Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια… [Νίκος Χουλιαράς]
Εκεί κάπου ανάμεσα στη θάλασσα
κι έναν ουρανό γαλάζιο
υπάρχει ένα αστέρι
που όλο αλλάζει σχήμα.
Εκεί ζει μια μάγισσα
λένε αυτοί που ξέρουν
είναι καλή, είναι γλυκιά
τα μάτια της είναι λαμπερά
σαν την ψυχή της
το βλέμμα της αυστηρό
μα αν την κοιτάξεις βαθιά
αν ψάξεις τα μονοπάτια της καρδιάς
θα βρεις γλύκα και αγάπη.
Μάγισσα μάγισσα
μάγισσα γλυκιά
μάγισσα του παραμυθιού
με τόση αγάπη
κρυμμένη στην καρδιά
ακούμπησέ με, με το μαγικό ραβδί
μάγεψε την ψυχή μου.
Από τη συλλογή Πνοή της άνοιξης (2007) του Ανδρέα Καρακόκκινου
Γιώργος Χατζηνάσιος & Ανδρέας Θωμόπουλος, Ξέρω δε θα ’ρθεις
(τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη / δίσκος: Ένα γελαστό απόγευμα (1979))
Το ξέρω
Σαν ένας πρωτόγονος θεός το ξέρω
ότι θα γράφω με το χέρι σου
θα μιλώ με τη φωνή σου
θα περπατώ με την περπατησιά σου
κοιτάζοντας με το βλέμμα σου
στις λαμπερές προθήκες των βιβλιοπωλείων
τις νέες εκδόσεις των ποιητών
όταν το άπειρο θα ξεπηδάει απ’ την καρδιά μου
και μπροστά στο αιώνιο η νύχτα θα με ντύνει.
Από τη συλλογή Περίπλους (1991) του Γιώργου Καφταντζή
Γιώργος Χατζηνάσιος, Αναμονή
(ορχηστρικό στην ταινία Το αγκίστρι (1976) του Ερρίκου Ανδρέου)
Αναμονή
Σκοτεινές ώρες, αγάπη μου, δίχως το φως της ματιάς σου
μες στη μικρή μου κάμαρα, και θλιβερές περνούν.
Αχ! πώς όλα με μάθανε να ’μαι πάντα κοντά σου
και πώς όλα παράξενα στα μάτια με κοιτούν.
Δες, ο καθρέφτης καρτερεί τα χείλη μας να σμίξουν,
μ’ ένα διπλό ανατρίχιασμα στα νέα μας κορμιά.
Κι έτσι, καθώς τα μάτια μας στην ηδονή σφαλίξουν,
η λεία του επιφάνεια να νιώσει τρικυμιά.
Σα φίλοι τα βιβλία μας, στο φτωχικό τραπέζι,
μας περιμένουν, πρόσχαροι να σκύψουμε σ’ αυτά.
Ως και το παιχνιδιάρικο γατάκι μας δεν παίζει.
Τα χάδια σου ονειρεύεται με μάτια σφαλιστά.
Όμως απόψε στόλισα την κάμαρή μου πάλι
κι έβαλα μύρα στα μαλλιά, τριαντάφυλλα στα στήθια,
γέμισα με χρυσάνθεμα και ντάλιες τ’ ανθογυάλι,
κι έγινα η πεντάμορφη, που λεν τα παραμύθια.
Κι έγινα η πεντάμορφη, που λεν τα παραμύθια,
σκλάβα ενός ανείπωτου καημού ερωτικού.
Κι ώρα την ώρα καρτερώ στο θάνατο βοήθεια,
κι ώρα την ώρα καρτερώ το τέλος του κακού.
Σκοτεινές ώρες, αγάπη μου, δίχως το φως της ματιάς σου,
μέσα στην κρύα μου κάμαρη, και θλιβερές περνούν.
Οι σκέψεις μου κρεμάζουνται μ’ απόγνωση κοντά σου,
απελπισμένοι ναυαγοί, που τη στεριά ζητούν.
