Μαρία Πισιώτη, Διαπιστώσεις

Θάνος Μικρούτσικος & Λάκης Λαζόπουλος: Φως, ελπίδα, ουρανός
(τραγούδι: Δημήτρης Μητροπάνος / δίσκος: Ψάξε στ’ όνειρό μας (1997))

Διαπιστώσεις

Αναμοχλεύω το χθες
μέσα από τις στάχτες
του σήμερα.
Δεν άλλαξε τίποτα τελικά.
Πρόσωπα και πράγματα μόνο.
Διαχρονική ουτοπία
οι φωνές μέσα στην έρημο.
Το αύριο έρχεται χωρίς
συναισθηματισμούς,
μέσα από μάσκες ειρήνης.
Αιώνιοι Σίσυφοι με όνειρα
γεμίζουμε το διάτρητο
πιθάρι της ελπίδας.
Οι λιγοστοί εναπομείναντες
ρομαντικοί, η φωνή της γης.

Από τη συλλογή αιωρούμενο νησί (1999) της Μαρίας Πισιώτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Πισιώτη

Χλόη Κουτσουμπέλη, Προς εαυτόν

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Θέλω τη μέρα που θα φύγεις
(τραγούδι: Χρήστος Θηβαίος / δίσκος: Ο Άμλετ της σελήνης (2002))

Προς εαυτόν

Προπάντων να φοράτε κόκκινο κραγιόν.
Ιδίως την ώρα της εγκατάλειψης.
Χρειαζόμαστε ένα στόμα
για να καταβροχθίσει τις λεπτομέρειες.
Τώρα που πια δεν λέει σ’ αγαπώ.

Από τη συλλογή Κλινικά απών (2014) της Χλόης Κουτσουμπέλη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χλόη Κουτσουμπέλη

Θάνος Μικρούτσικος & Μπάμπης Τσικληρόπουλος, Ελένη

Ελένη

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Μπάμπης Τσικληρόπουλος
Τραγούδι: Χαρούλα Αλεξίου
Δίσκος: Η αγάπη είναι ζάλη (1986)

Ζούμε σ’ έναν κόσμο μαγικό
με φόντο την Ακρόπολη, το Λυκαβηττό
γεμάτα τα μπαλκόνια πολιτικά αηδόνια
υποσχέσεις και αγάπες και πολύχρωμα μπαλόνια
για ευτυχισμένα χρόνια

Κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
της επαρχίας της Αθήνας κοιμωμένη
κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
η ζωή σου, να το ξέρεις, είναι επικηρυγμένη
να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο
κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει

Κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
της επαρχίας της Αθήνας κοιμωμένη

Ζούμε σ’ ένα κόσμο μαγικό
υποχθόνια δουλεύει με μοναδικό σκοπό
να σε μπάσει στο παιχνίδι τη ζωή σου πως θα φτιάξει
να σου τάξει, να σου τάξει, την ψυχή σου να ρημάξει
κι όταν φτάσει να ελέγχει της ελπίδας σου τον πόνο
δεν του φτάνει ετούτο μόνο

Με γλυκόλογα σε παίρνει απ’ το χέρι
σε βαφτίζει της Ελλάδας νοικοκύρη
κι εκεί που λες αλλάξανε τα πράγματα και σηκώνεις το ποτήρι
αρπάζει, κλέβει τ’ όνειρό σου και του κάνει χαρακίρι

Κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
της επαρχίας της Αθήνας κοιμωμένη
κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
η ζωή σου, να το ξέρεις, είναι επικηρυγμένη
να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο
κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει

Κι εσύ Ελένη και κάθε Ελένη
της επαρχίας της Αθήνας κοιμωμένη

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Κράτα λίγο ακόμα

Κράτα λίγο ακόμα

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου
Τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999)

