Άνθος Πωγωνίτης, Καράβια

Καράβια

Δεν έχουν ακροατές οι συμφωνίες των ανέμων
μήτε ίχνη στη θάλασσα έχουν μείνει∙
κοιμάστε στους βυθούς αναμνήσεις.

Δεν συντροφεύουν γλάροι τα πανιά σας.
Τα μύδια βυζαίνουν σίδερα και μοναξιά στα λιμάνια∙
χωρίς τη δική σας κουπαστή, δεν υπάρχει του νερού ο καθρέφτης.

Στην περιοχή της λήθης λικνίζονται οι άνθρωποι
κι απ’ του μύθου τα παράθυρα κοιτούν
χίμαιρες λευκές στη φαντασία του χρόνου.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Advertisement

Άνθος Πωγωνίτης, Μπορείτε να περάσετε

Μπορείτε να περάσετε

Ο ήλιος κ’ η άνοιξη θα πλημμυρίσουν, μην αμφιβάλλετε
πριν χάσετε και τη λίγη αξιοπρέπεια που
στο καπέλο σας έχει μείνει, μπορείτε να περάσετε.

Ένα λάστιχο η μέση σας για υποκλίσεις.
Έχετε χάσει τη γοητεία της αλήθειας.
Ανταλλάσσετε ρόλους με την ίδια μάσκα.
Κάνετε παλκοσένικο τους δρόμους, τους ναούς και τα πάρκα,
που ανασαίνουν φιλοδοξίες ερώτων.

Η φιλανθρωπία, εγωισμού ικανοποίησις είναι
κ’ η προσευχή εμπαιγμός του εαυτού σας, που
αρλεκίνου σαρκίο φορεί.

Κόψτε τα νύχια από τα χέρια σας∙
αφήστε λιγότερα δόντια στις μασέλες∙
αναζητήστε την άγνωστη αρετή.
Θα καταρρεύσουν τα ξύλινα πόδια σας
Τα οικόσημα θα συντριβούν και θα γελούν
τα χελιδόνια, που τα φτερά τους μιμείστε.

Αν ο φεγγίτης δεν χωρεί
περάστε από μια τρύπα∙
τα ποντίκια συγχωρούν.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Ξερονήσι

Ξερονήσι

Ανέμων ραπίσματα δέχεσαι∙
της φυγής σου την πρόθεση περισφίγγει το δίχτυ της μόνωσης
και τα πελάγη ορόσημα γύρω σου.

Μήτε φτερούγας σκιά στην πικρή σου γυμνότητα.
Οι ορίζοντες έχουν τυλίξει με τέφρα την αγέρινη παρουσία σου.
Απ’ της τρικυμίας την ύπαρξη πέρα πολλά έχουν μείνει.

Προσδοκίες δεν κεντρίζουν τη σκέψη σου
απ’ την πέτρα σου κάτω κοιμάται το αύριο, το χθες, το παρόν.
Δεν έχουν φράχτες ολόγυρά σου οι μνήμες.

Είναι απ’ το θάνατο πικρότερο παγερή η σιωπή σου.
Το κύμα κι ο χρόνος στη ρίζα σου, ανειρήνευτο χάος.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Ταξίδια

Ταξίδια

Είναι, γιατρέ, κάτι απραγματοποίητες συναντήσεις
που καθηλώνουν στη μνήμη δυο άδειες καρέκλες
στο βράδυ που περπατούν νοσταλγίες με φτερά νυχτερίδας.

Η ευθεία μεταβάλλεται σε καμπύλη και ρίκνωση.
Αναμνήσεων όργανο γίνεται ο λόγος∙
η άγνωστη δειλία έρπουσα έρχεται στα πόδια μας
και μένουν τα επιτεύγματα του χτες, αζήτητες αποσκευές
στο μοιραίο σταθμό των ονείρων.

Όταν της μεσημβρίας η δύναμις χαθεί
για της αθανασίας την ύπαρξη μιλάμε.
Καλοσύνες προσδοκούμε και σεβασμό στην όρθια τέφρα μας.
Ψιχία πλάνης θα μου έλεγες αν ήσουν δίπλα μου.
Ασφαλώς.
Και χορός ψευδαισθήσεων στη βουλιμία του χρόνου.