Από τη συλλογή Νύχτες αγρύπνιας (1932) της Ανθούλας Σταθοπούλου-Βαφοπούλου
Γιώργος Χατζηνάσιος & Μιχάλης Μπουρμπούλης, Είσαι ποτάμι
(τραγούδι: Μαρινέλλα / δίσκος: Για σένα τον άγνωστο (1983))
Ιστορία χωρίς όνομα
Ήταν ένα ποτάμι κάποτε
που κοιμόταν στα χέρια σου
κι άλλοτε έφευγε σιωπηλό προς τη θάλασσα
αφήνοντας πίσω του
ένα φύλλο του φθινοπώρου.
Δεν ήξερα πως δίπλα στην καρδιά σου
χτυπούσε η καρδιά ενός ποταμού
πως ήσουν ποτάμι
πριν γίνεις η αγάπη μου
όπως εκείνα που κυλούν
πλάι στις σιδηροδρομικές γραμμές
που ενώνουν τις μεγάλες πρωτεύουσες
όπως η σιωπή τις μεγάλες σημασίες
κάτω απ’ τη μελαγχολική αυτοκρατορία της βροχής.
Ένα παιδί τρέχει πλάι στα τρένα που περνούν
γυρεύει κάποιο δικό του πρόσωπο
που ταξιδεύει.
Πάντοτε ταξιδεύουν οι αγαπημένοι μας
κι όταν ακόμη είναι κοντά μας ταξιδεύουν
μέσα στο φόβο μας μη χαθούν.
Πάντα μας ταξιδεύει η αγάπη.
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992) της Κατερίνας Καριζώνη
Ρίξε ένα βλέμμα σιωπηλό
στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πώς καίει
και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά
ψάξε να βρεις ποιος φταίει
Σα χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ’ ουρανό
και περπατάει στο χώμα
την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα
Είναι καινούρια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά
σαν της καρδιάς τα βάθη
μα μες στου κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει
Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτα τον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει
την ενδεκάτη εντολή
που ’ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι
Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι
έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ
Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δεν θα φανεί
κι ούτε θα ’ρθει καράβι
την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι
Στο πλαίσιο του εορτασμού μας για τα 60 χρόνια του Κώστα Παπαδόπουλου στην ελληνική μουσική, παρουσιάζουμε το έργο των Γιάννη Ρίτσου & Μίκη Θεοδωράκη «Επιτάφιος» τη Μεγάλη Δευτέρα 25 Απριλίου και τη Μεγάλη Τρίτη 26 Απριλίου 2016 στη μουσική σκηνή «Πριγκηπέσσα» στη Θεσσαλονίκη.
Η βραδιά θα ξεκινήσει κατανυκτικά με το έργο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου, όπως το μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Σολίστ θα είναι ο Ανδρέας Καρακότας. Το μουσικό και ποιητικό έργο «Επιτάφιος» θα σχολιάσει η Βίκυ Παπαπροδρόμου.
Στη συνέχεια του Α’ μέρους του προγράμματος θα παραμείνουμε στο ίδιο κλίμα με αποσπάσματα από τα εξής έργα του Μίκη Θεοδωράκη:
Το σύνολο του προγράμματος απαρτίζεται από τραγούδια τα οποία ηχογράφησε ο Κώστας Παπαδόπουλος στη διάρκεια της πολυετούς θητείας του στο ελληνικό τραγούδι (από το 1955 και μετά) αφήνοντας το στίγμα του στην ελληνική μουσική καθώς το παίξιμό του έγινε σημείο αναφοράς και οδηγός για όλους τους νεότερους μουσικούς. Μαζί μας θα είναι πάντα ο Ανδρέας Καρακότας, ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές της νεότερης μουσικής μας γενιάς (με μακρά θητεία στο ποιοτικό ελληνικό τραγούδι και στην αντίστοιχη δισκογραφία) και αγαπημένος φίλος και συνεργάτης του Κώστα Παπαδόπουλου.
