Γιάννης Καρατζόγλου, Οι μέρες του ποιητή

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Χρόνε νυχτοπούλι παγερό
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Χειμωνιάτικος ήλιος (1987))

Οι μέρες του ποιητή

[Ενότητα Οι μέρες του ποιητή]

Πέρασε πάλι κάμποσος καιρός χωρίς να έχει γράψει τίποτα
εκτός από κάτι σκόρπιους στίχους περιαστικούς
ασύνδετους ανίσχυρους ανέκφραστους…

Οι μέρες τώρα σπεύδανε τρέχοντας αενάως
ώσπου να ξυριστεί, έφτανε ήδη μεσημέρι
ώσπου να γευματίσει, ο ήλιος έδυε κι άιντε πάλι ερχόταν
η άλλη μέρα, όμοια φευγαλέα και κενή.

Εκείνος διάβαζε πολύ άκουγε το ραδιόφωνο πήγαινε βόλτες
στους κήπους κάθονταν σε καφενεία απόκεντρα
πέρναγε ήσυχα ήρεμα ακύμαντα ακίνητα

ενώ τώρα και οι νύχτες τρέχανε πιο γρήγορα
ώσπου να δει το πρώτο όνειρο γίνονταν μεσάνυχτα
ώσπου να απολαύσει το μεγάλο, το καλό, ερχόταν το πρωί

κουτρουβαλώντας έφευγε πια ο χρόνος απ’ τα χέρια του
κι όλο και πιο κοντά σίμωνε το μεγάλο γεγονός.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Πηγαίος κώδικας (2009) του Γιάννη Καρατζόγλου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιάννης Καρατζόγλου

Βάγιος Μπαγλάνης, [Αγαπώ την ποίηση…]

Γιώργος Ζαμπέτας & Θόδωρος Ποάλας, Τι ωραίο ν’ αγαπάς
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Ο Μανώλης Μητσιάς τραγουδά Γιώργο Ζαμπέτα (2009))

Αγαπώ την ποίηση
ποια ζωή μπορώ να ζήσω
Και σήμερα θα χάσω ίχνη ανθρώπων
Ακατανίκητη γίνεται η ματαιοδοξία
Εδώ κάπου τελειώνει η ποίηση
Μεγαλώνουν ολοένα οι σκιές
που αφήνει στο πέρασμά της η αδικία
Πού θα μεταναστεύσει αύριο η αγάπη
Αναζητάω για ν’ αγαπήσω ωραίες ψυχές

Θεέ μου
αν δε θέλεις
να σου ζητήσω σήμερα νέα απόδειξη της αγάπης Σου
Σ’ ευχαριστώ για τη ζωή μου που έγινε ποίηση
ανακαλύπτοντας τη μεγαλοσύνη της…

Από τη συλλογή Αιχμηρά σκαλοπάτια (1966) του Βάγιου Μπαγλάνη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Βάγιος Μπαγλάνης

Γιώργος Καφταντζής, Έλεγχος διαβατηρίου

Δήμος Μούτσης & Γιάννης Λογοθέτης, Με ξένο διαβατήριο
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς & Βασιλική Λαβίνα / δίσκος: Μαρτυρίες (1974))

Έλεγχος διαβατηρίου

Διάβαζε σιωπηλός κοιτάζοντας
πότε τη φωτογραφία, πότε τον ταξιδιώτη.
«Ισχύει για πολλά ταξίδια μετ’ επιστροφής
και για όλες τις χώρες του κόσμου.
Πρόσωπο, ρευστό, πιθανόν ωοειδές.
Ανάστημα 1.700 μ. (φανερό το λάθος).
Χρώμα οφθαλμών, λευκό.
Κόμη, στατική.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά :
Εγκάρσια ρωγμή. Διαρρέει πίσσα.
Τοπίο με καρδερίνες.
Λάρυγξ αδρανής.
Έσωθεν επιπολάζον έλος.
Υπογλώσσιο σκουριασμένο.
Διάσπαρτα λέπια οι χαμένες ευκαιρίες».
Θάνατέ μου, είπε ο ελεγκτής
και έδωσε το σήμα να περάσει.