Δεν είναι δικαίωση μια ξαφνική αναχώρηση∙
τραίνα υπάρχουν πολλά κ’ οι δρόμοι σαν κορδόνια τυλίγουν τον κόσμο.
Πρόσεξε όμως.
Αν αυτού δεν υπάρχουν ιατρεία
θα πει πως οι πλάνες έχουν εκλείψει.
Λόγος μεταμελείας να μην γεννηθεί∙
η σιωπή είναι σοφία που μας λείπει.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Στο χώρο της μνήμης

Στο χώρο της μνήμης

Όταν υπήρχες καθόσουν σ’ αυτή την καρέκλα.
Δεν έχει σημασία ποιος κάθεται σήμερα.
Κανένας δεν έχει τη δική σου διαπεραστικήν ειρωνεία
του λόγου, που έσταζε φαρμάκι και γέλιο.

Τη δική σου απουσία δεν την αναπληρώνει κανείς.
Κρατούσες το βάρος απ’ τα λάθη σου στην κορφή της σιωπής σου
και στεκόσουν όρθιος σε σωρούς ερειπίων.

Η νοσταλγία στων ματιών τις ρυτίδες φτερούγιζε
στο παρελθόν, σε χαμένες ελπίδες και πλάνες.
Εξηνταοχτώ φορές είχες δοκιμάσει το χρόνο τον μάταιο.
Εκείνο το δώδεκα του ρολογιού με τις σειρήνες και τα σείστρα
μια καινούργια δυστυχία έστηνε ανάμεσα στις άλλες.
Οι προσδοκίες ήταν η ευκολότερη λύση για το μέλλον.

Όταν υπήρχες καθόσουν σ’ αυτή την καρέκλα.
Τώρα δεν υπάρχεις.
Τα πάντα είναι επιφάνεια έστω και χωρίς περιεχόμενο.
Αν ηχογραφούσα το λόγο σου
θ’ αναζητούσα την πηγή του και θα γινόμουν περισσότερο άνθρωπος.

Οι απουσίες, όπως βλέπεις, μας κάνουν σκεφτικούς.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Ομοιώματα

Ομοιώματα

Στον Ποιητή Γιώργο Βαφόπουλο

Το αγέννητο δάκρυ σου αφήνει τη σκιά του
Από τα βλέφαρα στάζει το άγχος την παρουσία του
Κι η αβεβαιότητα γίνεται καθεστώς.

Η νύχτα παρέχει ελευθερία κινήσεων.
Το αντίτιμο ενός απλού γεύματος είναι η έκδοση του εαυτού σου.
Χωρίς λιμάνι πλεούμενο, σε τρικυμίας περιοχή.

Τα παιδικά σου όνειρα μεταβλήθηκαν σε ψιμύθια.
Κάθε απίθανη γωνία, χώρος περιπτύξεων.
Η εφημερότης είναι κανών που έγινε πίστη.

Μέσον επιστροφής δεν υπάρχει.
Η εκμηδένιση δεν σου επιτρέπει να σκέφτεσαι
Το παρελθόν που ήταν τυλιγμένο σε κορδέλες και παιχνίδια.
Οι μορφές που στάθηκαν δίπλα σου σε ημέρες σημασίας
Έχουν γίνει τέφρα στην επιπολαιότητα.

Δύναμις να σε έλξει σε χώρο αποστολής δεν υπάρχει.
Εκλεκτή των κρασπέδων καθώς είσαι
Αποταμιεύεις στιγμές καταπτώσεων
Κι έχεις κρεμάσει στο φτηνό περιδέραιο τις Δέκα Εντολές.

Όταν Μαγδαληνή γίνεις θ’ ανασαίνεις πεζοδρόμιο.
Πριν από αιώνες οι όμοιές σου είχαν δύναμη.
Κυβερνούσαν δέσμια πλήθη
Κι η ακτινοβολία τους εθέσπιζε νόμους.

Σήμερα βλέμματα οίχτου δέχεσαι.
Αύριο δεν θα υπάρχεις
Και μαζί σου θα πεθάνει ο κόσμος που σε γέννησε.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Η νύχτα

Η νύχτα

Πάνω από της ερήμου την άμμο
πολλά συγκινήσεων καραβάνια περνούν.
Των πελμάτων τα ίχνη την παρουσία τους
μαρτυρούν, στη σιωπή που κυριαρχεί.

Ήχος ανύπαρκτων λέξεων
Άγγελος προσδοκίας.
Το τέρμα σαν Ιθάκη να φανεί
χαμόγελο Πηνελόπης,
χαμένου Βασίλειου θρόνος
Αισθημάτων εκδήλωσις.

