[Ενότητα Λείψανα της Ατλαντίδας]
3
Και τι δε θα ’δινε
Το μάτι τούτο
Το παραχωμένο
Για να μπορεί ένα βλέμμα του
Να τρεμοπαίζει
Σ’ ένα καθρέφτη
Έστω θαμπό
Και δακρυσμένο
Από τη συλλογή Τα δώρα των μάγων (1999) του Τάκη Βαρβιτσιώτη
Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Τάκης Βαρβιτσιώτης, Ποιήματα 1941-2002 (2003)
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Τάκης Βαρβιτσιώτης
[Ενότητα Λείψανα της Ατλαντίδας]
1
Σώματα εσείς πολύτιμα
Μιας αμνημόνευτης αυγής
Αμετακίνητα
Ορυκτά
Του χρόνου έγκλειστοι ρυθμοί
Σ’ έναν υπόγειο λαβύρινθο
Πέτρινα πρόσωπα
Αινιγματικά
Με απειράριθμα χρώματα
Και με λυγμούς καταχωμένους
Πόσο εγώ νιώθω
Τη σπαραχτική σιωπή σας
Που έρχεται από το σκοτάδι
Το φως του ήλιου αναζητώντας
Ή την αστροφεγγιά!
Από τη συλλογή Τα δώρα των μάγων (1999) του Τάκη Βαρβιτσιώτη
Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Τάκης Βαρβιτσιώτης, Ποιήματα 1941-2002 (2003)
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Τάκης Βαρβιτσιώτης
Κάποια μέρα
Κάποια μέρα
Θα βαδίσεις πάνω στα ίχνη μου
Να με συναντήσεις
Γυμνή
Όπως την πρώτη μέρα της δημιουργίας
Με το αίμα όλων των νεκρών
Και με το αίμα όλων των ζωντανών
Πάνω στα χείλη σου
Παγωμένο
Κι όταν σημάνει η ώρα
Θα είσαι όμορφη πολύ
Όμως μικρή
Τόσο μικρή
Σαν μια νιφάδα του χιονιού
Ή τόσο απέραντη
Σαν τον ωκεανό
Στιλπνή
Και θα προφέρεις μόνο τ’ όνομά μου
Και θ’ απομείνεις έξω από το χρόνο
Αγάπη μου παντοτινή
Από τη συλλογή Τα δώρα των μάγων (1999) του Τάκη Βαρβιτσιώτη
Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Τάκης Βαρβιτσιώτης, Ποιήματα 1941-2002 (2003)
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Τάκης Βαρβιτσιώτης
VΙII
Ποτέ δεν βρέθηκε σε μια παραδείσια κατάσταση
σ’ ένα περιβόλι με κάκτους
ή μπροστά σ’ ένα πομπηϊανό σπίτι
παραδείγματος χάριν
σ’ αυτήν την κατάσταση εξάλλου
ποτέ δεν βρίσκονται αυτοί που αλλάζουν τον κόσμο.
Και οι ιδεολογίες έπεφταν επάνω του
όπως οι εποχές στα φύλλα των δέντρων
και τα πυρωμένα σύννεφα
και οι βόρειοι άνεμοι στους ανθρώπους.
Με την πάροδο του καιρού
άρχισε να δείχνει μια δυσπιστία με τα ανθρώπινα
όλο με αντιδικίες και ατέλειες
μ’ αυτόν τον ατέρμονα κύκλο των λέξεων
εφημερίδες, φωτογραφίες, αίματα, μνήματα
κόκαλα, προφητείες, ρήτορες, συνδικαλιστές
η ουσία των πραγμάτων, συλλαλητήρια
αλήθεια, καθαρμοί, χωροταξίες.
Και προσέβλεπε στην τελειότητα του θείου.
Πολύ αργότερα κατάλαβε
ότι η Αθηνά των Μεδίκων στη Βιβλιοθήκη της Αγοράς
ήτανε δίπλα απ’ τη βιβλιοθήκη
της οδού Αγνώστου Στρατιώτου
με τις «Μαγεμένες Ψυχές» και άλλα βιβλία
πράγματα που τα σιχάθηκε γενικά
ως αποκυήματα χρηστομάθειας
συγκρίνοντάς τα με το φως της Δήλου αργότερα.
Ήθελε πολύ να τη ρωτήσει για κάτι βαπόρια
αφού ο καθένας έχει μία θέση στην ιστορία
και μία στο άστρο της θάλασσας.
Εξάλλου ποτέ δεν θυμόταν έτσι τον Απρίλιο
με συνεχείς λάμψεις στα μάτια της.
