Γιώργος Χρονάς, Όχι δεν πρέπει

Μέρος του ποιήματος μελοποιήθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον Γιάννη Μαρκόπουλο και η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού ανήκει στον Θέμη Ανδρεάδη.
Στο βίντεο τραγουδούν ο Μάριος Φραγκούλης και ο Γιώργος Περρής (από την εκπομπή της ΝΕΤ «Στην υγειά μας»).

Όχι δεν πρέπει

[Ενότητα Οι Εβραίοι της Νέας Υόρκης]

Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
Πριν από τη δύση του ήλιου
Στο δάσος με τις άδειες κονσέρβες
Γιατί οι επιθυμίες μας είναι πλοία
Που θ’ αράξουν μια νύχτα τού χειμώνα
Απέναντι στη Σαλαμίνα ενώ εμείς
Θα ζητάμε τις νυχτερινές βάρδιες
Της Βηρυτού, της Όστιας

Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
Πριν από τη δύση του ήλιου
Στο δάσος με τις πεταμένες καπότες
Γιατί οι επιθυμίες μας είναι ταβέρνες πρόστυχες
Στο Πέραμα
Που τις νύχτες διαιωνίζουν το είδος με ζεϊμπέκικο
Ενώ εμείς ναύτες σιωπηλοί και δυνατοί
Της θάλασσας παιδιά και του έρωτα
Κατεβαίνουμε αργά τα σκαλιά του πλοίου

Στις μέσα κάμαρες εκεί που περνούν
Οι υπόνομοι των νεκρών επιθυμιών
Στις μέσα κάμαρες εκεί που περνούν
Οι υπόνομοι της Νέας Υόρκης
Στις μέσα κάμαρες εκεί που περνούν
Η μάνα σου, η μάνα μου στα μαύρα
Στις μέσα κάμαρες εκεί που οι χαμένοι
Παίζουν στην πρέφα και στο τάβλι
Για ένα τσιγάρο
Για έναν καφέ
Τις νεκρές επιθυμίες τους

Εγώ διαλύομαι
Εγώ τεμαχίζομαι
Και συ με καλείς με πρόσκληση
Ανάμεσα σε επισήμους
Να παρακολουθήσω από την εξέδρα
Την κηδεία μου
Το δείπνο
Με τα μέλη τα διάσπαρτα του σώματός μου

Όχι προτιμώ να μην πάω στο δάσος
Με τις άδειες κονσέρβες
Όχι δε θα πάω στο δάσος
Με τις πεταμένες καπότες
Θα μείνω στις μέσα κάμαρες
Εκεί που αδιάκοπα περνούν
Οι υπόνομοι
Οι υπόνομοι της Νέας Υόρκης
Η μάνα σου, η μάνα μου στα μαύρα
Όχι δε θα πάω στο δάσος

Μπορείς λοιπόν
Απόψε να βγεις με τους Εβραίους της Νέας Υόρκης.

Από την ποιητική συλλογή Βιβλίο 1 (1973) του Γιώργου Χρονά

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Γιώργος Χρονάς, Τετάρτη

Τετάρτη

[Ενότητα Αρνητικά ειδώλων]

Την πρώτη φορά αγαπηθήκαμε
Σε έρημους δρόμους
Πάνω από ένα σκεπασμένο ποτάμι
Βρόμικο
Σε ακατανόητους χωματόλοφους
Των οδών Καισαρείας, Περιστάσεως, Κοζάνης
Και των λοιπών.

Την πρώτη φορά αγαπηθήκαμε
Σε άδειους δρόμους
Πάνω από την παλίρροια των επιθυμιών μας
Σε γωνίες σκοτεινές
Πίσω από τρίκυκλα
Πίσω από φορτηγά
Σχολικά λεωφορεία
Και μπουλντόζες.

Ήταν Τετάρτη.

Από την ποιητική συλλογή Βιβλίο 1 (1973) του Γιώργου Χρονά

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Γιώργος Χρονάς, Ίβυκος

Ίβυκος

[Ενότητα Αρνητικά ειδώλων]

Όπως η ψυχή τον πέταξε σαν ανάσα σε πνευστό
από τα χείλη στα δέντρα που πράσινα στο χώμα της Κορίνθου
τη μουσική από μόνα τους τριγύρω έφτιαναν
τους γερανούς στον ουρανό βαριά είδες να πετούν σαν άστρα
όταν το μαχαίρι μπαίνοντας βαθιά άνοιγε ζωή στο θάνατο.