Ένα ελάφι έσκυψε σε δροσερή πηγή
κι ένα κορίτσι ξάπλωνε σε κρύα πεζοδρόμια
το ελάφι το σκοτώσανε δυο ξένοι κυνηγοί
και στο κορίτσι χίμηξαν αγέλες από χρόνια

Ξέρω καλά τι πέρασες
βλέπω σκιές στο σώμα
ξέρω νιώθεις πως γέρασες
μα κράτα λίγο ακόμα

Μία γοργόνα πέταγε στα κύματα γυμνή
κι ένα κορίτσι πήγαινε ελιές σ’ ένα μαντίλι
την πρώτη την καρφώσανε σε πλώρη με σπαθί
και οικοδόμοι χτίσανε την κόρη σε γεφύρι

Ξέρω καλά τι πέρασες
βλέπω σκιές στο σώμα
ξέρω νιώθεις πως γέρασες
μα κράτα λίγο ακόμα

Μία νεράιδα έπλενε ρούχα σε φυλακή
κι ένα κορίτσι ήτανε λίμνη σ’ αρχαίους χάρτες
η πρώτη έβγαλε φτερά και γύρισε τη γη
και το κορίτσι έγινε θεά σε μετανάστες

Ξέρω καλά τι πέρασες
βλέπω σκιές στο σώμα
ξέρω νιώθεις πως γέρασες
μα κράτα λίγο ακόμα

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Μικρές νοθείες

Μικρές νοθείες

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου
Τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999)

Ποτέ του δεν κατάφερε να βγει σε μια λιακάδα
και ζει με ό,τι περίσσεψε από ένα σκάρτο ποίημα
τα πρωινά σηκώνεται με μια βαριά ζαλάδα
και λέει πως τον ξύπνησε ένα μεγάλο κύμα

Κρεμάει τις αφίσες του στα παράθυρά του
κρύβει το φως μα κρύβει κι όλα τ’ άλλα
γιατί το μόνο που λαχτάρησε ως λάφυρά του
είναι μια θάλασσα να φτάνει ως τη σκάλα

Βάζει σημάδια με στιλό πάνω στον τοίχο του
μετράει το ύψος του που πόντο-πόντο χάνει
μα κάθε βράδυ όταν βγαίνει απ’ τον ύπνο του
στέκεται όρθιος και τρυπάει το ταβάνι

Είναι που ονειρεύεται πως φεύγει για ταξίδια
πως μπαίνει μέσα σε παλιές φωτογραφίες
ξέρει αν μπορούσε θα ’κανε μία απ’ τα ίδια
αλλά τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες

Μανόλης Αναγνωστάκης, Κι ήθελε ακόμη…

Μανόλης Αναγνωστάκης & Θάνος Μικρούτσικος, Κι ήθελε ακόμη
(ερμηνεία: Μαρία Δημητριάδη / δίσκος: Τραγούδια της λευτεριάς (1978))

Κι ήθελε ακόμη…

Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει. Όμως εγώ
Δεν παραδέχτηκα την ήττα. Έβλεπα τώρα
Πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω
Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες.
Μιλάτε, δείχνετε πληγές αλλόφρονες στους δρόμους
Τον πανικό που στραγγαλίζει την καρδιά σας σα σημαία
Καρφώσατε σ’ εξώστες, με σπουδή φορτώσατε το εμπόρευμα
Η πρόγνωσις σας ασφαλής: Θα πέσει η πόλις.

Εκεί, προσεχτικά, σε μια γωνιά, μαζεύω με τάξη,
Φράζω με σύνεση το τελευταίο μου φυλάκιο
Κρεμώ κομμένα χέρια στους τοίχους, στολίζω
Με τα κομμένα κρανία τα παράθυρα, πλέκω
Με κομμένα μαλλιά το δίχτυ μου και περιμένω.

Όρθιος και μόνος σαν και πρώτα περιμένω.

