Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Μεράκια

Γιώργος Μητσάκης, Τα μεράκια (ορχηστρικό, ηχογράφηση το 1964)

Μεράκια

Μετά το τέλος της πολιτιστικής εκδήλωσης
ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα.
Παλιά σμυρναίικα τραγούδια,
μελωδίες, μεράκια που λαγγεύουν
και ρεμπέτικα
περιελάμβανε το ρεπερτόριο της ορχήστρας.
Στο διάλειμμα ο τραγουδιστής
–έμπειρος επαγγελματίας και φίλος από παλιά–
μου ψιθύρισε:
«Για να είμαι σε κατάλληλη φόρμα
και να φτάσω στο φόρτε μου
για τα έξοχα μεράκια που θα τραγουδήσω,
πριν αρχίσουμε, διάβασα τα ποιήματά σου
για να παρασυρθώ, να διαποτιστώ
από τον ερωτισμό τους.»

Δεν ήταν από κείνους που κολακεύουν ο τραγουδιστής,
ούτε είχε τίποτα να κερδίσει –
μέσα στη μοναχική πορεία της ποίησής μου
απρόσμενη ενθάρρυνση μου έδωσε.

Από τη συλλογή το τραγικό και το λημέρι των αισθήσεων (2012) της Αλεξάνδρας Μπακονίκα

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αλεξάνδρα Μπακονίκα

Μαρία Καρδάτου, Η πόλη

Μάνος Χατζιδάκις, Μια πόλη μαγική (ορχηστρικό) [έργο: 30 νυχτερινά (1983)]

Η πόλη

Η πόλη δε θα αντέξει
Τόσες ανασκαφές
Τόσες αλλαγές
Τόσες πορείες πάνω της
Τόσα νερά υπόγεια
υποθαλάσσιες αρτηρίες
και εκσκαφές αναμνήσεων
Τόσα δηλητήρια
κι αυτοκίνητα να φεύγουν
και να έρχονται δίχως διέξοδο
και φωνές και παρακλήσεις
Και τρένα και εκτροχιασμούς
πάνω στο σώμα της
για ένα κέρμα
για ένα φως που έσβησε
για ένα μήνυμα που δεν ελήφθη
Η πόλη είσαι εσύ
Πόσο να αντέξεις

Από τη συλλογή Αβλαβής διέλευση (2009) της Μαρίας Καρδάτου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Καρδάτου

Φανή Αθανασιάδου, Χρόνος

Eleni Karaindrou, Dust of time (2009)

Χρόνος

Ο χρόνος πλανιόταν
πάνω απ’ τα ερείπια του αρχαίου ναού
μέχρι τα βράχια της ακρογιαλιάς.
Ο λαμπρός ήλιος έδιωχνε τις σκιές
που πλανιόταν τριγύρω
μα το φως όσο άπλετο κι αν ήταν
δεν έσβηνε τα έντονα σημάδια
που χάραξε βαθιά
το μακρινό πέρασμα.
Μόνο κάθε βράδυ
όταν ο ήλιος βασιλεύει,
μες στη σιωπή της φύσης οι σκιές ξαναπροβάλλουν
και μακρινές απόκοσμες φωνές
ζωντανεύουν κάποιον περασμένο κόσμο.

Από τη συλλογή Επιλογές (1986) της Φανής Αθανασιάδου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Φανή Αθανασιάδου

Λήδα-Βασιλική Θέμελη, Σκιές

Manos Hadjidakis, Waltzing with my shadow (album: Gioconda’ smile (1965))

Σκιές

Τα λόγια τα τρυφερά
που ποτέ δεν ειπώθηκαν
έτρεξαν και πνίγηκαν στο ποτάμι.

Τα χέρια τα αδέξια
που δε με κράτησαν
παρέλυσαν.

Το ψυχρό βλέμμα
που με υποδεχόταν
βυθίστηκε στο σκοτάδι.