Οι μέρες πέρασαν αφήνοντας τα κουμπιά ανοιχτά στο πουκάμισο
Οι γερανοί του Ιβύκου — είπαν
Τους γερανούς βαριά στον ουρανό να πετούν σαν είδαν.
Οι μέρες πέρασαν. Μα το πουκάμισο έμενε ανοιχτό.

Από την ποιητική συλλογή Βιβλίο 1 (1973) του Γιώργου Χρονά

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Γιώργος Χρονάς, Πάντα είναι Αύγουστος

Πάντα είναι Αύγουστος

[Ενότητα Αρνητικά ειδώλων]

Πάντα είναι Αύγουστος
Το χώρισμα ανάμεσα στα δωμάτια
Ξύλο μαυρισμένο.
Πάντα η φωτογραφία στον κίτρινο τοίχο
Δείχνει τη συνάντηση στο ποτάμι
Την ώρα που ο ήλιος μετέωρος ανάμεσα
Από δέντρα και άμμο ναρκισσεύεται
Στο νερό.
Πάντα φτάνει το τρένο στον σταθμό
Οι πρώτες φωνές στους διαδρόμους, το πρώτο τσιγάρο, τα μεγάφωνα
Οι απίστευτες ματιές της Κυριακής για ένα ταξίδι στη μυθολογία
Το πλήθος, τα χέρια, τα μέλη, τα μάτια των υπνωτιστών.
Πάντα είναι Αύγουστος
Η μητέρα σου στο διπλανό δωμάτιο ξερνάει και συ αγωνίζεσαι
Για τη μετατόπιση ανάμεσα από λίμνες, έλη, νεκρούς
Σε βιβλία χημείας και φυσικής που τα οφείλεις τον Σεπτέμβρη
Σε σώματα απέραντα ανέπαφων
Που διατηρούνται στη ζωή
Με τη μυθολογία του Αυγούστου

– Ο πατέρας σου υπέγραψε πριν από λίγο
Δεν μπορείς να φύγεις
Είναι Αύγουστος.

Από την ποιητική συλλογή Βιβλίο 1 (1973) του Γιώργου Χρονά

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Γιώργος Χρονάς, Πέραμα

Πέραμα

[Ενότητα Αρνητικά ειδώλων]

Κάθε φορά που η αίσθηση της παρουσίας
μέσα στην ανώνυμη κάμαρα προσπαθεί να συλλάβει
στο κλάσμα του δευτερολέπτου την ηδονή
ξεπροβάλλει σπαραχτικά μόνο το Πέραμα
όπως το είδαν τα παιδιά εκείνη την Κυριακή
που ο φωτογράφος έξω από τις ταβέρνες
με τα γραμμόφωνα και τον τραγουδιστή
με τη χωρίστρα στη μέση
στις επτά το πρωί φωτογράφιζε τη μάνα
του Νέρωνα και του Αλκιβιάδη
με φόντο τη Σαλαμίνα, τα καρνάγια
και τις βάρκες που σαπίζαν στα νερά.

Από την ποιητική συλλογή Βιβλίο 1 (1973) του Γιώργου Χρονά

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Γιώργος Χρονάς, Αύρα

Αύρα

Όταν θα φτάσεις στον σταθμό
μην κάνεις τίποτα το περιττό
Μην κινηθείς προς το περίπτερο
στους πωλητές καπνού ή φρούτων
Κάτω από τη μεγάλη πόρτα να σταθείς
ακίνητος μέσα στο φως της μέρας
αφήνοντας τη σκόνη του κόσμου στα παπούτσια
στις κλειστές γραμμές των χεριών σου
Γιατί εμείς από μακριά
θα σε αναγνωρίσουμε
κάτω από το ρολόι που θα σημαίνει
χαμένην ώρα.

