Γιάννης Καρατζόγλου, Οι κοκόνες της πατρίδας

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Μπουρνοβαλιά
(τραγούδι: Σωτηρία Λεονάρδου / δίσκος: Ρεμπέτικο (1983)

Οι κοκόνες της πατρίδας

Γύρισα σκονισμένος από το χώμα της πατρίδας με το οπτικό νεύρο γεμάτο ατέλειωτες φυτείες με σύκα, καπνά και παπαρούνες και το σόι ανυπόμονα περίμενε να εμφανίσω τις έγχρωμες αποδείξεις του προσκυνήματος για να δουν πώς ήταν, χρόνια μετά τον χαλασμό, τα σπίτια που αφήσανε, τα μποστάνια, τα αμπέλια στα τσιφλίκια τους, οι μπαξέδες όπου πηγαίναν τσαϊράδα ως έφηβοι, οι μαχαλάδες όπου σεργιανούσανε παιδιά κι αργότερα κάνανε τσάρκες στο μεϊντάνι. Μαζεύτηκε όλο το σόι να δει «τσι φωτογραφίες» και να εξηγήσω λεπτομερώς τι απεικονίζει η καθεμιά. Ήπιαμε καφέ, ακούσαμε στο πικάπ την Μπουρνοβαλιά οπότε εξαντλήθηκε η υπομονή τους και φώναξαν, έλα γιαβρί μου, έλα τζιέρι μου, άιντε πασά μου να μας τα πεις, μας μπαΐλντισες, δεν νταγιαντάμε πα. Λοιπόν, άρχισα να εξηγώ, εδώ είναι το κονάκι του τάδε, πίσω απ’ τον ψηλό αυτό μαντρότοιχο το σπίτι του δείνα, αυτό το σοκάκι οδηγεί καρσί στη φάμπρικα που έμεινε όρθιο μόνο το φουγάρο της, εδώ η πλατεία του χωριού, αυτά τα χαλάσματα το παλιό ταμπάκικο. Κι έπειτα πλάκωσαν οι ερωτήσεις: παίζουν ακόμα αμάδες τα παιδιά; το καρακόλι είναι ακόμα κοντά στην εκκλησιά; φέρνουνε πάντα παιχνίδια στσι γιορτές; κι άλλες κι άλλες… Ήτανε όλες οι θειες παρούσες κι απ’ τα μάτια τους έτρεχε συνεχώς κόκκινη λάβα: η θεία Δωροθέα, η Αυρηλία, η Ευανθία, η Μυρσάνθη, η Μαριάνθη, η Μυρσίνη, η Θελξιόπη, επτά γυναίκες, επτά χήρες. Πού ήταν οι άντρες τους; Ο θείος Σωκράτης, ο θείος Λάζαρος, ο θείος Δημοσθένης, ο αδερφός του ο Περικλής κι οι άλλοι; Σε ποιων ηπείρων και ποιων ουρανών τα καλντερίμια ταξίδευε η ψυχή τους;
Εξαίφνης στα κάγκελα του μπαλκονιού άρχισαν να έρχονται ένα-ένα κάτι αγριοπερίστερα. Άλλα ολόλευκα, άλλα μαυριδερά, άλλα με γκρι φτερούγες. Ζυγιάστηκαν στα κάγκελα κι ήταν σαν να παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τη συγκέντρωση. Μας κοίταξαν με εμφανή περιέργεια αρκετή ώρα και ξαφνικά, σαν να τους δόθηκε σύνθημα αόρατο, πέταξαν και τα επτά όμορφα περιστέρια ψηλά στον ουρανό…

Από τη συλλογή Εγγραφές κλεισίματος (2017) του Γιάννη Καρατζόγλου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Γιάννης Καρατζόγλου

Advertisements

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Το πρακτορείο

Το πρακτορείο

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Σταύρος Ξαρχάκος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Το πρακτορείο
θολό και κρύο
κάποιοι μιλάνε για παράξενες βροχές
και το ταξίδι
σαν άγριο φίδι
γεμίζει φόβο τις αδύνατες ψυχές