Θαρρείς και σε καταράστηκα
περίεργη σκιά ανθρώπου
που είχες και δεν είχες
αγάπη μέσα σου
που υπήρχες
χωρίς να υπάρχεις.

Από τη συλλογή Κρίσιμες στιγμές (2010) της Λήδας-Βασιλικής Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Λήδα-Βασιλική Θέμελη

Λήδα-Βασιλική Θέμελη, Λατρεύω τη σιωπή των πραγμάτων

Yanni, A word in private (album: Reflections of Passion (1990))

Λατρεύω τη σιωπή των πραγμάτων

Λατρεύω τη σιωπή
όταν κυλάει ανάμεσα
στη σιωπή των πραγμάτων.

Σφραγισμένο στόμα νεκρού
σταματημένο ρολόι
αφηρημένο βλέμμα που ονειρεύεται
βήματα φαντασμάτων.

Ένα έρημο σπίτι
χωρίς φωτισμένα παράθυρα
χωρίς τα γέλια των παιδιών.

Πουλιά βαλσαμωμένα
με μάτια έκπληκτα
και φοβισμένα
που στέκονται σιωπηλά
μέσα στην ατέλειωτη μοναξιά του.

Λατρεύω τη σιωπή
όταν κυλάει ανάμεσα
στη σιωπή των πραγμάτων.

Από τη συλλογή Κρίσιμες στιγμές (2010) της Λήδας-Βασιλικής Θέμελη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Λήδα-Βασιλική Θέμελη

Αναστασία Καραογλάνη, Το τρυφερό και τραγικό του τέλους

Ελένη Καραΐνδρου, Eternity theme and a day
(δίσκος: Eternity and a day (1998) από την ταινία «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου)

Το τρυφερό και τραγικό του τέλους

Την κάθαρση που ανέβαλες
για χρόνους μακρινούς
ο από μηχανής την έδωσε.
Σήκωσε τείχος απροσπέλαστο
και περιέκλεισε
όση αγάπη απόλειπεν
και όση σας χρωστούσε το σύμπαν,
για να τρομάξετε τον εγωισμό σας.
Και έτσι έσβησε,
κρατώντας σου το χέρι
τη στιγμή που το «για πάντα»
πέταξε
στην πρώτη κλήση του ράμφους
στο τζάμι.

Πήρες μετά των ομματιών σου
έχοντας πια στην κτήση σου
εικόνες και βιώματα ευλογίας,
που οι πολλοί φοβούνται να τα ζήσουν.
Μόνη και τάχατες σοφή,
πλήρης στην αδειοσύνη
πυξίδα ψάχνεις πια ξανά,
με τον βορρά στραμμένο στην εμπειρία αυτή.

Το τρυφερό και τραγικό του τέλους
σε καθορίζει

Από τη συλλογή Το τρυφερό και τραγικό του τέλους (2015) της Αναστασίας Καραογλάνη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αναστασία Καραογλάνη

Θεοδώρα Ντάκου, Δεν έχει άλλο από παράπονο

Δήμος Μούτσης, Μ’ ένα παράπονο (ορχηστρικό) (δίσκος: Ένα χαμόγελο (1969))

Δεν έχει άλλο από παράπονο

Υπάρχουν νύχτες που δεν έχει άλλο από παράπονο,
όταν φωτίζουν ξαφνικά όλα μαζί τα σπίτια
και ξετυλίγεται αδιάφορα, σχεδόν ανεπαίσθητα η ζωή.

Και συ να τρέμεις στην ταράτσα ολοσκότεινος,
αποκομμένος κι απ’ την ίδια τη ζωή σου.