Από τη συλλογή Περίπλους (1991) του Γιώργου Καφταντζή

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Καφταντζής

Γιώργος Καφταντζής, Του ήλιου και της πανέμορφης

Federico Garcia Lorca & Χρήστος Λεοντής, Αχ… έρωτα (απόδοση στα Ελληνικά: Λευτέρης Παπαδόπουλος)
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς & Τάνια Τσανακλίδου / δίσκος: αχ… έρωτα (1974))

Του ήλιου και της πανέμορφης

Αρμέγει τις πορτοκαλιές ο Έλληνας ο ήλιος
στο ρόδο το αμάραντο χρυσοφόρες μέλισσες.

Τρέμοντας από γλύκα και φιλί κάθισες και προγεμάτισες
μ’ ένα καρβέλι ουρανό κι ένα ποτήρι ήλιο.

Μα πότε κιόλας στολίστηκες με ψηφί μαργαριτάρι
πότε γιόμισες τον κόρφο σου άνθια και λιακάδα;

Αν είναι πικρή η αγάπη σου τον ήλιο μην τον συνορίζεσαι
ήλιος είναι κι ας χαμογελά ήλιος είναι κι ας λάμπει.

Από τη συλλογή Ελεγείες (1971) του Γιώργου Καφταντζή

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Καφταντζής

Βασίλης Ιωαννίδης, [Πώς ξεθυμαίνει…]

Μίκης Θεοδωράκης & Γιάννης Θεοδωράκης, Νύχτα μαγικιά
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Μαρίνα (2007))

Πώς ξεθυμαίνει
κάποτε ο ουρανός
και πλημμυρίζει
η νύχτα λόγια;

Από τη συλλογή Μικρά ερωτικά (1998) του Βασίλη Ιωαννίδη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Βασίλης Ιωαννίδης

Έγκλειστες συναντήσεις (2008): Άθως

Δήμος Μούτσης & Νίκος Γκάτσος, Στ’ Άγιον Όρος
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Δρομολόγιο (1979))

Άθως

Άθως ένα βουνό
Απομονώνεσαι
Ξεφεύγεις από τη σκληρότητα
Η ψυχή αδειάζει, αλαφρώνει
Από τον πόνο
Το θυμό
Τη ζήλια
Τη μοχθηρία
Το άγχος
Την πίεση
Σου δίνει καθαρότητα στη σκέψη
Απομακρύνει την ομίχλη του μυαλού
Της ψυχής
Να φτάσω στην κορυφή του
Να αγγίξω τον ουρανό
Που αγναντεύει την καθαρότητα του κόσμου που σκεπάζει

Από τη συλλογή έγκλειστες συναντήσεις (2008) ανήλικων κρατουμένων στις δικαστικές φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Ανήλικοι κρατούμενοι στις δικαστικές φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης

Γιάννης Καρατζόγλου, Μετά το τέρμα

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Πώς να κρατήσω το φως που βασιλεύει
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Χειμωνιάτικος ήλιος (1987))

Μετά το τέρμα

Εδώ που φτάσαμε θέλω κάτι να κρατήσω
λίγο απ’ τα φιλιά μας, λίγο απ’ τα θραύσματα,
ας μείνει κάτι, έστω ανεπαίσθητο, μες στην κοιλιά μου
ή λίγα ζωντανά μικρόβια απ’ την παρουσία σου.

Λέω, και πιστεύω, πόσο ο ερωτάς μας ήταν ανώφελος:
δεν τα κατάφερε, ας πούμε, να μη στείλουν τον Γιάννη στα νησιά
δεν είχε να κάνει με το ξύπνημα της εργατιάς,
δεn βοήθησε καν σε επίπεδο τοπικής ανταρσίας.

Μα τι τα θες, τα κανόνια κανόνια κι η καρδιά καρδιά
και να με εγώ, ικέτης της μνήμης σου, προσπαθώντας
να κλείσω στη χούφτα μου λίγη τελευταία περιγραφή σου
να ανασυνθέσω παλιά παιδικά μας παιχνίδια
να βρω κανένα ξεχασμένο σου γραμμάτιο που έληξε
να το κρατήσω.