Απόψε μοιάζουμε κι οι δύο
πιο πίσω ’γώ κι εσύ μπροστά
σα βραδινό λεωφορείο
που ’χει τα φώτα του σβηστά
για μας ο κόσμος δεν τελειώνει
για μας ο κόσμος αρχινά
μα της καρδιάς το μαύρο χιόνι
δε θα μας βγάλει πουθενά

Το πρακτορείο
θολό και κρύο
κάποιοι μιλάνε για παράξενες βροχές
και το ταξίδι
σαν άγριο φίδι
γεμίζει φόβο τις αδύνατες ψυχές

Άντρα και γείτονα και φίλε
στη φτώχεια και στην προσφυγιά
μια παγωμένη σπίθα στείλε
να σου την κάνω πυρκαγιά
κι αν δεν καείς έλα κατόπι
που δε θα μένει πια κανείς
για να γίνουμε πάλι ανθρώποι
στον κήπο της Γεσθημανής

Το πρακτορείο
θολό και κρύο
κάποιοι μιλάνε για παράξενες βροχές
και το ταξίδι
σαν άγριο φίδι
γεμίζει φόβο τις αδύνατες ψυχές

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Στη Σαλαμίνα

Στη Σαλαμίνα

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Τάκης Μπίνης & χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Στης Σαλαμίνας τα νερά
καράβι ταξιδεύει
κι ένα κορίτσι στη στεριά
τη μάνα του γυρεύει
Ρίχνει σταυρό στη θάλασσα
πετροβολάει το χώμα
δώδεκα χρόνια πέρασαν
και τη θυμάται ακόμα

Μάνα που πάλευες μες στα λιμάνια
δίχως χαμόγελο και περηφάνια
μάνα που λύγισες μες στα μουράγια
μάνα μου μάνα μου κυνηγημένη
από τη κούνια σου στη Μενεμένη

Στης Σαλαμίνας τα νερά
κοιμάται το φεγγάρι
κι ένα κορίτσι στη στεριά
για τ’ όνειρο σαλπάρει
Βλέπει της Σμύρνης τη φωτιά
του Κορδελιού τη στάχτη
κι ένα λουλούδι που άνθιζε
στου κήπου τους τον φράχτη

Μάνα που πάλευες μες στα λιμάνια
δίχως χαμόγελο και περηφάνια
μάνα που λύγισες μες στα μουράγια
μάνα μου μάνα μου βασανισμένη
από τη κούνια σου στη Μενεμένη

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Στην Αμφιάλη

Στην Αμφιάλη

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Κώστας Τσίγγος, Κώστας Μαντζόπουλος, Νίκος Μαραγκόπουλος, Τάκης Μπίνης & Σταύρος Ξαρχάκος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Μια βραδιά στην Αμφιάλη
του τη φέραν του Μιχάλη
του τη φέραν του Μιχάλη
μια βραδιά στην Αμφιάλη
πως πουλούσε με το δράμι
κουλουράκια με σουσάμι
κουλουράκια με σουσάμι
τα πουλούσε με το δράμι

Ένα κι ένα κάνουν δύο
πέστε του Μιχάλη αντίο
δύο κι ένα κάνουν τρία
τον γραπώσαν τα θηρία

Άλλη μια βραδιά στην Τρούμπα
βρε, αμολήσανε καλούμπα
αμολήσανε καλούμπα, βρε
άλλη μια βραδιά στην Τρούμπα
Πούλαγε ζεστή τουλούμπα
κι έτσι έπεσε στη λούμπα
κι έτσι έπεσε στη λούμπα
γιατί πούλαγε τουλούμπα

Ένα κι ένα κάνουν δύο
πέστε του Μιχάλη αντίο
δύο κι ένα κάνουν τρία
τον γραπώσαν τα θηρία

Ποιος του φταίει του Μιχάλη
το ξερό του το κεφάλι
το ξερό του το κεφάλι
να ποιος φταίει του Μιχάλη
είχε κρύψει στο συρτάρι
φούντες-φούντες το χορτάρι
φούντες-φούντες το χορτάρι
είχε κρύψει στο συρτάρι