Η πορεία στη μόνωση διδάσκει πολλά.
Της ύστερης βούλησης τη χλαμύδα πετάς
και γυμνός, τον εαυτό σου υψώνεις μαχόμενος
να εκμηδενίσεις την έρημο.

Πάντα ενώπιος ενωπίω.
Η γυμνότης εκτείνεται ως τα πόδια του άγνωστου Θεού
που στο χάος πορεύεται.
Απ’ τη λεπτομέρεια στο μύθο.
Απ’ τ’ όνειρο στη μικρή πράξη
Κι απ’ τη ζωή στο θάνατο περνάς.

Είσαι έτοιμος τα πάντα να δεχτείς
Τα πάντα να αρνηθείς
Να δώσεις και τα υποδήματά σου αν χρειαστεί
της Σαχάρας την έρημο να περάσει κι ο Νέρων.

Επιστρέφεις στο λίκνο της γυναίκας
που της επιθυμίας της προϊόν είσαι.
Στον ίσκιο της στέγης, που πρώτη
χωρίς επιφύλαξη έδωσε τη στοργή της.

Ιστός αράχνης γίνεται ο συλλογισμός σου
Και κρατάς τους χτύπους του ρολογιού στα χέρια σου
σκαλί του χρόνου, ομοίωμα προσδοκίας.

Το ανάστημα του Χριστού
στο ήθος του Καγιάφα εγκατελείφθη
το συσχετίζεις κι οραματίζεσαι,
λίγο καπνό να κυματίζει μαντίλι
και μια τσιμινιέρα να μεταβάλει τα ιδανικά
σε θούριο ζούγκλας.

Η νύχτα
δημιούργημα των ανθρώπων.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Δάκρυ

Δάκρυ

Σταλαγματιά δροσιάς σε πέταλα θυμίζει.
Το θρίαμβο της άνοιξης στα δάση.
Πρόσωπο που χάραξε λεπίδι.
Απεγνωσμένες έρευνες ματιών∙
κι από σπασμένα όνειρα σε δάχτυλα κομμάτια.

Θύμα σε χέρια δήμιου.
Αγχόνες που στηθήκαν για ιδέες.
Ήττες ηρώων και
μεταίχμια που καθρεφτίζονται στο χάος.

Σε τάφους κλεισμένες αναμνήσεις.
Αισθημάτων κομμένες κλωστές.
Παραθύρια που καρτερούν δυο χέρια να τ’ ανοίξουν.
Απελπισμένες προσμονές
κι αγρύπνιες που το βήμα τους εχάσαν μες στη νύχτα.

Μαντίλια που ανεμίζουνε.
Σταθμούς με παγωμένες οπτασίες
κι όρκους με το θάνατο που σμίγουν.

Ίσκιο μελαγχολίας που ’φτασε με τ’ άλογο της μνήμης.
Νόστους που ντυθήκανε πορφύρα παρουσίας.
Λιμάνια που δεν έρχονται, καράβια βουλιαγμένα.
Φωλιές που μένουν μοναχές στην ομορφιά τ’ Απρίλη.
Πικρά τοπία και παρόν χωρίς τον εαυτό του.

Δάκρυ
αν ήσουν λίμνη
στην όχθη σου θα χτίζαν πολιτείες
οι υποκριτές.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Καλώς ήρθες

Καλώς ήρθες

Δεν είχες έρθει.
Η απουσία σου με ρίγη με τύλιγε.
Με μαστιγώναν χωρίς πηδάλια βοριάδες.
Αν ερχόσουν πρωτύτερα
θα είχα μια βεβαιότητα σαν ατσάλινο τόξο.
Με τα φτερά της πίστης μου
ένα γκρίζο σύννεφο θα καβαλούσα κι ένα αστέρι
θα κρατούσα στα χέρια.

Δεν σε περίμενα.
Ήρθες απ’ τους δρυμούς στης πολιτείας τους δρόμους
μ’ ένα στεφάνι από αφρούς του Αλιάκμονα
και νότες τραγουδιών ολόγυρά σου.

Ποια ήσουν; Μήτε τ’ όνομά σου δεν ήξερα.
Απ’ της νύχτας την περίπτυξη έφυγα.
Μπορούσα να σκεφθώ. Και να σκεφθώ το θάνατο ακόμα.
Πριν όμως ετοιμάσω ένα γυάλινο φέρετρο
θάπρεπε το θάνατο να μου συστήσουν.
Οι διπλανοί μου κι’ οι περαστικοί γελούν, υποκρίνονται και κλαίνε.
Κάνουν ανθοδέσμες τα πάθη τους και σέρνουν
με χρυσή αλυσίδα τον ίσκιο τους.