Από τη συλλογή Πρατήριο καυσίμων (1982) του Γιάννη Καρατζόγλου

Το ποίημα περιλαμβάνεται στην ενότητα Σε κατάσταση πολιορκίας στη συγκεντρωτική έκδοση Πηγαίος κώδικας (2009) του Γιάννη Καρατζόγλου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιάννης Καρατζόγλου

Εύα Λιάρου-Αργύρη, Λατρευτική Τέχνη

Kiki Lesendric & Λίνα Νικολακοπούλου, Άγγελοι
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Στο δρόμο με τα χάλκινα (1996))

Λατρευτική Τέχνη

Αν άκουσες ποτέ
των ηδονών το πλάνο κάλεσμα.
Αν έπεσες στη μέθη και τη μέθεξη
κάποτε του Ωραίου.

Τότε θα κατανοήσεις
τις παρεκτροπές των αγγέλων.

Της θέωσης μνηστήρες
και έρμαια του ύψους
έπεσαν από ένα λάθος του καθρέφτη,
που τυχαία σκόνη τον εσκέπαζε
και μνήμες των ερώτων εξεπλήττοντο.

Δίπλα τους ήταν και δύσκολο
να τους γνωρίζουν τους κατακριτές κριτές

Όμως όπου το πέταγμα
εκεί και συντριμμένα φτερά.

Και άπτεροι οι άγγελοι
πορεύονται στα Γόμορρα.

Από τη συλλογή Το μεταξύ των ζευγμάτων (1999) της Εύας Λιάρου-Αργύρη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Εύα Λιάρου-Αργύρη

Γιώργος Σεφέρης, Fog

Γιώργος Σεφέρης & Δήμος Μούτσης, Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Δήμος Μούτσης | Τετραλογία (1975))

Fog

[Ενότητα Κοχύλια, σύννεφα]

Say it with a ukulele

«Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι…»
γκρινιάζει κάποιος φωνογράφος∙
πες μου τι να της πω, Χριστέ μου,
τώρα συνήθισα μονάχος.

Με φυσαρμόνικες που σφίγγουν
φτωχοί μη βρέξει και μη στάξει
όλο και κράζουν τους αγγέλους
κι είναι οι αγγέλοι τους μαράζι.

Κι οι αγγέλοι ανοίξαν τα φτερά τους
μα χάμω χνότισαν ομίχλες
δόξα σοι ο θεός, αλλιώς θα πιάναν
τις φτωχές μας ψυχές σαν τσίχλες.

Κι είναι η ζωή ψυχρή ψαρίσια
–Έτσι ζει; -Ναι! Τι θες να κάνω∙
τόσοι και τόσοι είναι οι πνιγμένοι
κάτω στης θάλασσας τον πάτο.

Τα δέντρα μοιάζουν με κοράλλια
που κάπου ξέχασαν το χρώμα
τα κάρα μοιάζουν με καράβια
που βούλιαξαν και μείναν μόνα…

«Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι…»
Λόγια για λόγια, κι άλλα λόγια;
Αγάπη, πού ’ναι η εκκλησιά σου
βαρέθηκα πια τα μετόχια.

Α! να ’ταν η ζωή μας ίσια
πώς θα την παίρναμε κατόπι
μ’ αλλιώς η μοίρα το βουλήθη
πρέπει να στρίψεις σε μια κόχη.

Και ποια είναι η κόχη; Ποιος την ξέρει;
Τα φώτα φέγγουνε τα φώτα
άχνα! δε μας μιλούν οι πάχνες
κι έχουμε την ψυχή στα δόντια.

Τάχα παρηγοριά θα βρούμε;
Η μέρα φόρεσε τη νύχτα
όλα είναι νύχτα, όλα είναι νύχτα
κάτι θα βρούμε ζήτα-ζήτα…

«Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι…»
Βλέπω τα κόκκινά της νύχια
μπρος στη φωτιά πώς θα γυαλίζουν
και τη θυμάμαι με το βήχα.