Ένα κι ένα κάνουν δύο
πέστε του Μιχάλη αντίο
δύο κι ένα κάνουν τρία
τον γραπώσαν τα θηρία

Θα του στείλουμε λουκούμια
τώρα που ’γινε σαν μούμια
τώρα που ’γινε σαν μούμια
θα του στείλουμε λουκούμια
να τα τρώει στο κελί του
να χτυπάει την κεφαλή του
να χτυπάει την κεφαλή του
στο μακρόστενο κελί του

Ένα κι ένα κάνουν δύο
πέστε του Μιχάλη αντίο
δύο κι ένα κάνουν τρία
τον γραπώσαν τα θηρία

Ένα κι ένα κάνουν δύο
πέστε μας κι εμάς αντίο
δύο κι ένα κάνουν τρία
και τελειώνει η ιστορία

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Εμένα λόγια μη μου λες

Εμένα λόγια μη μου λες

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Κώστας Τσίγγος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Εμένα λόγια μη μου λες και μη με περιπαίζεις
μπορεί μια μέρα να με δεις διευθυντή τραπέζης
αβέρτα τα χιλιάρικα στους φίλους μου θα δίνω
και με λουλά πολίτικο τον αργιλέ θα πίνω

Τι πράμα είναι ο άνθρωπος δεν το ’χω καταλάβει
εκεί που σβήνει πυρκαγιές, άλλες φωτιές ανάβει
κι αν του φερθεί μπαμπέσικα η τύχη η ρουφιάνα
πατέρα κάνει τον καιρό και την ελπίδα μάνα

Γι’ αυτό ξηγήσου φρόνιμα και μη με κατακρίνεις
μα στην καινούρια μοιρασιά κουράγιο να μου δίνεις
γιατί άμα πέσουν τα χαρτιά και δεν πετύχω άσο
καλογεράκι θα γενώ και θα φορέσω ράσο

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Μπουρνοβαλιά

Μπουρνοβαλιά

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Σωτηρία Λεονάρδου & χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Όπα όπα όπα όπα
σου το λέγω και σου το ’πα
το κορμάκι το φιδίσιο
μην το γέρνεις μπρος και πίσω
το κορμάκι το φιδίσιο
κράτα το και λίγο ίσιο

Χόρεψε, Μπουρνοβαλιά μου
να σου στείλω τα φιλιά μου
χόρεψε, αγαπούλα μου
παραμύθι πούλα μου
Χόρεψε, Μπουρνοβαλιά μου
να θυμάμαι τα παλιά μου
χόρεψε, χανούμισσα
μου ’μοιασες και σου ’μοιασα

Όπα όπα όπα όπα
κοιτα γύρω σου και σώπα
μάτια σε τρυπάνε χίλια
μέσα απ’ της καρδιάς τη γρίλια
μάτια σε τρυπάνε χίλια
με χαμόγελο και ζήλια

Χόρεψε, Μπουρνοβαλιά μου
να θυμάμαι τα παλιά μου
χόρεψε, χανούμισσα
μου ’μοιασες και σου ’μοιασα
Χόρεψε, Μπουρνοβαλιά μου
να σου στείλω τα φιλιά μου
χόρεψε, αγαπούλα μου
παραμύθι πούλα μου

Ιμιτλερίμ (παραδοσιακό από την ταινία «Ρεμπέτικο»)

Ιμιτλερίμ (παραδοσιακό Τουρκίας & Ιωνίας Μικράς Ασίας)

Διασκευή: Σταύρος Ξαρχάκος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Umitlerim hep kirildi (Οι ελπίδες μου έχουν γκρεμιστεί)
Yarim artik gelmyecek (η αγάπη μου δεν θά ’ρθει πια)
goz yaslarim dokulurken (κι ενώ τα δάκρυά μου τρέχουν)
bu sesiyle silmyecek (σ’ αυτή μου την κραυγή δεν θά ’ρθει να μου τα σκουπίσει)