Κώστας Παπαδόπουλος | 60 χρόνια στην ελληνική μουσική
(μουσική παράσταση / Θεσσαλονίκη, Κυριακή 6 & Δευτέρα 7 Μαρτίου 2016)
Μια παρέα είμαστε ο Ανδρέας Καρακότας (τραγούδι), ο Δημήτρης Σφίγγος (κιθάρα, τραγούδι), ο Νίκος Ορδουλίδης (πιάνο), ο Μίλτος Τσαλιγόπουλος (κοντραμπάσο) και εγώ (Βίκυ Παπαπροδρόμου: επιμέλεια & παρουσίαση προγράμματος) και πλαισιώνουμε έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες μουσικούς όλων των εποχών, τον Κώστα Παπαδόπουλο και το θρυλικό τρίχορδο μπουζούκι του. Παράλληλα, γιορτάζουμε για πρώτη φορά τα 60 χρόνια της παρουσίας του στην ελληνική μουσική.
Η φωνή του τρίχορδου του Κώστα είναι η δική μας φωνή που τραγουδάει τα επιτεύγματα μα και τα φιάσκα, τους καημούς μα και τις χαρές, τα άδικα μα και τα δίκια, τις συμφορές μα και τη δράση και την αντίδραση της φυλής μας μέσα από τραγούδια που έπαιξε και μας χάραξε βαθιά κι ανεξίτηλα στην ψυχή ο Κώστας Παπαδόπουλος.
Ξέθαψα απ’ το σεντούκι της παρακαταθήκης που μας αφήνει με τα 50.000 τραγούδια που δισκογράφησε ο Κώστας Παπαδόπουλος σε διάστημα τουλάχιστον 50 ετών μια σειρά από μουσικές δημιουργίες που αγαπήσαμε λίγο ή περισσότερο, άλλες λιγάκι ξεχασμένες, άλλες πολύ ξεχασμένες και αρκετές απ’ αυτές που δεν ξεχάσαμε ποτέ και σιγοτραγουδάμε κάθε μέρα. Μέσα από ένα σχεδόν τρίωρο πρόγραμμα ξετυλίγουμε μπροστά σας ένα μουσικό πανόραμα του 20ού αιώνα. Ο Κώστας ξαναπαίζει σαν για πρώτη φορά όλα αυτά τα κομμάτια με τη φρεσκάδα που αναδίνουν οι διαχρονικοί τους στίχοι, αλλά και με τη σοφία του βιρτουόζου. Ο Ανδρέας δίνει την ψυχή του και το δικό του στίγμα σε όλα (ένα προς ένα) τα τραγούδια του προγράμματος ανεπιτήδευτα, χωρίς φανφαρονισμούς και θεατρινισμούς, με απόλυτη προσήλωση και αφοσίωση. Αναπόσπαστα μέλη της παρέας μας στη Θεσσαλονίκη είναι τρεις εξαιρετικοί μουσικοί και πολύ αγαπημένοι μας φίλοι που απαρτίζουν το θαυμάσιο μουσικό σχήμα της Πριγκηπέσσας που είναι το μουσικό σπίτι μας στην συμπρωτεύουσα: ο Δημήτρης Σφίγγος (κιθάρα & φωνή), δηλαδή ο ένας από τους συνδημιουργούς και ψυχή της «Πριγκηπέσσας», ο Νίκος Ορδουλίδης (πιάνο) και ο Μίλτος Τσαλιγόπουλος (κοντραμπάσο).
Προσκαλούμε όσους αγαπούν και ξέρουν το καλό ελληνικό τραγούδι να έρθουν και να τραγουδήσουν μαζί μας, όπως και όσους δεν το ξέρουν καλά γιατί στο τέλος της κάθε βραδιάς θα το έχουν αγαπήσει όσο κι εμείς. Άλλωστε, μια παρέα είμαστε και όλοι μαζί τραγουδάμε με όλο μας το είναι. Γιατί στους δύσκολους καιρούς η τέχνη οδηγεί στην ψυχική ανάταση και στην εσωτερική κάθαρση και αποτελεί την πιο αναίμακτη μορφή αφύπνισης και αντίδρασης.