Από τη συλλογή Δευτέρα πρωί (1966) της Θεοδώρας Ντάκου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Θεοδώρα Ντάκου

Σταύρος Ξαρχάκος, Χασάπικο 22

Χασάπικο 22 (ορχηστρικό)

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Loreena McKennitt, Marco Polo

Marco Polo

Music: Loreena McKennitt
Album: the book of secrets (1997)

Αλέξανδρος Ίσαρης, Το τόξο του χαμόγελου

Μάνος Χατζιδάκις, Το χαμόγελο της Τζοκόντας (πρώτη ηχογράφηση: 1965)

Το τόξο του χαμόγελου

Ένα άλλο σώμα δίπλα σου τη νύχτα
Αγάλματα στολίζουν το κρεβάτι σου
Και ρόδα που μυρίζουν γιασεμί.
Λάμπουν στο σκοτάδι τα σκεπάσματα
Το δέρμα κρύσταλλο που στάζει.
Η γραμμή του στόματος στο τόξο του χαμόγελου
Τα μέλη απαλά μέσα στο μέλι
Τα μάτια σου σφιχτά και στο δωμάτιο
Φτερά αγγέλων και πουλιών που σε ζαλίζουνε
Με το φτερούγισμά τους.

Από τη συλλογή Θα επιστρέψω φωτεινός [Ποιήματα 1993-1999] (2000) του Αλέξανδρου Ίσαρη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αλέξανδρος Ίσαρης

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Ένας ψαράς

Μάνος Χατζιδάκις, Κοντέσα Εστερχάζυ (έργο: Gioconda’s smile (Το χαμόγελο της Τζοκόντας) (1965))

Ένας ψαράς

Με την επάλληλη επαλλαγή, των κυμάτων του πεπρωμένου,
στον μυχό του ευρύστερνου κόλπου, ένας ψαράς στην άμμο,
κάτω από ’να πάπλωμα, αγρό της άνοιξης, κοιμάται,
ζώντας τους αιώνες της ιστορίας,
με τον αχό του φλοίσβου των πραγμάτων.

Η Κοντέσα καβάλα σε άσπρο άλογο
κι ο ψαράς από μόνος του συλλογιέται:
«Βάρκα θ’ αρματώσω για να σε κλέψω»,
στρέφοντας μέσα στον ύπνο το βλέμμα του,
μες στο σκοτάδι προς τ’ άστρα,
πάνω απ’ τα γυμνά ερείπια του πύργου.

Απάντεχε να ξημερώσει για να σηκώσει το πλεμάτι του,
με μπλεγμένες, κατά τη νυχτερινή βοσκή,
τις λαχτάρες του,
ταξίδι με γαλιότες κουρσάρικες, του βαλαντωμένου
με το υπερήφανο της Κοντέσας παράστημα.

Το χέρι του αποκοιμισμένου, αυτόματα,
προκειμένου να εκμηδενίσει κάθ’ αντίσταση στον πόθο του,
αρπάζει το κολοκοτρωνέικο σουγιά που χρησιμοποιεί,
στ’ άνοιγμα των μονόθυρων και δίθυρων οστράκων
της θάλασσας,
και σα να επρόκειτο γι’ απελατιλίκι αντρειωμένου,
το μπήγει στο χώμα της γης,
σκοτώνοντας την πραγματικότητα.

(1952)

Από τη συλλογή Ποιήματα (Παλαιοντολογικά) (1988) του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

Έγκλειστες συναντήσεις (2008): βροχή

Μάνος Χατζιδάκις, Βροχή (έργο: Το χαμόγελο της Τζοκόντας (1965))

βροχή

Η φύση ξύπνησε
Τα μάτια της φούσκωσαν
Ματωμένες παπαρούνες
Μισάνοιχτα τα πέταλα της μυγδαλιάς
Λύτρωση
Ανάταση
Ζωντάνεμα ψυχής

Από τη συλλογή έγκλειστες συναντήσεις (2008) ανήλικων κρατουμένων στις δικαστικές φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Ανήλικοι κρατούμενοι στις δικαστικές φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης

Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου, Αναμονή

Γιώργος Χατζηνάσιος, Αναμονή
(ορχηστρικό στην ταινία Το αγκίστρι (1976) του Ερρίκου Ανδρέου)

Αναμονή

Σκοτεινές ώρες, αγάπη μου, δίχως το φως της ματιάς σου
μες στη μικρή μου κάμαρα, και θλιβερές περνούν.
Αχ! πώς όλα με μάθανε να ’μαι πάντα κοντά σου
και πώς όλα παράξενα στα μάτια με κοιτούν.