Beni bir Gun guldurtmedi (Δεν μ’ έκανε να γελάσω ούτε μια μέρα)
helbet o da gulmeyecek (σίγουρα και αυτός/αυτή δεν θα γελάσει)
aglasam da ayrilsam da (και να κλάψω και να χωρίσω)
bu ask benden olmeyecek (αυτός ο έρωτας δεν θα πεθάνει)
bu sesime duymeyecek (αυτή μου την κραυγή δεν θ’ ακούσει)

[Πηγή για τους στίχους: stixoi.info]

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Καίγομαι καίγομαι

Καίγομαι καίγομαι

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Σωτηρία Λεονάρδου & χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Όταν γεννιέται ο άνθρωπος
ένας καημός γεννιέται
κι όταν φουντώνει ο πόλεμος
το αίμα δεν μετριέται

Καίγομαι καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά
πνίγομαι πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα βαθιά

Ορκίστηκα στα μάτια σου
που τα ’χα σα βαγγέλιο
τη μαχαιριά που μου ’δωκες
να σου την κάμω γέλιο

Καίγομαι καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά
πνίγομαι πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα βαθιά

Μα συ βαθιά στην κόλαση
την αλυσίδα σπάσε
κι αν με τραβήξεις δίπλα σου
ευλογημένος να ’σαι

Καίγομαι καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά
πνίγομαι πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα βαθιά

Σταύρος Ξαρχάκος, Χασάπικο 22

Χασάπικο 22 (ορχηστρικό)

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Σταύρος Ξαρχάκος & Κώστας Φέρρης, Στου Θωμά

Στου Θωμά

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Κώστας Φέρρης
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Κώστας Τσίγγος & χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Έλα απόψε στου Θωμά
να σου παίξω μπαγλαμά
να κατέβουν οι αγγέλοι
να χορέψουν τσιφτετέλι
κι αν μερακλωθείς πολύ
και σ’ αρέσει το βιολί
με βιολί σαντουροβιόλι
θα χορέψουν οι διαβόλοι

Στου Θωμά το μαγαζί
θα φτιαχτούμε όλοι μαζί
μα στο νόημα για νά ’μπεις
θα σου εξηγήσει ο Μπάτης
του Γιωργάκη η δοξαριά
θα σου κόψει τη μιλιά
κι η Μαρίκα με το ντέφι
θα γελάει και θα σου γνέφει

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Το δίχτυ

Το δίχτυ

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Τάκης Μπίνης & χορωδία
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή
μην περιμένεις να σε βρει το μεσονύχτι
έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί
γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς
κανείς δεν θα μπορέσει να σε βγάλει
μονάχος βρες την άκρη της κλωστής
κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Αυτό το δίχτυ έχει ονόματα βαριά
που είναι γραμμένα σ’ επτασφράγιστο κιτάπι
άλλοι το λεν του κάτω κόσμου πονηριά
κι άλλοι το λεν της πρώτης άνοιξης αγάπη

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς
κανείς δεν θα μπορέσει να σε βγάλει
μονάχος βρες την άκρη της κλωστής
κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Στης πίκρας τα ξερόνησα

Στης πίκρας τα ξερόνησα

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Νίκος Δημητράτος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Πού νάβρω τέσσερα σπαθιά
και μια λαμπάδα στη γροθιά
φωτιά να βάλω σήμερα
και να τον κάψω σίγουρα
τον κόσμο αυτό που αγάπησα
και μ’ άφησε και σάπισα

Στης πίκρας τα ξερόνησα
το δάκρυ μου κοινώνησα
και στης ζωής τη φυλακή
που δεν υπάρχει Κυριακή
ποτέ μου δε λησμόνησα
τη μοναξιά τη φόνισσα

Κι εσύ που ήρθες μια βραδιά
να μου ζεστάνεις την καρδιά
με πέταξες αλίμονο
στο μαύρο καταχείμωνο
με πρόδωσες και μ’ έφτυσες
ήσουν χαρά και ξέφτισες