Οι συνθέτες που θα παίξουμε και θα τραγουδήσουμε: (με αλφαβητική σειρά) Μάρκος Βαμβακάρης, Δημήτρης Γκόγκος (Μπαγιαντέρας), Βασίλης Δημητρίου, Μίκης Θεοδωράκης, Απόστολος Καλδάρας, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Σταύρος Κουγιουμτζής, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Μαρκόπουλος, Νίκος Μεϊμάρης, Δήμος Μούτσης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Σταύρος Ξαρχάκος, Άκης Πάνου, Γιάννης Παπαϊωάννου, Σπύρος Περιστέρης, Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός, Σταύρος Τζουανάκος, Βασίλης Τσιτσάνης, Γιώργος Χατζηνάσιος, Απόστολος Χατζηχρήστος, Μάνος Χατζιδάκις.
Και μια μικρή πρόγευση από το πρόγραμμά μας:
Πριγκηπέσσα
Φιλικής Εταιρείας 5 (απέναντι από τον Λευκό Πύργο) Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: 2310.273.542
Η φωνή του τρίχορδου και εμείς: Κώστας Παπαδόπουλος
(μουσική παράσταση)
Μια παρέα είμαστε ο Ανδρέας Καρακότας (τραγούδι), ο Αλέξης Βάκης (πιάνο) και εγώ (Βίκυ Παπαπροδρόμου: επιμέλεια & παρουσίαση προγράμματος) και πλαισιώνουμε έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες μουσικούς όλων των εποχών, τον Κώστα Παπαδόπουλο και το θρυλικό τρίχορδο μπουζούκι του.
Η φωνή του τρίχορδου του Κώστα είναι η δική μας φωνή που τραγουδάει τα επιτεύγματα μα και τα φιάσκα, τους καημούς μα και τις χαρές, τα άδικα μα και τα δίκια, τις συμφορές μα και τη δράση και την αντίδραση της φυλής μας μέσα από τραγούδια που έπαιξε και μας χάραξε βαθιά κι ανεξίτηλα στην ψυχή ο Κώστας Παπαδόπουλος.
Ξέθαψα απ’ το σεντούκι της παρακαταθήκης που μας αφήνει με τα 50.000 τραγούδια που δισκογράφησε ο Κώστας Παπαδόπουλος σε διάστημα τουλάχιστον 50 ετών μια σειρά από μουσικές δημιουργίες που αγαπήσαμε λίγο ή περισσότερο, άλλες λιγάκι ξεχασμένες, άλλες πολύ ξεχασμένες και αρκετές απ’ αυτές που δεν ξεχάσαμε ποτέ και σιγοτραγουδάμε κάθε μέρα. Μέσα από ένα σχεδόν τρίωρο πρόγραμμα ξετυλίγουμε μπροστά σας ένα μουσικό πανόραμα του 20ού αιώνα. Ο Κώστας ξαναπαίζει σαν για πρώτη φορά όλα αυτά τα κομμάτια με τη φρεσκάδα που αναδίνουν οι διαχρονικοί τους στίχοι, αλλά και με τη σοφία του βιρτουόζου. Ο Ανδρέας δίνει την ψυχή του και το δικό του στίγμα σε όλα (ένα προς ένα) τα τραγούδια του προγράμματος ανεπιτήδευτα, χωρίς φανφαρονισμούς και θεατρινισμούς, με απόλυτη προσήλωση και αφοσίωση. Ο Αλέξης έγινε από τις πρόβες ακόμη αναπόσπαστο κομμάτι της παρέας και εντυπωσιάζει με τη σοβαρότητα και την προσοχή του καθώς και με το δέσιμό του με τον Κώστα: δύο όργανα μια ορχήστρα ολόκληρη.