Λονδίνο, Χριστούγεννα 1924

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Σεφέρης, Ποιήματα (2007)

Άρης Αλεξάνδρου, Πρωτομαγιά

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Παράξενη πρωτομαγιά
(τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη & Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Αθανασία (1976))

Πρωτομαγιά

Στα τζάμια σου μπουμπουκιάζει η χτεσινή βροχή
τώρα που η παραλία ανάβει τα φανάρια της.
Ένα καΐκι στάθηκε καταμεσής στο πέλαγο.
Γαλήνη.
Περίμενε δω με το βλέμμα στις σταγόνες
(δυο ανθισμένες γαλάζιες σταγόνες τα μάτια σου).
Περίμενε. Θα ξημερώσει.
Θέλω να σε ξέρω στο παράθυρο
αγναντεύοντας κατά τον τόπο της χαραυγής
νοσταλγώντας το περσινό καλοκαίρι.
(Τα νερά ν’ ανασαίνουν ζεστασιά
το γυμνό σώμα της ημέρας πλαγιάζει μες στα στάχυα
κι ανάμεσα απ’ τα δάχτυλα κρυφοκοιτάει μια παπαρούνα.)
Θέλω να σου χαρίσω ένα τόσο δα ουράνιο τόξο
τώρα στα γενέθλια της δεκαοχτάχρονης αυγής,
ένα λουλουδένιο δαχτυλίδι
μια υπόσχεση ελπίδας.

Από τη συλλογή Ακόμα τούτη η άνοιξη (Απρίλης 1946) του Άρη Αλεξάνδρου

Ρούλα Αλαβέρα, Η πόλη που ζω

Λουκιανός Κηλαηδόνης & Κωστούλα Μητροπούλου, Η πόλη μας
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Η πόλη μας (1970))

Η πόλη που ζω

Αυτή η πολιτεία καλλιεργεί τη μοναξιά μου
Επιβάλλει το βήμα μου να ’ναι πίσω
Εξαναγκάζει την καρδιά
Αυτή η πόλη γίνεται χώρα μοναδική
με τα καλντερίμια, τις γραμμές των τραμ
τους στρατιώτες της στα φυλάκια
Αυτή η χώρα μου μ’ εξαγοράζει

Κρύβομαι ανάμεσα σε σοκάκια
Λένε πως η μοναξιά
ζει με τους πεθαμένους
πως τα σπίτια που περιτριγυρίζονται
με κάγκελα, είναι σπίτια νεκρών.
Όνειρα με φωταγωγημένες εκκλησίες
και φρούτα παράκαιρα.
Τα πόδια εξακολουθούν να βαδίζουν.

Από τη συλλογή Πέρασμα (1964) της Ρούλας Αλαβέρα

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Ρούλα Αλαβέρα

Γιώργος Καφταντζής, Δύσκολες χρονιές

Μίκης Θεοδωράκης & Μάνος Ελευθερίου, Ήρθαν τα βάσανα νωρίς
(τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς / δίσκος: Τα λαϊκά (1974))

Δύσκολες χρονιές

Τώρα το βλέπω, φτάσανε
σκληρές και δύσκολες χρονιές
οι άνθρωποι με απόγνωση
μαραίνονται, υποφέρουν
η απελπισμένη βροχή, ο άνεμος
μπρος-πίσω καθημερινά.
Καθένας μας έχει βέβαια
απ’ τη λύπη και τη χαρά
σ’ αυτή τη γη το μερδικό του
μα όλοι το ξέρουν, όλοι
πως το κάθε τι είναι καλό
στην ώρα του μονάχα.