Δες, ο καθρέφτης καρτερεί τα χείλη μας να σμίξουν,
μ’ ένα διπλό ανατρίχιασμα στα νέα μας κορμιά.
Κι έτσι, καθώς τα μάτια μας στην ηδονή σφαλίξουν,
η λεία του επιφάνεια να νιώσει τρικυμιά.

Σα φίλοι τα βιβλία μας, στο φτωχικό τραπέζι,
μας περιμένουν, πρόσχαροι να σκύψουμε σ’ αυτά.
Ως και το παιχνιδιάρικο γατάκι μας δεν παίζει.
Τα χάδια σου ονειρεύεται με μάτια σφαλιστά.

Όμως απόψε στόλισα την κάμαρή μου πάλι
κι έβαλα μύρα στα μαλλιά, τριαντάφυλλα στα στήθια,
γέμισα με χρυσάνθεμα και ντάλιες τ’ ανθογυάλι,
κι έγινα η πεντάμορφη, που λεν τα παραμύθια.

Κι έγινα η πεντάμορφη, που λεν τα παραμύθια,
σκλάβα ενός ανείπωτου καημού ερωτικού.
Κι ώρα την ώρα καρτερώ στο θάνατο βοήθεια,
κι ώρα την ώρα καρτερώ το τέλος του κακού.

Σκοτεινές ώρες, αγάπη μου, δίχως το φως της ματιάς σου,
μέσα στην κρύα μου κάμαρη, και θλιβερές περνούν.
Οι σκέψεις μου κρεμάζουνται μ’ απόγνωση κοντά σου,
απελπισμένοι ναυαγοί, που τη στεριά ζητούν.

Από τη συλλογή Νύχτες αγρύπνιας (1932) της Ανθούλας Σταθοπούλου-Βαφοπούλου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου

Γιάννης Καρατζόγλου, Φθινόπωρο

Σταμάτης Σπανουδάκης, Φθινόπωρο
(ορχηστρικό / δίσκος: η στιγμή που περνάει και χάνεται… (1994))

[Ενότητα Κατάθεσις προθεσμίας]

Φθινόπωρο

Φθινόπωρο. Τα φύλλα πέφτουν.

Δηλαδή, πάντα τα φύλλα πέφτανε τούτη την εποχή
οι μέρες μικρές, το φως λιγοστεύει πρωί σκοτάδι ακόμη
αρνιέσαι να φορέσεις μάλλινα, ελπίζεις σε μέρες γλυκές
αλλά, φθινόπωρο. Τα φύλλα πάντα πέφτουν.

Αδήριτα φθινόπωρο. Κι αν δεν το λέγανε οι όψεις και τα χρώματα
το λέει το βάσανο της καθημερινής επιστροφής στα περασμένα
τους μίτους που πας να διασώσεις κι αυτοί ξεφτίζουν βαθμιαία
πέφτοντας με τις γκρι βροχές σε λασπωμένες μνήμες.

Φθινόπωρο. Τα φύλλα πέφτουν. Σαπίζουνε τα φύλλα
στις μακρινές αλέες των βόρειων πόλεων που συνήθισες
κι ένας κρύος αέρας τα παρασέρνει στα χαντάκια.

Φθινοπωριάζει. Η λέξη αγάπη σε έκπτωση.
Το μόνο μέλλον σου χειμώνας.

Από τη συλλογή Αποτελέσματα χρήσεως (2006) του Γιάννη Καρατζόγλου

Το ποίημα περιλαμβάνεται στην ενότητα Οι μέρες του ποιητή στη συγκεντρωτική έκδοση Πηγαίος κώδικας (2009) του Γιάννη Καρατζόγλου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιάννης Καρατζόγλου