Η αρχή έγινε τον περασμένο μήνα (Οκτώβρη) στον πολυχώρο τέχνης «Αλεξάνδρεια» στην πλατεία Αμερικής στην Αθήνα. Για πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης που ζούμε είδα τόσο πολλά ευτυχισμένα και χαρούμενα πρόσωπα γύρω μου, φωτισμένα απ’ αυτή την εσωτερική φλόγα που μας δίνει μόνο η πολύ υψηλή τέχνη. Και, φυσικά, συνεχίζουμε.
Επόμενος σταθμός είναι η πατρίδα μου η Θεσσαλονίκη και η αγαπημένη μας μουσική σκηνή «Πριγκηπέσσα», το σπίτι μας στην συμπρωτεύουσα. Ειδικά για την περίσταση αυτή στην παρέα προστίθενται δύο αγαπημένοι μας φίλοι: ο Δημήτρης Σφίγγος (κιθάρα & φωνή), δηλαδή ο ένας από τους συνδημιουργούς και ψυχή της «Πριγκηπέσσας», και η περίπου δίδυμη αδελφή μου στην πατρίδα, η φιλόλογος και ποιήτρια Βίκυ Καπλάνη (φωνή).
Καλούμε όσους αγαπούν και ξέρουν το καλό ελληνικό τραγούδι να έρθουν και να τραγουδήσουν μαζί μας, όπως και όσους δεν το ξέρουν καλά γιατί στο τέλος της κάθε βραδιάς θα το έχουν αγαπήσει όσο κι εμείς. Άλλωστε, μια παρέα είμαστε και όλοι μαζί τραγουδάμε με όλο μας το είναι. Γιατί στους δύσκολους καιρούς η τέχνη οδηγεί στην ψυχική ανάταση και στην εσωτερική κάθαρση και αποτελεί την πιο αναίμακτη μορφή αφύπνισης και αντίδρασης.
Οι συνθέτες που θα παίζουμε και θα τραγουδάμε από δω και εμπρός: (με αλφαβητική σειρά) Ηλίας Ανδριόπουλος (στη Θεσσαλονίκη), Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Δημητρίου, Μίκης Θεοδωράκης, Απόστολος Καλδάρας, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Σταύρος Κουγιουμτζής, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Μαρκόπουλος, Δήμος Μούτσης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Σταύρος Ξαρχάκος, Άκης Πάνου, Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός, Σταύρος Τζουανάκος (στη Θεσσαλονίκη), Βασίλης Τσιτσάνης, Γιώργος Χατζηνάσιος, Απόστολος Χατζηχρήστος (στη Θεσσαλονίκη), Μάνος Χατζιδάκις.
Και μια μικρή πρόγευση από το πρόγραμμά μας:
Πριγκηπέσσα
Φιλικής Εταιρείας 5 (απέναντι από τον Λευκό Πύργο) Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: 2310.273.542
Παρασκευή, 24 & Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2014, 9.30 μ.μ.
Ο πολυχώρος τέχνης «Αλεξάνδρεια» (Σπάρτης 14, πλ. Αμερικής) φιλοξενεί στις 24 και 25 Οκτωβρίου και ώρα 21:30 τον σπουδαίο έλληνα σολίστα στο μπουζούκι Κώστα Παπαδόπουλο. Μία μοναδική μουσική παράσταση με ορισμένα από τα σημαντικότερα τραγούδια του 20ού αιώνα τα οποία ηχογράφησε ο μεγάλος μουσικός κατά την πολυετή του θητεία στην ελληνική μουσική σκηνή. Το κοινό θα έχει τη χαρά να απολαύσει δημιουργίες των (με αλφαβητική σειρά) Μάρκου Βαμβακάρη, Βασίλη Δημητρίου, Μίκη Θεοδωράκη, Απόστολου Καλδάρα, Σταύρου Κουγιουμτζή, Γιάννη Μαρκόπουλου, Δήμου Μούτση, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Σταύρου Ξαρχάκου, Άκη Πάνου, Γιάννη Σπανού, Βασίλη Τσιτσάνη, Γιώργου Χατζηνάσιου, Μάνου Χατζιδάκι.