Πού νάβρω τέσσερα κεριά
και στην ψυχή μου σιγουριά
φωτιά να βάλω γρήγορα
και να τον κάψω σήμερα
τον κόσμο αυτό που αγάπησα
και μ’ άφησε και σάπισα

και σάπισα, αγάπησα, αγάπησα, και σάπισα…

Τα παιδιά της Άμυνας (παραδοσιακό από την ταινία «Ρεμπέτικο»)

Τα παιδιά της Άμυνας (παραδοσιακό)

Διασκευή: Σταύρος Ξαρχάκος
Προσαρμογή στίχων: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Νίκος Δημητράτος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Μια μέρα θα το γράψει η ιστορία
πως έδιωξε απ’ την Αθήνα τα θηρία
πως έδιωξε βασιλείς και βουλευτάδες
τους ψευταράδες και τους μασκαράδες

Και στην Άμυνα εκεί
όλοι οι αξιωματικοί
πολεμάει κι ο Βενιζέλος
που αυτός θα φέρει τέλος
και ο κάθε πατριώτης
θα μας φέρει την ισότης

Η Παναγιά που στέκει στο πλευρό μας
δείχνει το δρόμο στο νέο αρχηγό μας
τον ήρωα της Εθνικής Αμύνης
που πολεμάει και διώχνει τους εχθρούς

Της Αμύνης τα παιδιά
διώξανε το βασιλιά
και του δώσαν τα πανιά του
για να πάει στη δουλειά του
τον περίδρομο να τρώει
με το ξένο του το σόι

Έλα να δεις σπαθιά και γιαταγάνια
που βγάζουν φλόγες και φτάνουν στα ουράνια
εκεί ψηλά ψηλά στα σύνορά μας
τρέχει ποτάμι το αίμα του εχθρού

Της Αμύνης τα παιδιά
διώξανε το βασιλιά
της Αμύνης το καπέλο
έφερε το Βενιζέλο
της Αμύνης το σκουφάκι
έφερε το Λευτεράκη

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος, Μάνα μου Ελλάς

Μάνα μου Ελλάς

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος, Χρήστος Κωνσταντίνου, Γιάννης Μπιθικώτσης, Θεόδωρος Πολυκανδριώτης, Στέλιος Βαμβακάρης
Ούτι: Σπύρος Ιωαννίδης
Βιολί: Στάθης Κουκουλάρης
Κιθάρα: Στέλιος Καρύδας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος, Γιώργος Γευγελής
Πιάνο: Τάκης Χαρίτος
Τραγούδι: Νίκος Δημητράτος
Έργο: Ρεμπέτικο (1983)
[Πηγή για τα ονόματα των μουσικών: Ταινιοθήκη της Ελλάδος]

Δεν έχω σπίτι πίσω για να ’ρθω
ούτε κρεβάτι για να κοιμηθώ
Δεν έχω δρόμο ούτε γειτονιά
να περπατήσω μια Πρωτομαγιά

Τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα
μου τα ’πες με το πρώτο σου το γάλα
μα τώρα που ξυπνήσανε τα φίδια
εσύ φοράς τα αρχαία σου στολίδια
και δε δακρύζεις ποτέ σου, μάνα μου Ελλάς
που τα παιδιά σου σκλάβους ξεπουλάς

Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα
μου τα ’πες με το πρώτο σου το γάλα
μα τότε που στη μοίρα μου μιλούσα
είχες ντυθεί τα αρχαία σου τα λούσα
και στο παζάρι με πήρες, γύφτισσα μαϊμού
Ελλάδα, Ελλάδα, μάνα του καημού

Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα
μου τα ’πες με το πρώτο σου το γάλα
μα τώρα που η φωτιά φουντώνει πάλι
εσύ κοιτάς τα αρχαία σου τα κάλλη
και στις αρένες του κόσμου, μάνα μου Ελλάς
το ίδιο ψέμα πάντα κουβαλάς