Και το ποτάμι είναι καλύτερο απ’ τις λέξεις
συνεχώς φεύγει, εν ανάγκη αλλάζει ροή.
Στις όχθες είναι το πένθος και οι πεζογραφίες
και στο νερό ο ήλιος όπως και να περπατήσει
κάνει σκιές και φεγγάρια συνεχώς
έχει κανείς την αίσθηση
και το φως τρέμει στα μάτια της συνεχώς.
Και ο αέρας μαζεύει τους ανθρώπους δυτικά
προς τα ηλιοβασιλέματα.
Ήθελε πολύ να τη ρωτήσει για κάτι βαπόρια
και για τα άλογα του Παρθενώνα
και τελικά έφτασε να κάνει
πράγματα της βιοτεχνίας
συναναστρεφόμενος θεοκτόνους και ταυτοχρόνως
να παραγγέλλει περιοδικά της επαρχίας για ποίηση.
Υπέθετε ότι απέφευγε έτσι την βαρβαρότητα.
Και ένα βράδυ τη ρώτησε
επί της οδού Βενιζέλου
κατά πού πηγαίνουν οι ψυχές
οπότε έγιναν αμέσως αστραπές
και διασταυρώθηκαν με στίχους της Οδύσσειας
για τα άσπρα κόκαλα των ανθρώπων
ανάμεσα στις Σειρήνες
ή με τα νερά της βροχής
στις έρημες παραλίες.
Από τη συλλογή Ερμηνεία της πόλης (1999) του Τάκη Γραμμένου
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Τάκης Γραμμένος
ΙΙ
Ούτε το φεγγάρι των Σάρδεων
μια νύχτα στην οδό Ολύμπου
τον έκανε να εννοήσει την τέχνη ως ηδονή.
Συνήθως εκεί ήταν δυνάμεις που το λιγόστευαν
και βρεμένα κοστούμια ριγέ στο δρόμο
και όλα έχουν αλλάξει. Καλύτερα ίσως.
Άλλη ήταν η πλατεία, άλλα τα σπίτια
ήταν απόβροχα της χρηστομάθειας
αρχαίων επιγραμμάτων
στις πολυκατοικίες της οδού Ολύμπου
ερωτιδείς, Φαέθωνες, κάτι γύψινες διακοσμήσεις
όλα τα αποβράσματα της αρχαιότητας.
Από τη συλλογή Ερμηνεία της πόλης (1999) του Τάκη Γραμμένου
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Τάκης Γραμμένος
Ι
Κατασκευάζει ο καιρός προοπτικές αθανασίας
με τη μορφή αιμάτινων παραπετασμάτων στις πεδιάδες
άνοιξη νωρίς το απόγευμα
κυρίως στο ύψος των ανθέων του ηλίου
υπό την επήρειαν του βλέμματος του Θεού
και των ανθρώπων που φωνάζουν τις απόψεις τους.
Κάθε τι εξηγεί τα πάντα
και ό,τι αποκαλείται νόημα ή λέξη
είναι πέταλο άνθους που τρέμει
και απορεί για την καταστροφή του καιρού.
(Άνοιξη ’92)
Από τη συλλογή Ερμηνεία της πόλης (1999) του Τάκη Γραμμένου
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Τάκης Γραμμένος
Από άλλη αλφαβήτα
Ένα παιδί κι εγώ
μοναχικό
μες στα παιδιά
που ξέχασαν τα παραμύθια
και ντύθηκαν
την αμείλικτη αλήθεια
πλάθω με φως
του φεγγαριού
και πέταλα σεμνής
μαργαρίτας
γράμματα από μιαν
άλλη αλφαβήτα
για να γράψω
καινούρια παραμύθια
Από τη συλλογή Από άλλη αλφαβήτα (1999) της Σόνιας Πυλόρωφ-Σωτηρούδη
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Σόνια-Πυλόρωφ Σωτηρούδη
Φοβίες
Τους αποχωρισμούς
πάντα τους φοβόμουν
εκείνα τα βλέμματα
σαν άδεια κουτιά
δώρων
τις μικρές στεγνές
λέξεις
πετροβόλημα θαρρείς
και τα δάχτυλα