Μια ξεχωριστή συναυλία με τον Κώστα Παπαδόπουλο (τρίχορδο μπουζούκι) και τον Ανδρέα Καρακότα (φωνή), με τη συνοδεία – για πρώτη φορά – μόνο ενός πιάνου, υπό τον πιανίστα Αλέξη Βάκη.
Γράφει ο Γιώργος Χατζηνάσιος στο εσώφυλλο του δίσκου: Ο κύκλος τραγουδιών Τα συναξάρια είναι μια «πορεία» μέσα απ’ την καθημερινότητα την απλή και τόσο ανθρώπινη που γίνεται τραγούδι. Η αυθεντικά λαϊκή φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου πραγματοποίησε το αποτέλεσμα που είχα φανταστεί. Με αυτά τα τραγούδια θέλω να υπογραμμίσω την προσπάθεια που κάνει ο συνθέτης για να ξεφύγει απ’ την τυποποίηση και τους χαρακτηρισμούς όπως λαϊκός, ελαφρός, δυτικός, στρατευμένος κλπ. Που στιγματίζουν τη δουλειά του και περιορίζουν το έργο του. Αυτές τις σκέψεις τις εμπιστεύομαι σ’ αυτούς που θα ασχοληθούν με οποιοδήποτε τρόπο μ’ αυτόν τον δίσκο, έχοντας υπ’ όψη μου ότι πάντοτε βαραίνει το αποτέλεσμα. [πηγή: περιοδικό Όγδοο]
Δυο χρόνια σ’ ένα σπίτι
δεν άναψ’ ένα φως
τον πήρανε μια Τρίτη
δεκάξι του μηνός
Μαυραγορίτης μάγκας
τσιράκι του βαλέ
τέτοιος λεβέντης άντρας
μες στο Γεντί Κουλέ
Φτωχιά Θεσσαλονίκη
Καλαμαριά πικρή
ο βίος καταδίκη
κι η φτώχεια φυλακή
Δυο τρεις χωροφυλάκοι
τον σέρναν από μπρος
κι ο Χάρος με σακάκι
πιο πίσω σαν γαμπρός
Μαυραγορίτης μάγκας
τσιράκι του βαλέ
τέτοιος λεβέντης άντρας
μες στο Γεντί Κουλέ
Φτωχιά Θεσσαλονίκη
Καλαμαριά πικρή
ο βίος καταδίκη
κι η φτώχεια φυλακή
Γράφει ο Γιώργος Χατζηνάσιος στο εσώφυλλο του δίσκου: Ο κύκλος τραγουδιών Τα συναξάρια είναι μια «πορεία» μέσα απ’ την καθημερινότητα την απλή και τόσο ανθρώπινη που γίνεται τραγούδι. Η αυθεντικά λαϊκή φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου πραγματοποίησε το αποτέλεσμα που είχα φανταστεί. Με αυτά τα τραγούδια θέλω να υπογραμμίσω την προσπάθεια που κάνει ο συνθέτης για να ξεφύγει απ’ την τυποποίηση και τους χαρακτηρισμούς όπως λαϊκός, ελαφρός, δυτικός, στρατευμένος κλπ. Που στιγματίζουν τη δουλειά του και περιορίζουν το έργο του. Αυτές τις σκέψεις τις εμπιστεύομαι σ’ αυτούς που θα ασχοληθούν με οποιοδήποτε τρόπο μ’ αυτόν τον δίσκο, έχοντας υπ’ όψη μου ότι πάντοτε βαραίνει το αποτέλεσμα.