Από τη συλλογή Η συνέχεια (1954) του Μανόλη Αναγνωστάκη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μανόλης Αναγνωστάκης

Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου, Το ανταλλακτικό

Θάνος Μικρούτσικος & Λάκης Λαζόπουλος, Το μηδέν
(τραγούδι: Ελευθερία Αρβανιτάκη / δίσκος: Ψάξε στ’ όνειρό μας (1997))

Το ανταλλακτικό

Από καιρό ψάχνεις
ένα τιμόνι διαφορετικό
στο όχημα της καρδιάς σου.
Δοκιμάζεις το ένα μετά το άλλο,
μα δεν σου πηγαίνουν.
Ώσπου επιτέλους βρήκες
ένα mignon τιμόνι,
που σε εξιτάρει
να τρέχεις με χίλια
στην ηδονή της ζωής.
Στους δικούς σου ορίζοντες
ένα ιδανικό ανταλλακτικό
που να μου μοιάζει.
Όπως, τουλάχιστον, εσύ είπες.

Αδημοσίευτο ποίημα της Μελίτας Τόκα-Καραχάλιου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Εσύ δε θα ’σαι

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Κράτα λίγο ακόμα
(ερμηνεία: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999))

Εσύ δε θα ’σαι

Εσύ δε θα ’σαι του κόσμου αυτού
μιλάς μιαν άλλη γλώσσα, δε σε καταλαβαίνω,
τα μάτια σου ονειρεύονται, δε βλέπουν
σα να μην έχεις σάρκα, αέρας είσαι
κι όμως υπαρκτή.
Σ’ ακούω τη νύχτα μουσική που αγρυπνώ
ανεβαίνεις ολοένα με κατακλύζεις φως.

Θα πρέπει να ’χεις υποφέρει πολύ.

Το συγκεκριμένο ποίημα του Γιώργου Στογιαννίδη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό το τραμ (τεύχος 15, Νοέμβριος 1990).

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γ. Ξ. Στογιαννίδης

Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Υστερόγραφο

Θάνος Μικρούτσικος & Άλκης Αλκαίος, Ρόζα
(τραγούδι: Δημήτρης Μητροπάνος / δίσκος: Στου αιώνα την παράγκα (1996))

Υστερόγραφο

Τότε, σκέφτηκε να την πει καλοκαίρι.
Γιατί τα καλοκαίρια ανατέλλουν χαρούμενα
κι είναι έμπιστα και δροσερά.

Σε λογαριάζουν δικό τους
και βγάζουν το καπέλο τους
μόλις σε ιδούν.

Εγώ, δεν έχω καπέλο,
έχω όμως μια μικρή πέτρα
στο δάχτυλό μου
που με συγκινεί,
όπως ένα φωτισμένο παράθυρο.

Άκουσε,
αγαπώ τα πράσινα δέντρα
αγαπώ τα νερά σου
αγαπώ την ψυχή σου.
Γι’ αυτό βγαίνω τη νύχτα
να σε συναντήσω.
Κουβαλώ τα χαρακτηριστικά σου
παντού.
Οι άνθρωποι πρέπει να σε καταλαβαίνουν
όταν σηκώνουν το βλέμμα τους
και σ’ ανασαίνουν βαθιά.

Αλλιώς,
είναι πράγματα περιττά
οι ποιήσεις
και τα αισθήματα.

Πηγή: ελληνική ανθολογία της νέας ποιήσεως (εκδ. Άγκυρα, 1974)

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γ. Ξ. Στογιαννίδης

Σάκης Σερέφας, Τρεις γάτες δρόμος

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Οι γάτες
(τραγούδι: Χρήστος Θηβαίος / δίσκος: Ο Άμλετ της Σελήνης (2002)