να ζυμώνουν το ’να
τ’ άλλο
Τους αποχωρισμούς
πάντα τους φοβόμουν
γι’ αυτό δε θέλω
πια
ν’ ανταμώσω κανέναν
Από τη συλλογή Από άλλη αλφαβήτα (1999) της Σόνιας Πυλόρωφ-Σωτηρούδη
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Σόνια-Πυλόρωφ Σωτηρούδη
Άσπλαχνοι χειμώνες
Άσπλαχνοι χειμώνες
μας κύκλωσαν
και τα δάκρυα
γίναν στα χείλη
νιφάδες
άνοιξα την καρδιά
να ζεστάνω τον
Κόσμο
Η απόγνωση
με πάγωσε
Από τη συλλογή Από άλλη αλφαβήτα (1999) της Σόνιας Πυλόρωφ-Σωτηρούδη
Translatum: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα / Σόνια-Πυλόρωφ Σωτηρούδη
Η μάχη
[Ενότητα Κυκλώματα της μνήμης]
Επίνειο των δυνάμεών μου η κραυγή μου
η σύγχυση όμως πλήρης
Σε ποιο απ’ τα δύο κομμάτια μου να ενδώσω
Το ένα ανελέητος θυμός
το άλλο τρυφεράδα απέραντη
Η μάχη δίνεται και πέρα από τον έλεγχό μου
και το καθένα απ’ τα δύο διεκδικεί τη νίκη
Ασπρίζουν τα μαλλιά μου από την ένταση
οικοδομώ το μέλλον μου μες στην αβεβαιότητα
δεν ξέρω αν πάλι θα φανείς κοντά μου
ή αν η θύελλά μου θα τυλίξει στο σκοτάδι
τη μορφή σου
Από τη συλλογή Θέατρο σκιών (1999) της Χαράς Χρηστάρα
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χαρά Χρηστάρα
Θέατρο σκιών
[Ενότητα Όρθιος ο καιρός]
Βουτάει και ξαναβουτάει την πένα της στο μελάνι
Τα γράμματα χορεύουν μπροστά της
και δεν βγάζει τσιμουδιά
Το μεγάλο δισκίο που κατάπιε
την οδηγεί σε λήθαργο
μόνο που ξεφυσά κάπου – κάπου από οργή
για την παράδοσή της
μάχεται σιωπηλά να ξαναβρεί τον μυικό της τόνο
να ξανανιώσει τις μικρές χαρές από συναπαντήματα
λέει: όχι άλλο, δεν θα ξαναγίνει
και πάλι αφήνεται στη χημική του δράση
στην τεχνητή γαλήνη
όπου τα όνειρα
σαν θέατρο σκιών
σβήνουν μόλις τραβήξεις τις φιγούρες
«Ορφανή, ορφανή» της φωνάζουν οι κάτω όροφοι
«Έλα μαζί μας σ’ αυτό το κρεβάτι των οργίων»
επιμένουν έξω απ’ το παράθυρό της οι σειρήνες.
Από τη συλλογή Θέατρο σκιών (1999) της Χαράς Χρηστάρα
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χαρά Χρηστάρα
Πώς βλέπει τον κόσμο
[Ενότητα Όρθιος ο καιρός]
Βουλιάζει στο σκοτάδι
Σιγά-σιγά τα μάτια της ανασύρουν
κάτι σαν κλεφτοφάναρο, σαν πρωινό άστρο
Αφουγκράζεται κάποια φωνή,
φωνές που την περιπαίζουν και την λοιδορούν
Τα σανίδια στο πάτωμα βγάζουν αγκίδες
που πληγώνουν τα πόδια της
Αυτό το αποκρουστικό πλάσμα
που κολλάει επάνω της
γίνεται ένα με το κορμί της,
είναι το κορμί της
της ορίζει πού θα σταθεί, πού θα κατευθυνθεί
κόβει στα δύο την ύπαρξή της
Ίσως ένα χέρι,
αν ένα χέρι μπορούσε να την τραβήξει
από αυτήν την καθημερινότητα.
«Ορφανή, ορφανή» της φωνάζουν οι κάτω όροφοι
«Έλα μαζί μας σ’ αυτό το κρεβάτι των οργίων»
επιμένουν έξω απ’ το παράθυρό της οι σειρήνες.