Τι λέει ο Μιχάλης Μπουρμπούλης για το τραγούδι «Μαυραγορίτης μάγκας»: Το 1961 υπηρετούσα στρατιώτης στην Θεσσαλονίκη ως Ασυρματιστής στο 478 Τάγμα Διαβιβάσεων. Ήξερα καλά από τις ερασιτεχνικές αναγνώσεις μου την ιστορία της πόλης. Εκείνο που με έθλιβε όμως ήταν η ταχύτατη ανοικοδόμηση και τα αποτελέσματα αυτής: Το γκρέμισμα θαυμάσιων σπιτιών του παρελθόντος, καθώς και η εγκατάλειψη των υπαρχόντων μνημείων. Συντήρηση σχεδόν καμία. Μέρα με την ημέρα περίμενα να γκρεμίσουν και τον Λευκό Πύργο. Την διάθεση την είχαν οι εργολάβοι, αλλά δεν το τόλμησαν ευτυχώς γιατί φοβήθηκαν τα κεφάλια τους. Τότε άρχισα και τις επισκέψεις σε ό,τι είχε διασωθεί. Απόρησα γιατί οι γερμανοί δεν ισοπέδωσαν το Εβραϊκό Νεκροταφείο. Η απορία μου μένει ακόμη αναπάντητη. Όταν τελείωσα με τις εκκλησίες και ό,τι άλλο έκρυβε για μένα μυστήριο και ενδιαφέρον, άρχισα τις επισκέψεις στην Άνω Πόλη και ειδικά στο Επταπύργιο. Εκεί βρήκα αρκετά διασωσμένα σπίτια που έδιναν κάπως τον παλαιικό χαρακτήρα της συνοικίας. Μέσα στο Κάστρο υπήρχαν πολλοί φτωχοί που ζούσαν σε σχεδόν εγκαταλελειμμένα οικήματα. Ρωτούσα να μου εξηγήσουν το κάθε τι που έβλεπα. Γυναίκες με φτωχικά ρούχα, παιδιά αδύνατα μέσα στις λάσπες να παίζουν ανυποψίαστα. Άντρες κατσούφηδες, με εργαλεία στα χέρια, να πηγαινοέρχονται λες και ήταν επιστρατευμένοι. Εκεί είδα και γνώρισα, μιαν άλλη Θεσσαλονίκη. «Αλήθεια», σκέφτηκα, «ποια από τις δύο “Θεσσαλονίκες” είναι η πραγματική;». Το Γεντί Κουλέ και η ιστορία που έκρυβε στα σπλάχνα του, μου τράνταξαν τα σωθικά. Ρώταγα, ρώταγα, κάποιοι μου είπαν ότι υπήρχαν ακόμη εν ζωή μερικοί που βίωσαν την φυλακή και πλησίασαν τον θάνατο. Μου τόνισαν πως δεν ήταν όλοι ήρωες, υπήρχαν και κάτι “καλόπαιδα” που κανονικά πλήρωσαν τις πράξεις τους. Μετά ακολούθησε σιωπή, λες και μεταξύ τους συνεννοήθηκαν να μην με εμπιστεύονται. Ίσως για τον λόγο αυτό να έφταιγε η ύποπτη, κατ’ εκείνους, επιμονή μου και τα στρατιωτικά ρούχα που φορούσα. Μπήκα σε κάνα-δυο ταβερνεία, αλλά και εκεί άρχων Νόμος η σιωπή. Δεν σταμάτησα. Όταν το μυαλό μου φορτώθηκε και δεν άντεχε άλλο, δεν ξαναπήγα. Έμεινα με την σκιώδη ανάμνηση. Να γιατί, όταν ο Γ. Χατζηνάσιος δημιουργούσε τα «Συναξάρια» με τον Δ. Μητροπάνο και ζήτησε την συμμετοχή μου, έγραψα το «Μαυραγορίτης μάγκας». Το θεωρούσα σαν μια συμβολική προσφορά για τα χρόνια, τους ανθρώπους και μιαν άλλη “φυλή” που στριμώχτηκε, έζησε ή πέθανε στα σκοτεινά μπουντρούμια εκείνης της κόλασης, για διάφορους λόγους, είτε ηθικούς, είτε εγκληματικούς. Το να προσπαθήσεις να ξεδιαλύνεις τους μεν από τους δε, είναι άλυτο πρόβλημα που επιμένει να ζει στον χώρο του μυστηρίου.
[πηγή: περιοδικό Όγδοο]