Τρεις γάτες δρόμος

Η πλαγιά τσιτωνόταν στον μαγιάτικο ήλιο…

Εδώ τριγύρω λεν οι πηγές
πως έστησαν τ’ αντίσκηνα οι Άγγλοι στον Πρώτο Πόλεμο.
Σκυφτός, τους έψαχνα.
Καμιά φορά
σκοντάφτεις σ’ έναν κάλυκα, μιαν αρβύλα ξεχαρβαλωμένη
κάνα κονσερβοκούτι βοδινού, σκύβεις το μαζεύεις
το κουβαλάς στο σπίτι σου, το παρατάς σε μια ντουλάπα
κι αυτό γεννοβολά. Τίποτα όμως.
Κάθισα σε μια κοτρόνα κάθιδρος. Ο ήλιος ζεματούσε.
Αγριολούλουδα, μυρμήγκια. Ξεθυμασμένες μύγες
κοχλάζαν μες στην αντηλιά. Τσιμέντα χυμένα σε σβουνιές.
Κάτω στην πόλη, οι βορινοί συνοικισμοί βροντόσαυροι
χώνευαν τα βράχια του βουνού. Σιγά σιγά ξεχώρισαν
οι δρόμοι και τα σπίτια. Να κι η ταράτσα
με το ερειπωμένο πλυσταριό, τα κάγκελα πλαγιάζουν πέρα δώθε
να ’στε οι δυο σας, πόσο άχαρα τινάζεις νεαρέ μου τα χαλιά
σκορπάν οι ναφθαλίνες λαμπυρίζουν
μπαίνουν στα μάτια σου κορώνουν

«αχ! Λησμονημένη!» ο βόγκος αντηχεί στ’ απομεσήμερο
το χέρι φρενιασμένο φλέβες αφηνιασμένες να το ζώνουν
ζυμώνει τον αέρα στα τυφλά
μανιάζοντας να βρει την ακριβή παλάμη

… τρεχάτος άτι του Μαγιού κατέβηκα στην πόλη
για να σπουδάσω από κει το στοιχειωμένο όρος

Από τη συλλογή Τρεις γάτες δρόμος (2000) του Σάκη Σερέφα

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Σάκης Σερέφας

Απόστολος Μαϊκίδης, Οκτώ

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Η ζωή των άλλων
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999))

Οκτώ

Δίπλα σε λάστιχα
που αδυνατούμε να φουσκώσουμε
χαζεύουμε τους άλλους
να προσπαθούν να ανακαλύψουν τον τροχό.

Από τη συλλογή Φωτοτυπείο (2004) του Απόστολου Μαϊκίδη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Απόστολος Μαϊκίδης

Μαρία Κουγιουμτζή, Ήμουν ένα σιωπηλό κορίτσι

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Κράτα λίγο ακόμα
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999))

Ήμουν ένα σιωπηλό κορίτσι

Εγώ μαχαίρωσα τον Κλύτη.
Τις γαλανές λίμνες των ματιών του
εγώ τις πάγωσα
να πατινάρετε άνετα μπορείτε.
Μη φοβάστε.
Είναι αμετάκλητα σκληρός ο πάγος
δε θα βυθιστείτε.

Όσα είδατε σ’ αυτόν,
κίτρινα φίδια τα φιλιά του,
φλογοβόλα όπλα,
τα χέρια πυρωμένες ξιφολόγχες,
τα πόδια να κλοτσούν
σαν άγρια άλογα,
όμως κυρίως η μιλιά του,
οξύ που τρέλαινε τις φρένες σας,
δεν θα τα ξαναδείτε.
Εγώ τ’ αφάνισα.

Ήμουν ένα σιωπηλό κορίτσι
και δεν πρόσεξε.
Είχε ξεχάσει
πως εγώ μεγάλωσα στους δρόμους.

Το συγκεκριμένο ποίημα της Μαρίας Κουγιουμτζή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εντευκτήριο (τεύχος 77, Ιούνιος 2007).

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Κουγιουμτζή

Κώστας Πλαστήρας, Ασκήσεις εγκλιματισμού

Ναζίμ Χικμέτ & Θάνος Μικρούτσικος, Αν η μισή μου καρδιά
(τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη / δίσκος: Πολιτικά τραγούδια (1975))

Ασκήσεις εγκλιματισμού

Στυφό απομεινάρι

Σταγόνες νερό όμοιες
είμαστε.
Μας κατέχει ο φόβος.

