Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια… [Νίκος Χουλιαράς]
Σ’ αυτόν τον τόπο
ο άνεμος δεν κουράστηκε
τρεις χιλιάδες χρόνια∙
— η Ιστορία
τραυλίζει την ταυτότητά της∙
τα πράγματα
γίνονται πρόσωπα
— ματώνουν,
καθώς ενσαρκώνονται…
Σιωπή,
«Εσύ που ψιθυρίζεις όλη νύκτα
μέσα μου την ροή σου»
—μυστικό αηδόνι μου—
δυο φορές και χίλιες
κελάρι
μιας αγάπης πεθαμένης…
Μίκης Θεοδωράκης & Κώστας Τριπολίτης, Στη νύχτα δοσμένος
(ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Ο επιβάτης (1981))
Ανθρωποπαγίδες
Άκουσέ με:
την ώρα που στα πεζοδρόμια
θα λαμπαδιάζουν οι σκιές
κι οι αρετές μες στα κουφάρια τους
θα απειλούν τα όνειρα
στην ενδοχώρα του θανάτου θα εισβάλω
ν’ αχρηστευτούν εξ άπαντος
οι ανθρωποπαγίδες
στην ανθισμένη ασχήμια τους
χάδια απ’ το σκόρο φαγωμένα
και μισθωμένοι θρηνωδοί του εφήμερου
που μάλλον
δεν αγαπήθηκαν ποτέ
κι όταν το άρρωστο παιδί
κάψει όλα τα σπίρτα του
το μουσείο των αζήτητων αποσκευών
θα πυρπολήσω
έγγραφα επαπειλούμενων αναχωρήσεων
και πράξεις θανάτου ανυπόγραφες
κι έπειτα
ας παραχώσει κάποιος
αυτόν τον άγνωστο νεκρό
που ξενυχτά στο στέρνο μου
θέλω να κοιμηθώ
και μ’ εμποδίζει.
Από τη συλλογή Όροφος μείον ένα (2008) της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου
Την ψυχή σου μην την αναζητάς
στης γης τα πλήθη.
Το όνειρο δε θα το βρεις
στις όχθες των ανθρώπων.
Εκεί υπάρχουν τα τέρατα
κρυμμένα στις σκιές της αδικίας.
Τα τέρατα που κάνουν το μέλλον
καθημερινή πληγή.
Σήκωσε την ασπίδα σου
αυτή που έφτιαχνες χιλιάδες χρόνια
λέξη λέξη, στίχο στίχο
και κοίταξε ψηλά
σ’ έναν πλανήτη άλλο,
τον πλανήτη του πρώτου ποιητή.
Κλείσε τα μάτια να δεις τη λάμψη του
το φως του ορίζοντά του.
Άκουσε τη μουσική της σιωπής του.
Νιώσε την έκρηξη της ψυχής σου
την έκρηξη που θα εξαφανίσει τα τέρατα
και χαμογέλα στο αύριο
χωρίς υποκρισία
Έρχεται ξημέρωμα Σαββάτου…
Από τη συλλογή Πνοή της άνοιξης (2007) του Ανδρέα Καρακόκκινου
Μίκης Θεοδωράκης & Κώστας Τριπολίτης, Αν
(τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Ο επιβάτης (1981))
Εφιάλτης
Αιμορραγούντα σώματα
σε δύσοσμες πόζες.
Ακρωτηριασμένες ελπίδες
σε τυφλά παιδικά μάτια.
Αγανάχτηση στημένη
μπρος στην αψήφηση του θανάτου.
Εικόνες
ενός ντόμινου φτιαγμένου
από σάλιο ραγιάδων
π’ άγγιξαν την ουδό
μιας εξατμισμένης ισότητας.
Μαζικότητα πόνου
πέρα από αριθμούς
πέρα από ξεκάθαρες απόψεις και στόχους.
Όχλος ή ήρωες
δεν έχει σημασία…
Άραγε αξίζει τόσες θυσίες
μια Δημοκρατία;
Όχι, μη βιαστείς
να επαναστατήσεις.
Δεν προσφιλώ καμιάν αλαζονική εξουσία,
καμιά ταξική συστηματική ανθρωπολογία.
Απλά, είναι μισοάδειο το ποτήρι
του ίσου προς ίσο
στις δήθεν εξανθρωπισμένες κοινωνίες μας.
Και, ξέρεις, φοβάμαι μήπως η Δημοκρατία
που διψούν να κληροδοτήσουν
είναι σαν τη δική μας:
Β’ διαλογής.