Κλείτος Κύρου, Ο κύκλος

Διονύσης Σαββόπουλος, Μας βαράνε ντέφια (δίσκος: Τραπεζάκια έξω (1983))

Ο κύκλος

Κι αν καταφεύγεις σε διαιτησίες
Ή αναζητείς αυτόπτες
Χαμένος κόπος

Δεν υπάρχει πλέον
Έννομο συμφέρον
Αυτό είναι αυταπόδεικτο

Απλούστατα ο έρως
Συμπλήρωσε την τροχιά του
Χωρίς αποκλίσεις

Από τη συλλογή Ο πρωθύστερος λόγος (1996) του Κλείτου Κύρου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Κλείτος Κύρου

Κατερίνα Καριζώνη, Ιστορία χωρίς όνομα

Γιώργος Χατζηνάσιος & Μιχάλης Μπουρμπούλης, Είσαι ποτάμι
(τραγούδι: Μαρινέλλα / δίσκος: Για σένα τον άγνωστο (1983))

Ιστορία χωρίς όνομα

Ήταν ένα ποτάμι κάποτε
που κοιμόταν στα χέρια σου
κι άλλοτε έφευγε σιωπηλό προς τη θάλασσα
αφήνοντας πίσω του
ένα φύλλο του φθινοπώρου.
Δεν ήξερα πως δίπλα στην καρδιά σου
χτυπούσε η καρδιά ενός ποταμού
πως ήσουν ποτάμι
πριν γίνεις η αγάπη μου
όπως εκείνα που κυλούν
πλάι στις σιδηροδρομικές γραμμές
που ενώνουν τις μεγάλες πρωτεύουσες
όπως η σιωπή τις μεγάλες σημασίες
κάτω απ’ τη μελαγχολική αυτοκρατορία της βροχής.

Ένα παιδί τρέχει πλάι στα τρένα που περνούν
γυρεύει κάποιο δικό του πρόσωπο
που ταξιδεύει.
Πάντοτε ταξιδεύουν οι αγαπημένοι μας
κι όταν ακόμη είναι κοντά μας ταξιδεύουν
μέσα στο φόβο μας μη χαθούν.

Πάντα μας ταξιδεύει η αγάπη.

Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992) της Κατερίνας Καριζώνη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Κατερίνα Καριζώνη

Ζωή Σαμαρά, Αριάδνη

Νίκος Καββαδίας & Μιχάλης Τερζής, Αριάδνη στη Νάξο
(τραγούδι: Κώστας Καράλης / δίσκος: Τραγούδια της θάλασσας (1983))

Αριάδνη

Ξεκίνησε για ένα άλλο ταξίδι
εκείνο που δεν έκανε ποτέ
Το είχε αφήσει χαραγμένο στα όνειρα
των παιδικών της χρόνων
Πήρε το δρόμο
τον ανηφορικό………τον μόνο που ήξερε
κι ήταν πια ανάλαφρη
χωρίς αποσκευές
έτοιμη για το ξεκίνημα
Είπε πως όλα είναι τέλεια
γι’ αυτό όλα τελειώνουν
Αν βρισκόταν στην άκρη του ονείρου
θα άνοιγε την πόρτα
αυτήν που δεν μπόρεσε ποτέ να κλείσει
Θα έπεφτε………θα ανέβαινε………τι άραγε;
Ήξερε τι την περιμένει;
Η ζωή είναι όνειρο
Ε όχι
όχι
το όνειρο είναι ζωή
Πασιφάη με τον Μινώταυρο στα σπλάχνα της
Κι η Αριάδνη να κόβει το μίτο και να ψάχνει το δικό της Διόνυσο
ο μεγάλος Θησέας να τα εγκαταλείπει όλα για μια Φαίδρα
Κι ο Μινώταυρος μόνος
να φοβάται κρυμμένος στο λαβύρινθο