Από την ποιητική συλλογή Ο αναιδής θρίαμβος (1984) του Γιώργου Χρονά

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]

Μέρα με την ημέρα (Γιώργος Χρονάς & Γιάννης Μαρκόπουλος)

Μέρα με την ημέρα
[Από την ταινία Βαρθολομαίος (1971) του Μανούσου Μανουσάκη]

Ποίηση: Γιώργος Χρονάς
Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Μαρκόπουλος
Ερμηνεία: Βίκη Μοσχολιού
Δίσκος: Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)

Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν τα πράγματα
τις παλιές φωτογραφίες σε χάνω
σε χάνω σε δρόμους γεμάτους λάσπη
που σε φώναζα μες στη βροχή και στον κόσμο

Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν το όνειρο
σαν ρεμπέτικο τραγούδι σε χάνω
σε χάνω τις νύχτες μου δε θυμάμαι
αν σε γνώρισα μια Κυριακή ή μια Πέμπτη

Μέρα με την ημέρα σε χάνω
σε χάνω σαν τον άνεμο
τα βαπόρια που βουλιάζουν σε χάνω
στα μέρη που δεν θυμάμαι
αν ξημέρωσα μες στη φωτιά ή στη στάχτη

Αλεξάνδρεια (Γιώργος Χρονάς & Γιάννης Μαρκόπουλος)

Αλεξάνδρεια

Ποίηση: Γιώργος Χρονάς
Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Μαρκόπουλος
Τρίχορδο μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Χαλκιάς
Τούμπα: Γιάννης Ζουγανέλης
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Κλαρίνο: Φίλιππος Τσεμπερούλης & Λιλή Χριστοδούλου
Κιθάρα δωδεκάχορδη: Μάριος Κώστογλου
Κιθάρα απλή: Νίκος Σαμπαζιώτης
Λαούτο: Γιάννης Ξυλούρης & Λάκης Χαλκιάς
Πιάνο: Χάρης Καλέας
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης & Νίκος Κεχαγιάς
Βιολί: Παντελής Δεσποτίδης
Τσέλο: Σωτήρης Ταχιάτης
Ερμηνεία: Βίκη Μοσχολιού
Δίσκος: Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα (1976) & Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)

Τα χαράματα έφυγαν για την Αλεξάνδρεια
ο Αντίνοος ο Νίκος ο Ύβικος
ο Καραϊσκάκης
ο χορευτής του «Saint Hille»
ο Μάρκος Βαμβακάρης
ο Γιάννης Χρήστου
η Marilyn Monroe
και ο κιθαριστής των φλαμέγκος

Όχι δεν πρέπει (Γιάννης Μαρκόπουλος & Γιώργος Χρονάς)

Όχι δεν πρέπει

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι: Γιώργος Χρονάς
Ερμηνεία: Θέμης Ανδρεάδης & Λιλή Χριστοδούλου [πρώτη εκτέλεση από τους ίδιους στον δίσκο Διάλειμμα (1972) του Γιάννη Μαρκόπουλου]
Δίσκος: Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)

Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου
στο δάσος με τις άδειες κονσέρβες
απέναντι στη Σαλαμίνα
στη Βηρυτό και στην Όστια

Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου
στην κάμαρα που παίζουν πρέφα
στην κάμαρα που παίζουν τάβλι
για ένα τσιγάρο οι χαμένοι

Όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
κι η μάνα μου κι η μάνα σου στα μαύρα
κι ο αδερφός στο υπόγειο
όχι δεν πρέπει να συναντηθούμε
πριν απ’ τη δύση του ήλιου το πλοίο έφυγε

Το Πέραμα (Γιάννης Μαρκόπουλος & Γιώργος Χρονάς)

Το Πέραμα

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι: Γιώργος Χρονάς
Τούμπα: Γιάννης Ζουγανέλης
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Κλαρίνο: Φίλιππος Τσεμπερούλης & Λιλή Χριστοδούλου
Κιθάρα δωδεκάχορδη: Μάριος Κώστογλου
Κιθάρα απλή: Νίκος Σαμπαζιώτης
Λαούτο: Γιάννης Ξυλούρης & Λάκης Χαλκιάς
Πιάνο: Γιάννης Μαρκόπουλος
Κρουστά: Σπύρος Λιβιεράτος
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης & Νίκος Κεχαγιάς
Βιολί: Παντελής Δεσποτίδης
Τσέλο: Σωτήρης Ταχιάτης
Ερμηνεία: Βίκη Μοσχολιού
Δίσκος: Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα (1976) & Γιάννης Μαρκόπουλος / Ανεξάρτητα + 7 κινηματογραφικά (2011)