Από τη συλλογή Βερντάντι (2013) της Ευτέρπης Κωσταρέλη
Ω βουλιμικό πλάσμα εντός μου
παράθυρο φωτισμένο που καταπίνει νύχτα
δικράνια χαυλιόδοντες με φορτώνουν
το σκυλί μάλλον οσμίστηκε και γαβγίζει τη χιλιετία
που μας πρόλαβε με την ουρά στα σκέλια.
Από τη συλλογή Τῷ αγνώστῳ (2001) του Απόστολου Λυκεσά
μαθαίνω τα χρώματα της τρέλας καρφωμένη
σε μια καρέκλα με ισορροπημένα τα κουρδισμένα
χέρια μου πάνω σε μια γραφομηχανή καρφωμένη
σ’ ένα τετράγωνο τραπέζι μέσα σ’ ένα τετράγωνο
δωμάτιο καρφωμένο σ’ ένα τετράγωνο σπίτι μέσα
σ’ ένα τετράγωνο κόσμο
Από τη συλλογή Το ζώο που κρύβω και άλλα πλάσματα (1987) της Μυρτώς Αναγνωστοπούλου
Θα ’ρθεις,
ντυμένη
την ομίχλη,
υδάτινη
γραμμή,
πικρός,
τρίκλωνος
πόνος,
θαμπή
χαραματιά
της οδύνης.
Θα ’ρθεις
έν’ απόγεμα
σαν ετούτο,
στάσιμο,
ανώνυμο,
περιντυμένη
την πικρία
και την εγκατάλειψη,
απ’ το μυστικό
δρόμο
της θάλασσας,
απ’ τα θολά
σκαλοπάτια
της βροχής
ή
απ’ τα ορεσίβια
μονοπάτια,
αγάπη!
γυμνή
ελπίδα
στο βυθό
των ονείρων.
Από τη συλλογή Η αποσύνθεση της γαλήνης (1985) του Άνθου Φιλητά
Έβγαλε βρόμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε
είμαστε λέει το παρατράγουδο στα ωραία άσματα
και επιτέλους σκασμός οι ρήτορες πολύ μιλήσαμε
στο εξής θα παίζουμε σ’ αυτό το θίασο μόνο ως φαντάσματα
Κάτω οι σημαίες στις λεωφόρους που παρελάσαμε
άλλαξαν λέει τ’ ανεμολόγια και οι ορίζοντες
μας κάνουν χάρη που μας ανέχονται και που γελάσαμε
τώρα δημόσια θα έχουν μικρόφωνο μόνο οι γνωρίζοντες
Βγήκαν δελτία και επισήμως ανακοινώθηκε,
είμαστε λάθος μες στο κεφάλαιο του λάθος λήμματος
ο σάπιος κόσμος εκεί που σάπιζε ξανατονώθηκε
κι οι εξεγέρσεις μας είναι εν γένει εκτός του κλίματος
Δήλωσε η τσούλα η ιστορία ότι γεράσαμε
τις εμμονές μας περισυλλέγουνε τα σκουπιδιάρικα
όνειρα ξένα ράκη αλλότρια ζητωκραυγάσαμε
και τώρα εισπράττουμε απ’ την εξέδρα μας βροχή δεκάρικα
Ξέσκισε η πόρνη η ιστορία αρχαία οράματα
τώρα για σέρβις μας ξαποστέλνει και για χαμόμηλο
την παρθενιά της επανορθώσαμε σφιχτά με ράμματα
την κουβαλήσαμε και μας κουβάλησε στον ανεμόμυλο
Πώς έφυγες απ’ τη ζωή μου έτσι
και ούτε κλαίω ούτε καν σε συζητώ
σ’ έχω αποκλείσει και από τη μνήμη μου σ’ έχω σβήσει για πάντα
και ό,τι αγάπησα από σένα τώρα το πετώ
Μόνο που τα βράδια σαν τον τρελό
μες στα μπαρ κυκλοφορώ και απορώ
το πρόσωπό σου δεν μπορώ να θυμηθώ και θέλω
όλα αυτά τα βράδια να σ’ αγαπήσω πάλι απ’ την αρχή, μωρό μου
μα δεν έχω άλλη αντοχή
Πώς έγινε και δεν μ’ ενδιαφέρει
σε ποιες αγάπες την αγάπη μου ξοφλάς
σ’ έχω διαγράψει κι άλλη πορεία έχω χαράξει, καρδιά μου
και ό,τι τράβηξα από σένα τώρα το τραβάς
Μόνο που τα βράδια σαν τον τρελό
μες στα μπαρ κυκλοφορώ και απορώ
το πρόσωπό σου δεν μπορώ να θυμηθώ και θέλω
