – Η λέξη «Νέμια» σημαίνει ηρεμία. – Η λέξη «Ίλεως» σημαίνει σπλαχνικός.
Εδώ δεν έχει σύνορα δεν έχει καλοσύνη
μπροστά πηγαίνει ο αρχηγός και πίσω του οι σκύλοι
Τραπέζι πεντακάθαρο λεφτά χαρτιά και τσόχα
κρατάς τη μύτη σου μακριά να μη σε πάρει η μπόχα
Τούμπου – τούμπου ζα τούμπου μάγοι
θα μας ψήσουν οι ανθρωποφάγοι
τούμπου – τούμπου ζα τούμπου ζίτσου
στο καζάνι κι η μαμά του Κίτσου
Τούμπου – τούμπου και ταμπού
φάγαν τη γριά, Ντουντού
ντούμπου – ντούμπου ντούμου και μπαμπού
πέσαν όλα τα ταμπού
Εγύριζα όλη τη γη με ένα αεροπλάνο
μοντέλο απ’ την κατοχή που ’χε φωνή σοπράνο
Σ’ ένα σταθμό μού είπανε όλη την ιστορία
στη ζούγκλα πως χαθήκατε σας φάγαν τα θηρία
Τούμπου – τούμπου ζα τούμπου μάγοι
θα μας ψήσουν οι ανθρωποφάγοι
τούμπου – τούμπου ζα τούμπου ζίτσου
στο καζάνι κι η μαμά του Κίτσου
Τούμπου – τούμπου και ταμπού
φάγαν τη γριά, Ντουντού
ντούμπου – ντούμπου ντούμου και μπαμπού
πέσαν όλα τα ταμπού
Εκείνο που δε μάθατε κι οι μαύροι εγελάγαν
είναι γιατί ψοφήσανε τα ζώα που σας φάγαν
Δηλητηριαστήκανε από τα δυο κορμιά σας
το λέει το ραδιόφωνο, κρίμα στην ανθρωπιά σας
Τούμπου – τούμπου ζα τούμπου μάγοι
θα μας ψήσουν οι ανθρωποφάγοι
τούμπου – τούμπου ζα τούμπου ζίτσου
στο καζάνι κι η μαμά του Κίτσου
Τούμπου – τούμπου και ταμπού
φάγαν τη γριά, Ντουντού
ντούμπου – ντούμπου ντούμου και μπαμπού
πέσαν όλα τα ταμπού
Στο δέντρο αναπαυτήκανε τα δυο καημένα ζώα
ενθάδε κείται έγραψαν ο λέων με τον βόα
Γι’ αυτό ν’ ακούς τις συμβουλές του γέρου μπροστοτράγου
που φάγαμε εψές αργά στη στάνη του Πανάγου
Τούμπου – τούμπου ζα τούμπου μάγοι
θα μας ψήσουν οι ανθρωποφάγοι
τούμπου – τούμπου ζα τούμπου ζίτσου
στο καζάνι κι η μαμά του Κίτσου
Τούμπου – τούμπου και ταμπού
φάγαν τη γριά, Ντουντού
ντούμπου – ντούμπου ντούμου και μπαμπού
πέσαν όλα τα ταμπού
Μη με αφήνεις μοναχή μου, μη με αφήνεις μόνη τη φτωχή
μη με αφήνεις μοναχή μου, μη με αφήνεις, σε παρακαλώ
Τούμπου – τούμπου ζα τούμπου μάγοι
θα μας ψήσουν οι ανθρωποφάγοι
τούμπου – τούμπου ζα τούμπου ζίτσου
στο καζάνι κι η μαμά του Κίτσου
Τούμπου – τούμπου και ταμπού
φάγαν τη γριά, Ντουντού
ντούμπου – ντούμπου ντούμου και μπαμπού
πέσαν όλα τα ταμπού
Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας:Γιάννης Μαρκόπουλος Στίχοι:Γιώργος Χρονάς Ερμηνεία:Θέμης Ανδρεάδης & Λιλή Χριστοδούλου [πρώτη εκτέλεση από τους ίδιους στον δίσκο Διάλειμμα (1972) του Γιάννη Μαρκόπουλου] Δίσκος:Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)
Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου
στο δάσος με τις άδειες κονσέρβες
απέναντι στη Σαλαμίνα
στη Βηρυτό και στην Όστια
Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου
στην κάμαρα που παίζουν πρέφα
στην κάμαρα που παίζουν τάβλι
για ένα τσιγάρο οι χαμένοι
Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
κι η μάνα μου κι η μάνα σου στα μαύρα
κι ο αδερφός στο υπόγειο
όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου το πλοίο έφυγε
Βίκυ Παπαπροδρόμου: ό,τι πολύ αγάπησα (ποίηση, πεζογραφία & μουσική) 