Γιώργος Θέμελης, Ήθελα να ’σουν

[Ενότητα Α’. Το δίχτυ των ψυχών]

Ήθελα να ’σουν

Ήθελα να ’σουν καθρέφτης μου, πράγμα μου.

Να ’σουνα πράγμα να μου ανήκεις
Μες στην ακέρια σου ομορφιά,
Όπως η ακατάτμητή μου θλίψη.

Καθρέφτης μου να σε μαθαίνω,
Και πράγμα μου να σε κρατώ.

Να ’σουνα πράγμα μου: το πράγμα
Το πιο ακριβό, το πιο θαμμένο
Μες στην αγάπη μου, μέσα στην κρύπτη.

Μέσα στα μάτια μου να σ’ έχω.

Ήλιος τη μέρα, άστρο τη νύχτα,
Φεγγάρι μου στη μοναξιά.

Το κάθισμα να ’σουν που κάθομαι, το μαξιλάρι,
Το φυλαχτό μου στον λαιμό, το τίμιο ξύλο.

Στα όνειρά μου ουράνιο τόξο.

Και πέτρα στον θάνατο, πέτρα μου,
Πέτρα μητρική.

Ήθελα να ’σουν καθρέφτης μου, πράγμα μου…

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Η Ωραία Πύλη

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Η Ωραία Πύλη

Έρχεται η Αγάπη,
Έρχεται φέρνοντας τον Έρωτα.

Μες στην καρδιά της κρύβει
Το αίμα του, την καθαρή του ουσία.
Στο πρόσωπο το πρόσωπό του.

Το σώμα της σώμα του,
Ατόφιο ομοίωμα.

Έρχεται η Αγάπη φέρνοντας τον Έρωτα
Σε μετουσίωση σωματική, μυσταγωγία.

Πρέπει ν’ ανοίξω την Ωραία Πύλη,
Να ετοιμάσω την Τράπεζα.

Να βάλω έλαιον στο Ασημοκάντηλο,
Κερί στο Μανουάλι.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Ετοιμασία

[Ενότητα Γ. Μετάσταση]

Ετοιμασία

Ευλογημένα τα καινούρια χέρια
Οι ενωμένες μοναξιές
Γυμνό παράθυρο

Αν σε κοιτάξουν μάτια περίεργα, βάλε τα μάγουλά μου.

Αν σε χτυπήσει ο άνεμος, βάλε το δέρμα μου,
Τη σάρκα μου φόρεσε να μην κρυώνεις.

Αν σε σκεπάσει το σούρουπο, πάρε τα μάτια μου,
Τα μάτια μου στα μάτια να σου φέγγουν.

Αν σε προφτάσει ο θάνατος, πάρε τα χέρια μου
Και σταύρωσέ τα με καρφιά πάνω στο στήθος.

Ένα λευκό πανί πάρε, μια ζώνη,
Μια καθαρή ποδιά, το κάλυμμα της γύμνιας.

Να μη σε βλέπουνε και σε ποθούνε οι Άγγελοι.

Ένα χαμόγελο πυκνό,
Ουσία απ’ όλα τα χαμόγελα

Να μη μαραίνεται, να μην εξατμίζεται.

Για να το βρω ακατάλυτο προς την αυγή,
Την άλλη αυγή, στην άλλη αγάπη,
Όταν βρεθούμε ξανά, όταν σ’ αναζητώ

Παραμερίζοντας πυκνά σκοτάδια και φαντάσματα.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Έπαρση

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Έπαρση

Είμαστε
Μέσα στην έπαρση
Σαν τα πουλιά.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Έξω από μας

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Έξω από μας

Έξω από μας περνάει ο θάνατος,
Έξω απ’ τα παράθυρά μας.

Στεφανωμένος με κισσό,
Με μύρτο και κυπάρισσο.

Όχλος πολύς σέρνεται πίσω του.

Νεκροί και ζωντανοί,
Πεζοί και καβαλάρηδες.

Οι εκατόνταρχοι κι οι Λογχοφόροι.

Μια χλαλοή από κόκαλα,
Μια μουσική από τύμπανα.

Εμείς κρεμόμαστε απ’ τα χείλη μας.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Αποδημία

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Αποδημία

Όταν δεν θα ’μαι πια,
Όταν θα ’χω σκεπάσει το πρόσωπο
Μ’ ένα θαμπό πανί, μια προσωπίδα,

Καθώς οι μεταμφιεσμένοι, οι προσωπιδοφόροι.

Όταν θα ’χω περάσει πέρ’ απ’ τα βουνά,
Τα σταθερά αμετάτρεπτα σύνορα.

Εκεί που παν και χάνονται τ’ αγύριστα ποτάμια.

Όταν θα ’χω μακρύνει, θυμήσου με.
Πες τ’ όνομά μου, φώναξέ με,
Μην ξεχαστώ, μην ξαστοχήσω.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Αποδημητικά

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Αποδημητικά

Τα χείλη παραιτούνται απ’ τη φωνή,
Τους στυφούς φθόγγους.