όλα αυτά τα βράδια να σ’ αγαπήσω πάλι απ’ την αρχή, μωρό μου
μα δεν έχω άλλη αντοχή
Μίκης Θεοδωράκης & Κώστας Τριπολίτης, Αν
(τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Ο επιβάτης (1981))
Κραυγή δέκατη ένατη
Απευθύνομαι πάλι σε σας ζητώ να μ’ ακούσετε
Για τελευταία φορά το ζητώ δε χωρεί αναβολή
Τώρα που είναι ακόμη καιρός τώρα που η μέρα
Αρχίζει πάλι και ξαναμικραίνει τώρα που κι αυτό
Το καλοκαίρι λιγοθυμάει μέσα στις χούφτες σας
Κι η κάθε λέξη γίνεται βαριά κι ασήκωτη
Σας προσφωνώ και πάλι με τα ίδια όπως τότε ψευδώνυμα
Τα ‘χετε ως κι αυτά λησμονήσει πάνε τόσα χρόνια
Πού να θυμάστε τώρα τις βραδινές συγκεντρώσεις
Τις ασκητικές σας μορφές κάτω από το σπασμένο φως
Πιστεύατε με φανατισμό θέσει και πράξει επιδοκιμάζατε
Υστερικά τον κάθε ομιλητή διεκδικούσατε την αποκατάσταση
Της φωτιάς της δικής σας φωτιάς που ζητούσε μια διέξοδο
Αναποδογυρίζοντας ουρανούς καταβροχθίζοντας κόκαλα
Δε θέλω να κουράσω τη μνήμη σας μικρό θα ‘ναι το όφελος
Μεγάλος ο κόπος ποιος τόλμησε ποτέ να ταράξει
Τον ύπνο της λάβας τώρα έχετε απομακρυνθεί απ’ το πεδίο βολής
Επαναπαύεσθε μακάρια πάνω στα τρόπαια των αστικών μαχών
Γυμνάζοντας αρνητικά τις αισθήσεις σας αποταμιεύοντας όνειρα
Κάθε μέρα γίνεσθε και πιο εκλεκτικοί αλλάζετε
Τις μάρκες των τσιγάρων αλλάζετε τα ρούχα σας αλλάζετε
Συνήθειες διασκεδάσεις κλίμα σπίτια και γυναίκες αλλάζετε
Τα δόντια σας και την καρδιά σας και τους λυγμούς
Ακόμη της καρδιάς σας τους αλλάζετε που δεν μπορώ
Να τους ξεχάσω γιατί με κυνηγούν κυκλοφορούν στο αίμα μου
Σαν ψάρια σκοτεινά που χάσαν τα νερά τους
Σας υπενθυμίζω πως για να φτάσετε στην αποθέωση
Θα πρέπει να ταπεινωθείτε πρώτα ν’ αρχίσετε από την τριβή
Που σιγοκαίει στα δάχτυλα σεις από φυσικού σας
Δεν ήσασταν αγέρωχοι όπως οι Άλλοι που ρουφήχτηκαν στη γη
Προτιμήσατε τη συναλλαγή απλώνοντας το χέρι στον ήλιο
Μείνατε στατικοί μέσα στο χρόνο αγάλματα του δισταγμού σας
Συνωστισμένοι μπρος στις εξόδους κινδύνου στην καμπή του δρόμου
Εκεί που χωρίσαμε οριστικά παρασυρμένοι από έξαλλα πλήθη
Μην απορείτε λοιπόν για τη σημερινή σας προκάλυψη
Μη διαστέλλετε τα έκθαμβα μάτια σας μπροστά
Στο άνοιγμα που μας χωρίζει το ξέρετε πως δεν μπορεί
Να κλείσει με σχήματα νεκρών πια περιπτύξεων
Σας κατηγορώ δίχως τύψη καμιά σεις οι ίδιοι
Επισπεύσατε τη μελλούμενη αναπόφευκτη πτώση σας
Από τη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960) του Κλείτου Κύρου
Μάτια και χέρια αναπαμένα πάνω σ’ αυτό το ήμερο λιβάδι
Πάνω σ’ αυτό το πρόσωπο.
Αισθήματα κι απάτες που αμέριμνα το σημαδεύουν
Φιλίες παλιές και μίση σίγουρα για τη γνώση τους και τη ζωή τους.
Η συνήθεια του καθρέφτη
Κι η πανάρχαιη δύναμη της μέρας
Η μνήμη
παντοδύναμη σοφία των μικροαστών.