Από τη συλλογή Θέατρο σκιών (1999) της Χαράς Χρηστάρα
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χαρά Χρηστάρα
Ημερήσια αγρυπνία
[Ενότητα Όρθιος ο καιρός]
Κακοδιάθετη ξεκίνησε η μέρα
την παίρνει στα χέρια της
την πασπατεύει
την πετάει τόπι στον τοίχο
για να την πάρει πάλι πίσω
αποφασίζει να ξεπορτίσει
ν’ αφεθεί στην γκρίζα ατμόσφαιρα
να ξεπλυθεί απ’ τη βροχή
να σπρωχθεί από τον άνεμο
να βγάλει φτερά για απογείωση
να δει τέλος το κίτρινο φως
των ηλεκτρικών λαμπτήρων,
αναμμένο κερί να φέγγει τους νεκρούς της
ενώ ο θυμός ζαρώνει
της αφήνει μια ανάπαυλα
βρυχάται υπόγεια, σωπαίνει
Από τη συλλογή Θέατρο σκιών (1999) της Χαράς Χρηστάρα
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χαρά Χρηστάρα
Αναμονή
[Ενότητα Κυκλώματα της μνήμης]
Κλωθογυρίζω στα στενά και στ’ αδιέξοδα
Οι πλάκες του δρόμου ξεκολλημένες
μου πετάζουν λάσπες
Περιμένω την ανάμνηση να σπινθηροβολήσει
να τυλίξει στη γοητεία της το νου μου
ν’ ανάψει φώτα γιορτινά στην πόλη
η επιθυμία να ορθωθεί
το πρόσωπο του παρελθόντος χρόνου
να μου γνέφει στις στροφές
μάρμαρο σμιλεμένο από τα αισθήματα
με χαμόγελο αρχαίου αγάλματος
όπου σιγοκαίει μια κρυφή ζωή
σαν μουσική οργάνου της ανατολής
με ήχους μιας ακραίας λεπτότητας
ίδιους με κείνους από τις χορδές
που πάλλουν στην ψυχή
στις κορυφαίες στιγμές της
Από τη συλλογή Θέατρο σκιών (1999) της Χαράς Χρηστάρα
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Χαρά Χρηστάρα
Περί ποιητικής
ξδ’
Γράφει σαν βουβός εκ γενετής,
κάτι φαντάζεται, αλλάζει χέρι ή μολύβι,
πετάει τον κόπο του απογεύματος,
βγάζει νέο χαρτί για αλλιώτικους τόνους,
θα γράψει ή καλύτερα ή χειρότερα,
στην απλή τούτη τέχνη δεν ισχύει
το «κάθε πέρσι και καλύτερα».
Από τη συλλογή Περί ποιητικής [1974-1999] (1999) του Μίμη Σουλιώτη
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μίμης Σουλιώτης
Το αβαρές ποίημα
[Ενότητα πέμπτη παραβολή]
υπάρχει ένα πουλί που
τις νύχτες δεν κατεβαίνει ποτέ
να κοιμηθεί στα δέντρα
αυτό κοιμάται με κλειστά φτερά
ακίνητο στο κέντρο του αέρα
Δεν το κρατάει κανείς από ψηλά
όσο είναι μέρα, κουράζεται πετώντας
χτυπά με βία τα φτερά γιατί
τα πόδια του έμειναν στ’ αυγό, δεν έχει
πού να ξέρει ότι άλλοι πατάνε κιόλας∙
έτσι, χτυπά με βία τα φτερά
όμως τις νύχτες βαλσαμώνει
κοιμάται κάθετο
κι είναι μικρή όρθια κάσα
μα δεν πατάει, μπορείς να το πεις
και ξαπλωμένο
Τη μέρα πετάει πάλι
Από τη συλλογή Υπνωτήριο | Εννιά νυχτικές παραβολές (1999) του Βασίλη Αμανατίδη
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Βασίλης Αμανατίδης
Η αμνησία
(Τέλος της ιστορίας)
[Ενότητα δεύτερη παραβολή]
Κι αργότερα που γέρασε
με τον καιρό
το σώμα του γινόταν πάλι σαν σκληρό
– κάτι από παλιά του θύμιζε.
Κι όλα τα δέντρα που λάτρευε πια
λες κι ήταν κορίτσια∙ περίεργο
μα απ’ την αρχή χαράσσονταν τα φρύδια του
ωραίες περισπωμένες
κι έχει από κάτω εγχάρακτα ξανά
μάτια της καλλιγραφίας.
Ώσπου ίχνος της σάρκας δεν έμεινε
– μόνο ξύλινο προγούλι
Είπε Δεν είναι ότι γερνώ
– χτυπάει ξύλο πάνω του.
Ξαναγυρνώ μα δεν πεθαίνω∙ όχι αμέσως τώρα.
Πάντως ευθύς, η μύτη αυτή τού εμάκρυνε πολύ
έτσι μπροστά του έσπασε
πέφτει σάπιο ξυλάκι
Πολύ αργά∙ αλλά θυμάται λίγο:
Πίσσα σκοτάδι. Να με έφαγε ήδη ο καρχαρίας;
Δεν ζει ο πατέρας, έτσι;
Τέρμα τα ψέματα Πινόκιο
Ψήλωσα∙ όμως
πότε
Από τη συλλογή Υπνωτήριο | Εννιά νυχτικές παραβολές (1999) του Βασίλη Αμανατίδη
Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Βασίλης Αμανατίδης