Από τη συλλογή Δύσκολες χρονιές (1959) του Γιώργου Καφταντζή

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιώργος Καφταντζής

Απόψε τα μεσάνυχτα (Ελένη Καραΐνδρου & Νίκος Γκάτσος)

Απόψε τα μεσάνυχτα

Σύνθεση & στίχοι: Ελένη Καραΐνδρου
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς & Βούλα Γκίκα
Δίσκος: 45 στροφών του 1970

Απόψε τα μεσάνυχτα
θα ’ρθω στη γειτονιά σου
κράτα την πόρτα σου ανοιχτή
ζεστή την αγκαλιά σου

Λόγια πικρά κι αν είπαμε
μίλα μου ακόμα λίγο
κι αν βρεις μαχαίρι, χτύπα με
μα μη μου λες να φύγω

Περπάτησα περπάτησα
στης λησμονιάς τον δρόμο
με τ’ όνειρό μου συντροφιά
και την καρδιά μου νόμο

Λόγια πικρά κι αν είπαμε
μίλα μου ακόμα λίγο
κι αν βρεις μαχαίρι, χτύπα με
μα μη μου λες να φύγω

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη όπως και τον φίλο Μανόλη Τζιλιβάκη που μου υπέδειξαν τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Έλα αύριο βράδυ στις εννιά (Ελένη Καραΐνδρου)

Έλα αύριο βράδυ στις εννιά

Σύνθεση & στίχοι: Ελένη Καραΐνδρου
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς
Δίσκος: 45 στροφών του 1970

Βρε κοπελιά μου, έβγα να σε δω
απ’ το παράθυρό σου
και πες της μάνας σου πως σ’ αγαπώ
θα γίνω σύντροφός σου

Αχ να χαρείς, έλα αύριο βράδυ στις εννιά
κρυφά να σ’ αγκαλιάσω
πρόσεξε μόνο μη μας δουν στη γειτονιά
φοβάμαι μη σε χάσω

Σ’ αυτά που λέει ο κόσμος γύρω σου
μην δίνεις σημασία
όλοι τα ίδια κάνουνε κρυφά
στην πρώτη ευκαιρία

Αχ να χαρείς, έλα αύριο βράδυ στις εννιά
κρυφά να σ’ αγκαλιάσω
πρόσεξε μόνο μη μας δουν στη γειτονιά
φοβάμαι μη σε χάσω

Ήρθε η ώρα, άλλο μην αργείς
να ’ρθεις να μ ’ανταμώσεις
πρόσεξε μην πετάξει το πουλί
πικρά θα μετανιώσεις

Αχ να χαρείς, έλα αύριο βράδυ στις εννιά
κρυφά να σ’ αγκαλιάσω
πρόσεξε μόνο μη μας δουν στη γειτονιά
φοβάμαι μη σε χάσω

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη όπως και τον φίλο Μανόλη Τζιλιβάκη που μου υπέδειξαν τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Δεν είν’ αυλή να δροσιστείς (Ελένη Καραΐνδρου)

Δεν είν’ αυλή να δροσιστείς

Σύνθεση & στίχοι: Ελένη Καραΐνδρου
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς
Δίσκος: 45 στροφών του 1970

Σε πήραν μια βραδιά
τα όνειρα σεργιάνι
κι είδανε τα παιδιά
μια θάλασσα πουλιά

Δεν είν’ αυλή να δροσιστείς
φωτιά για ν’ απαγκιάσεις
ξένος ο κόσμος γύρω σου
πώς να τον αγκαλιάσεις

Σε πήρε μια βραδιά
η πίκρα σου σεργιάνι
κι είδανε τα παιδιά
καράβια στα νερά

Δεν είν’ αυλή να δροσιστείς
φωτιά για ν’ απαγκιάσεις
ξένος ο κόσμος γύρω σου
πώς να τον αγκαλιάσεις

Σε πήρε μια βραδιά
η μοίρα σου σεργιάνι
κι έφυγαν τα παιδιά
στα ξένα μακριά

Δεν είν’ αυλή να δροσιστείς
φωτιά για ν’ απαγκιάσεις
ξένος ο κόσμος γύρω σου
πώς να τον αγκαλιάσεις

Υ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ τον μουσικό παραγωγό και φίλο Αλέξη Βάκη όπως και τον φίλο Μανόλη Τζιλιβάκη που μου υπέδειξαν τη συγκεκριμένη ηχογράφηση.