Σωπαίνουν τα όργανα
Τα πνευστά και τα έγχορδα.

(Μέσα τους παρατείνεται η Μουσική,
Μια θάλασσα πολυφωνική πο’ ’χει σωπάσει.)

Μαζεύουν σωπασμένο αντίλαλο απ’ τ’ αδειανά κοχύλια,
Βαφή από μαραμένα ρόδα, διάφανη φεγγοβολή
Από το καθάριο αίμα τους, κι αλλάζουν
Τ’ άφωνα χείλη, γίνονται ασπασμοί

Στο πρόσωπό σου, στο σεπτό σου εικόνισμα.

Γίνονται ασπασμοί, γοργά φιλιά,
Αποδημητικά, αεικίνητα, σαν χελιδόνια.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Ανάσταση

[Ενότητα Γ. Μετάσταση]

Ανάσταση

Θα θυμηθούν τα χέρια και θα ξεχωρίσουν.
Κάθε ψυχή θα σύρει το σώμα της.

Θα ’μαστε οι πρωτόπλαστοι κι οι χαϊδεμένοι.
Δενδρόκηπος

Όταν ακούσεις την άλλη μουσική,
Μη φοβηθείς τον ήχο των τυμπάνων,
Ανάμεσα σε τόσα οστά, τόσα φτερά.
Όταν οι ουρανοί θ’ αντιλαλήσουνε στους ουρανούς.

Κάθε ψυχή θα φανερώσει τη γύμνια της.

Η κάθε μια με τη δική της θύμηση — λάμψη.

Η κάθε μια με τη δική της στέρηση — θάμπωση.

Η κάθε μια με το δικό της κρίνο — μυστικό.

Η κάθε μια μαζεύοντας τα κόκαλά της.

Η κάθε μια γυρεύοντας την άλλη,
Την άλλη αχώριστη ψυχή, την άλλη αγάπη.

Να μην κοπεί το στήθος απ’ το στήθος,
Και στάξει αίμα και ξυπνήσει ο θάνατος.

Μη σβήσει το χαμόγελο και σκοτεινιάσει.

***

Ένας βαθύς αγέρας θα ξεσηκώσει τα κόκαλα των πουλιών.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης, Άγαλμα

[Ενότητα Το δίχτυ των ψυχών, II]

Άγαλμα

Αν δε σε περιγράψω στο βλέμμα μου, πώς να υπάρξεις,
Αν δεν εικονίσω την εικόνα σου.

Αν δε σε σχηματίσω στα χέρια μου, πώς να υπάρξεις,
Αν δεν ορίσω το σχήμα σου.

Αν δε σε γευτώ στα χείλη μου, πώς να υπάρξεις,
Αν δεν δοκιμάσω τη γεύση σου.

Πώς να υπάρξεις, να σταθείς
Στο φως ή μες στον ύπνο,
Άγαλμα ανάγλυφο, υπαρκτό.

Με τα μάτια σε πλάθω, με τα χείλη.

Στήνω στο σχήμα σου,
Οικοδομώ
Την ύπαρξή σου.

Από τη συλλογή Το δίχτυ των ψυχών (1965) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης: Γενεαλογία του προσώπου (III)

Ε. Γενεαλογία του προσώπου

III

–Πρόσωπο, όνειρο του κόσμου,
Από αίμα και καημό,
Απαράμιλλο, άφαντο, άχραντο,
Αγρύπνια μου και προσευχή μου.

Πάθος του έρωτα και του θανάτου.–

Το πρόσωπο έρχεται, το πρόσωπό σου,
Μες από εικόνες, πορτρέτα και καθρεφτισμούς.

Απ’ τα δικά μας πρόσωπα ανεβαίνει,
Τα μάταια, τ’ άχρηστα και τα σχισμένα.

–Είμαστε δρόμος να περάσεις,
Κατώφλι να διαβείς, σκαλί ν’ ανέβεις.

Είμαστε ψωμί και σάρκα να τραφείς.–

Έρχεται το πρόσωπο απ’ τους νεκρούς,
Που δε μιλούν, απ’ τους αγέννητους.

Πάσχουν χωρίς όψη, δίχως ένδυμα.
Δεν έχουν ήλιο – μάνα να φανούν.

–Ω μάνα, νύχτα και ξημέρωμα,
Σάρκα και γη, αγκαλιά, βαθιά σιωπή,
Οπωροφόρο, διάδημα, πράσινε κάμπε.

Ω μάτια, χείλη, ευφρόσυνα και καρπερά.–

Το πρόσωπο έρχεται από πέρα,
Από κάποιον που λείπει κι είναι απών.

Δεν απαντά, δεν αναφαίνεται.

Η μάνα τον καλεί μες στην κυοφορία,
Να του δώσει σάρκα, να τον ντύσει.

Μα δεν μπορεί να ’ρθει, δεν έχει φως,
Δεν έχει μάτια να φανεί.