Από τη συλλογή Το πέρασμα της Ευρυδίκης (1997) της Ζωής Σαμαρά

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Ζωή Σαμαρά

Μαρία Καρδάτου, Πλατεία Ναυαρίνου

Διονύσης Σαββόπουλος, Τσάμικο (δίσκος: 20 χρόνια δρόμος (1983))

Πλατεία Ναυαρίνου

Τίποτα δεν είναι τόσο απατηλό
τόσο ελκυστικό
όσο η αγκαλιά της θάλασσας
και η δική σου
Φύκια κυκλώνουν το πρόσωπο
κι αλμύρα το κορμί μου
και το τραγούδι των ανέμων
καλπάζει σε ακτές φευγαλέες
σε κάθε μας συνάντηση
που είναι ονειρική
ούτε δροσιά δεν γεύτηκα
ούτε το χάδι των ματιών σου
Μόνο η περιρρέουσα λύπη μένει
χέρια που με πνίγουν το βράδυ
Μια μέρα όλα θα ειπωθούν
καταπώς πρέπει
και σαν τα χιόνια λιώσουν
θ’ ανοίξουν οι δρόμοι
για αγκαλιές
περιχαρείς που επιζήσαμε
μετά από τόσους θανάτους
δικούς μας

Από τη συλλογή Ούτε δροσιά (2002) της Μαρίας Καρδάτου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Καρδάτου

Αργύρης Μαρνέρος, Το αχ των αγαλμάτων

Μάνος Χατζιδάκις & Άρης Δαβαράκης, Νυχτερινά αγάλματα
(τραγούδι: Νένα Βενετσάνου, Βασίλης Λέκκας, Ηλίας Λιούγκος, Έλλη Πασπαλά /
δίσκος: Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς (1983))

Το αχ των αγαλμάτων

Ο ποιητής που θα γυρίσει τις πλάτες
Στο θόρυβο και τις οσμές της αγοράς
Όσο και να βουτήξει την πένα του
Στον ουρανό το γαλάζιο απ’ τα ποιήματά του
Θα λείπει το άρωμα του ιδρώτα
Και εκείνο το ανθρώπινο αχ που
Το δανείζονται ακόμα και οι θεοί
Γιατί αλλιώς τα αγάλματά τους
Θα ήταν μόνο πέτρες σκαλισμένες.

Από τη συλλογή Αίθουσα αναμονής (2003) του Αργύρη Μαρνέρου

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Αργύρης Μαρνέρος

Μαρία Καραγιάννη, Ποίημα αγέννητο

Μάνος Χατζιδάκις, Η Μαριάνθη των ανέμων
(τραγούδι: Νένα Βενετσάνου / δίσκος: Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς (1983))

Ποίημα αγέννητο

[Ενότητα Μυστική δίοδος, Ι (1980-1986)]

Όπως ο έρωτας
όταν αρνιέται τον σπασμό
με πιλατεύεις
ποίημα αγέννητο

κι εγώ μια πόρνη
παζαρεύω τα ψιμύθια μου
με τον άχραντο άρτο και οίνο σου

Από τη συλλογή Μυστική δίοδος (1989) της Μαρίας Καραγιάννη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Καραγιάννη

Μαρία Καραγιάννη, Η φροντίδα

Σταύρος Ξαρχάκος & Νίκος Γκάτσος: Καίγομαι, καίγομαι
(τραγούδι: Σωτηρία Λεονάρδου / δίσκος: Ρεμπέτικο (1983))

Η φροντίδα

[Ενότητα Μυστική δίοδος, Ι (1980-1986)]

Με βουλιμία
φροντίζω τη σάρκα. Ν’ αφανίσει
ο όγκος της
κάθε αναπόληση
της ιερής πυρκαγιάς
Αναπνέω με τους πόρους
κάτω απ’ το δέρμα. Κανείς
να μην ξέρει
τη δίοδο

πώς κατευθύνω τις καύσεις
πώς μεταμορφώνω το πρόσκαιρο
πρόσωπο
σε διαρκές προσωπείο

Από τη συλλογή Μυστική δίοδος (1989) της Μαρίας Καραγιάννη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Μαρία Καραγιάννη