*

Καλά που έμαθα να γράφω, να διαβάζω,
να μιλώ
που δεν είμαι ανορθόγραφος, αδιάβαστος,
τραυλός
που ενδόμυχα αυτοαναιρούμαι
και που προσθέτω
στις φράσεις μου το Αν.

Από τη συλλογή Alarme (1979) του Κώστα Πλαστήρα

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Κώστας Πλαστήρας

Αναστάσης Βιστωνίτης, Οι φίλοι

Θάνος Μικρούτσικος & Κώστας Λαχάς, Ο τυμβωρύχος
(τραγούδι: Δημήτρης Μητροπάνος / δίσκος: Στου αιώνα την παράγκα (1996))

Οι φίλοι

Σταματώ.
Μες στο αργό φως τίποτα δεν κινείται
Η μέρα άσπρη και παράλυτη

Θυμάμαι τα μεθυσμένα μάτια τη νύχτα,
τη μουσική που έρχεται κομματιασμένη,
σπασμένη στο πρώτο ανέβασμα της μνήμης.
Ο οίκος του πατρός μου πνιγμένος
στην τσουκνίδα και στ’ αγριόχορτα.

Οι φίλοι φυτεμένοι σ’ άγονα χώματα
μες στον αργό τους θάνατο επιζούνε.
Άλλοτε ωραίοι, διασκελίζοντας το φως,
πρόσωπα απέναντι στον άνεμο,
μάτια που κυματίζαν, ανοιχτά πανιά,
περνούν σκυφτοί μέσα στο χρόνο.

Ο χρόνος ανεβαίνει λασπωμένος,
φορτωμένος αμαρτίες άλλων,
σκληρά πατήματα στην άσφαλτο.
– Αποφασισμένος. Η λάμψη
σκίζει τα μέτωπα, τα στενά μάτια.
Τώρα
πυροβολούν μπροστά∙
τα μάτια τους

Τρυπούν το πρόσωπό τους.
Βγαίνουν μέσα από την απόσταση
οι οπλισμένοι νεκροί, οι αφημένοι,
ένα άσχημο φως διαγράφει κινήσεις
βαθιά στο σκοτεινό μέλλον…
Οι άλλοτε ωραίοι

Εδώ. Ριγμένος. Δεν ακούγεται
ο κρότος της μέρας. Δεν τρίζουν
τα βήματα της μνήμης.
Το φως περνάει από το παράθυρο
και μου τρυπάει το δέρμα.

Από τη συλλογή Τέφρες (1980) του Αναστάση Βιστωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αναστάσης Βιστωνίτης

Αναστάσης Βιστωνίτης, Άνοιξη

Θάνος Μικρούτσικος & Οδυσσέας Ιωάννου, Άνοιξη μπαίνει
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / δίσκος: Θάλασσα στη σκάλα (1999))

Άνοιξη

Ο Μάρτης φέρνει παγωμένες φωτιές.
Στο άνυδρο φως με βυθίζει ένας
γερμανικός χειμώνας.

Η Άνοιξη είναι μια ορχήστρα χρωμάτων
κι εγώ ο σκοτεινός θεατής
άγνωστος μέσα στο πυκνό ψύχος,
παρατηρώντας την επιδρομή της εσπέρας
στα οροπέδια τ’ ουρανού.

Η Άνοιξη είναι το αίμα των ποταμών
που ορμούν με τη μανία της νιότης μου –
ο θάνατος στην εκτυφλωτική ορμή του.

Η Άνοιξη είναι ένα εμβατήριο τίγρεων
που κομματιάζει το μυαλό μου
καθώς ανθίζει το ατσάλινο φως.

Από τη συλλογή Ανιχνευτές (1974) του Αναστάση Βιστωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αναστάσης Βιστωνίτης