Όλο κινάει να γεννηθεί και δε γεννιέται.

Ψάχνει μέσα στις νύχτες που έρχονται
Για κάποιον ήλιο-πρόσωπο, το πρόσωπό σου.

Από τη συλλογή Η Μόνα παίζει (1961) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης: Γενεαλογία του προσώπου (II)

Ε. Γενεαλογία του προσώπου

II

Το πρόσωπο της μητέρας ανοίγει, πολλαπλασιάζεται.

Τη νύχτα βγαίνει σαν ένας ήλιος
Του Μεσονυκτίου.

Φέγγει στα σκοτεινά δωμάτια
Και στους σιωπηλούς διαδρόμους.

Διώχνει τις σκιές και τα κακά σκυλιά.

–Έξω από μας, έξω στους δρόμους
Ουρλιάζει ο άνεμος, φεύγουν οι λύκοι.

Έξω από μας, έξω απ’ την ψυχή μας.–

Μέσα στον ύπνο η τρυφερή ψυχή,
Ανάμεσα πουλιά και ζώα, ψάρια ζωντανά,
Ανάμεσα αστραπές και ξαφνικά σκοτάδια,
Γυρεύει τα μάτια της στα μάτια της μητέρας
Γυρεύει τα χείλη της στα χείλη της.

Γυρεύει όλη τη λάμψη της να λάμψει.

Από τη συλλογή Η Μόνα παίζει (1961) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης: Μεταμορφώσεις (IV. Κρυφτούλι)

Δ. Η Μόνα παίζει

[Ενότητα Μεταμορφώσεις]

IV. Κρυφτούλι

–Δεν είμ’ εγώ– δεν είμαστε,
Κρυβόμαστε
Πίσω απ’ τα θυρόφυλλα, πίσω
Απ’ τον καθρέφτη, δε φαινόμαστε
Ο ένας στον άλλο, χανόμαστε
Ο ένας απ’ τον άλλο.

Είναι σαν ένα πυκνό δάσος
Και χάνεται η σκιά,
Σβήνει το σχήμα του κορμιού.

Το πήρε η νύχτα, το κατάπιε η γη.

Ψάχνουμε να βρούμε ο έναν τον άλλο,
Η μια σκιά την άλλη,
Πίσω απ’ τα θυρόφυλλα, πίσω
Απ’ τον καθρέφτη, φωνάζουμε:
– Πού είσαι, πού! –Εδώ, εδώ!–
Ακούγεται σπαραχτικά,
Σαν από κάπου, σαν από μακριά,
Πολύ μακριά, μεγάλη απόσταση.

Η τρυφερή ψυχή αναφαίνεται
Μες από τοίχους και κρύπτες.

Όψη χλωμή, το πρόσωπο μέσα στα χέρια.

Από τη συλλογή Η Μόνα παίζει (1961) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης: Μεταμορφώσεις (III. Κελάδημα)

Δ. Η Μόνα παίζει

[Ενότητα Μεταμορφώσεις]

III. Κελάδημα

Πώς γίνεται κανείς πουλί
Αλλάζοντας σχήμα, υπόσταση,
Μες σε μια διάφανη μεταμόρφωση.

Κάτι ανάμεσα παιδί και χελιδόνι.

Ακούς φθόγγους, ακούς
Κομμένες συλλαβές.
Τα πνευστά και τα κρυστάλλινα.

Λαλεί το πουλί, φυσάει ο αγέρας.

Ως επιστροφή πίσω στο βρέφος,
Νοσταλγία της σιωπής,
Θρόισμα του φυτού και του κρίνου,
Του ρόδου, όταν ανοίγει τα πέταλά του.

Κανείς δεν ξέρει αυτή τη γλώσσα,
Πριν απ’ τη γλώσσα, αυτή τη μουσική.

Μονάχα οι κούκλες αντηχούν στη σιωπή,
Σαν τα βουνά, τα μνήματα και τ’ άδεια σπίτια∙
Κινούν τ’ αμίλητα χείλη, τ’ αποστηθίζουν,
Τα κάνουν μέσα τους ποίηση και προσευχή.

Τα καταγράφουν στη γλώσσα τους την ανεκλάλητη.

Από τη συλλογή Η Μόνα παίζει (1961) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Θέμελης: Μεταμορφώσεις (II. Ενατένιση)

Δ. Η Μόνα παίζει

[Ενότητα Μεταμορφώσεις]

II. Ενατένιση

Κάποτε μεγαλώνει
Μες σ’ ένα άλλο ανάστημα
Μελλοντικό.

Γίνεται ωραία,
Σα μια εικόνα.

Νίβεται – χτενίζεται.

–Πώς ψάχνει
Ο έρωτας
Μέσα στα μάτια;–

Καθρεφτίζεται.

Εδώ είναι, λέει
Εδώ είναι η Μόνα
Μες στον καθρέφτη,
Και με βλέπει.

Από τη συλλογή Η Μόνα παίζει (1961) του Γιώργου Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Θέμελης