Ατέλειωτος ύπνος βολεμένος πάνω στο πρόσωπό μου.
*
Μάτια που αναποδογυρίζουν και πέφτουνε μες στα κρανία τους
Χέρι που σπαράζει κάτω απ’ το καρφί.
Μέρα ντροπιασμένη
Γνώση που κλαίει για την αφέλειά της
Μνήμη που δε μπορεί τίποτα να θυμάται
Σύγχυση, τρόμος στους καθρέφτες και στα ειδύλλια
Επιδημία και θάνατος
Απέραντος εφιάλτης πάνω στο πρόσωπό μου
Τώρα που σκίζεται
Κι από μέσα του πηδά
Εβένινο
Απελπισμένο
Αμολόγητον έρημο τ’ αληθινό μου πρόσωπο
Καθώς το φως σφυρίζει και καταστρέφεται πάνω του
Σ’ εκατομμύρια λυσσασμένα βεγγαλικά.
Από τη συλλογή Δίχως κιβωτό (1951) του Πάνου Θασίτη
Πηγή: Πάνος Θασίτης, Τα ποιήματα 1946-1979 (Θεσσαλονίκη, εκδ. Παρατηρητής, 1990)
Κύριε, συγχώρεσέ με που τόλμησα
να πάρω στα χέρια τον λόγο Σου.
Αφού δεν είμαι έτοιμος να παραδώσω
το αγαπητό σώμα, δεν μπορώ
να κρατήσω στα χέρια το πνεύμα
του σώματος, τα υπερούσια λόγια.
Λόγε, ολόκληρη η ζωή
πληρώνει την αλλαγή
της ουσίας σε λόγον,
τη στιγμή της μεταμόρφωσης.
Κύριε, ελέησόν μου την χαρά
να εγγίσω μόνο, μιλώντας, τον λόγο.
Από τη συλλογή Πορεία (1940) της Ζωής Καρέλλη
Πηγή: Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη, τόμος πρώτος (1940-1955) [Οι εκδόσεις των φίλων, Αθήνα, 1973]
Θάνος Μικρούτσικος & Κώστας Τριπολίτης, Οι ακροβάτες
(τραγούδι: Χάρις Αλεξίου / δίσκος: η Χάρις Αλεξίου σε απρόβλεπτα τραγούδια (1987) υπό τη διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι)
Οι ακροβάτες
Χωρίς περιθώρια ο έρωτάς μας
ακροβατούμε συνεχώς,
όμως ούτε και οι επαγγελματίες ακροβάτες
δεν μπορούν αυτήν την αγωνία για πάντα
ή πέφτουν κάποτε, αν ανοήτως επιμείνουν,
ή σταματούν έγκαιρα…
Από τη συλλογή Αντιμήνσιο(εκδ. Πανδώρα, Αθήνα, 2004) του Δημήτρη Κ. Τσίτου
Η συλλογή είναι αφιερωμένη στον Ντίνο Χριστιανόπουλο.
«Δες ένα αριστούργημα
νεοκλασικής αρχιτεκτονικής»,
μου είπες, «το ξενοδοχείο στη γωνία.
Σ’ ένα από τα παλιά κι ευρύχωρα
δωμάτιά του πάμε να πλαγιάσουμε μια μέρα.
Στα καλέσματα και τις επινοήσεις μας,
στην ιεροτελεστία του έρωτα,
μ’ επηρεάζουν οι χώροι με τη δική τους ατμόσφαιρα».
Από τη συλλογή Θείο κορμί (1994) της Αλεξάνδρας Μπακονίκα
Πουλιούνται αβέρτα στα περίπτερα
ερωτικά βιβλία τσέπης
– ιδίως για γυναίκες.
Και ιδού η συνταγή:
οι εραστές είναι νέοι και ωραίοι,
το περιβάλλον πλούσιο, παραδεισένιο∙
υπάρχει φλόγα, υπάρχει πάθος,
ωστόσο οι έρωτες παραμένουν
διακριτικά ρομαντικοί.
Φτηνές συνταγές κι όμως πουλιούνται∙
έχω δει με τι μανία τις διαβάζουν,
όπως τα περιοδικά μόδας, τ’ αστυνομικά
κι άλλα.
Από τη συλλογή Το γυμνό ζευγάρι και άλλα ποιήματα (1990) της Αλεξάνδρας Μπακονίκα
Βίκυ Παπαπροδρόμου: ό,τι πολύ αγάπησα (ποίηση, πεζογραφία & μουσική) 