Τη μέρα που ήρθα και σε βρήκα
κάτω στο Πέραμα με τους γέρους
στη θάλασσα να βρίζεις την κάμαρα
που σε γέννησε και τον Ξέρξη

Στάθηκα δίπλα σου και σου είπα
τα κεραμίδια θα γίνουνε τσιμέντο
τα ξύλα θα γίνουνε πέτρες
η αγάπη θα γίνει χρήμα

Τη μέρα που ήρθα και σε βρήκα
κάτω στο Πέραμα με τους γέρους
στάθηκα δίπλα σου και σου είπα
θα μας ξεχάσουνε την Πέμπτη
το Σάββατο την ίδια ώρα
θ’ αναστηθούμε

Εσείς του κόσμου τα παιδιά (Γιάννης Μαρκόπουλος & Γιώργος Χρονάς)

Γιάννης Μαρκόπουλος & Γιώργος Χρονάς, Εσείς του κόσμου τα παιδιά

Στίχοι: Γιώργος Χρονάς & Γιάννης Μαρκόπουλος
Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Μαρκόπουλος
Σόλο μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος
Πιάνο: Χάρης Καλέας
Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος
Βιολί: Παντελής Δεσποτίδης
Μπάσο: Άγγελος Μπότσης
Κιθάρα: Μάριος Κώστογλου & Τάκης Μαγκαφάς
Κανονάκι: Χρήστος Χαλκιάς
Κρουστά: Μέμος Κυριαζής & Τάκης Μαρινάκης
Σαρόουντ: Keneth Wells
Ερμηνεία: Λάκης Χαλκιάς
Έργο: Εργάτες (1976)

Μικρό παιδί απέθανε
κατέβηκε στον Άδη
η μάνα του η εργάτισσα
επνίγηκε στο δάκρυ

Την ώρα που κατέβαινε
βλέπει άλλα δυο παιδάκια
που για το κρύο φόραγαν
κάτι φαρδιά σακάκια

Το ένα ήτανε ξανθό
και τ’ άλλο μαύρο χρώμα
κι όλα μαζί καθίσανε
στ’ αραχνιασμένο χώμα

Εσείς εδώ τι κάνετε
η μέρα πώς περνάει
αν θέλουμε να παίξουμε
πώς θα φανεί του Άδη;

Απάνω η μάνα του βογκά
χτυπιέται με μανία
η μάνα του η εργάτισσα
βρίζει την κοινωνία

Εσείς του κόσμου τα παιδιά
του κόσμου τα φτωχάκια
περνάτε μόνο πλούσια
στου Άδη τα σοκάκια;

Γιώργος Χρονάς & Μάνος Χατζιδάκις, Νεαρέ γιε του μπακάλη (Ωδή)

Νεαρέ γιε του μπακάλη (Ωδή)

Ποίηση: Γιώργος Χρονάς (Ωδή από τη συλλογή Ο αναιδής θρίαμβος (1984))
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πιάνο: Ντόρα Μπακοπούλου
Τραγούδι: Ανδρέας Καρακότας
Δίσκος: Τα τραγούδια της αμαρτίας (1996)

Νεαρέ γιε του μπακάλη
λατρεμένε διαβάτη της νύχτας
για σένα αφήνει η Αφροδίτη
τα κλειδιά στην πόρτα
για σένα ξενυχτάνε οι φοιτητές
της Γεωπονικής Σχολής

Για σένα λιώνει το σαπούνι
στα χέρια μου [πρωτότυπο: του λουτράρη]

Γιώργος Χρονάς, Ιερός πόνος

Ιερός πόνος

[Ενότητα Κατάστημα νεωτερισμών (1983-1997)]

Αισθάνομαι χωρίς προέλευση
χωρίς καταγωγή
όπου καταλήγω με καλύπτουν
οι μουσικές
οι φωτισμένες πλευρές των πόλεων.
Βαδίζω έξω από τα σύνορα
θέλοντας να συλληφθώ
και να ομολογήσω
ότι υπήρξα ένα τίποτα
ένας ιερός πόνος
στην ωμοπλάτη.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα (1973-2008) [εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα, 2008]