Στα νεκροταφεία υπάρχουν λουλούδια κι εμπόριο
τραγουδιών. Καλώς ήρθες.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Παμβώτις

Παμβώτις

Στη Χρυσάνθη Ζιτσαία

Πριν γίνει το Κάστρο υπήρχες
και πριν από σένα ο ίσκιος του Δρίσκου
να χαϊδεύει την υγρή παρουσία σου.

Ο χρόνος με το κύμα σου δεν συγκρίνεται
η ιστορία στην καρδιά σου τα ίχνη της άφησε.
Τα ρίγη της Φροσύνης και τη χίμαιρα του Σκυλόσοφου
στον κόρφο σου κρατάς.

Μια χούφτα βράχια στην αγκαλιά σου
των ψαράδων τους πόθους ξυπνούν
και τα φτερά των ανέμων στάζουν ταραχή
στην ομορφιά σου.

Αν δεν ήσουν
θα μ’ έλειπε η αδερφή π’ οδήγησε
τον Μαβίλη σε μνήμης κορφή
τον Πελερέν να πλέξει με ήχους χαλί για τα πόδια σου
και τον Θρύλο να κάθεται δίπλα σου σκαλίζοντας
αιωνιότητα.

Όσοι σε γνωρίζουν
έχουν καρφώσει τη θύμηση στων βλεφάρων τα τόξα.
Μπορείς το φλοίσβο σου να κάνεις αυλό.
Δεν υπάρχει νεκροταφείο για σένα.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Ο γιος του κρίνου

Ο γιος του κρίνου

Σ’ απόθεσαν σε φάτνη όταν γεννήθηκες.
Κι όπως ήσουν προϊόν κρίνου,
το κλάμα σου ξύπνησε τ’ άστρα και τους ανέμους
της ανατολής, σ’ ένα τρελό παιχνίδι.

Η πορεία προς την Αίγυπτο σου δίδαξε τι είναι ο κάθε Ηρώδης.
Στο Ναό ξάφνιασες τους επαγγελματίες ιερείς
και παραβίασες χώρους, παραδόσεων και προνομίων.

Στην Ελ-Γκαδίρ έγινες ώριμος και σοφός.
Η απόφασις δεν ήταν παρά επιταγή να μιλήσεις.
Οι Γραμματείς, οι Φαρισαίοι και οι πόρνες ήταν το αλάτι.
Τα Σόδομα ο καθρέφτης κ’ η Μαγδαληνή το δέος.

Οι Εσσαίοι έχτισαν την οικοδομή της ιδέας.
Οι δειλοί δεν είχαν καρδιά και πιο πολύ δεν είχαν όνειρα.

Οι Πέρσες, οι Άραβες κ’ οι Ρωμαίοι
τον προνομιούχο λαό του Ιεχωβά είχαν εκμηδενίσει.
Η υποτέλεια είχε γίνει συνείδηση και η άρχουσα τάξις
έρπουσα έφτασε στη θέση του υπηρέτη.

Οι Εσσαίοι βύζαιναν μίσος απ’ τους μαστούς της κατοχής.
Την εκατοστή δευτέρα επανάσταση επιθυμούσαν ως το θάνατο να υψώσουν,
και τον Ιούδα καθοδηγητή κι εντολοδόχο απέστειλαν.

Όταν δύναμη σκορπούσες για θάματα
έκπληκτος ο λαός σ’ ακολουθούσε.
Το «αγαπάτε τους εχθρούς σας» οι Εσσαίοι ερμήνευσαν:
να δένεις τους ιμάντες των Ρωμαίων.
Το «ελεήτε τους φτωχούς» θεμελίωση ανισότητος.

Το φραγγέλιο ήταν μια λάμψη, μόνο μια λάμψη χωρίς ίχνη
κι όταν είπες για την «Βασιλεία των Ουρανών»
μια συκιά κι ο Γολγοθάς έπλασαν δυο ήρωες, μια πλάνη και χιλιάδες ελπίδες.

Τα κρίνα θάναι πάντα ωραία κ’ οι άνθρωποι θα ερευνούν.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης

Άνθος Πωγωνίτης, Μνημεία

Μνημεία

Με σμίλη φυγής ομοίωμα λήθης σκαλίζω
που ναυαγήσαν τα πάντα σε θύελλες.
Με τους ανέμους της μνήμης έρχονται ψίθυροι.
Στις ώρες της νύχτας και στης αυγής την παρουσία
πληθαίνουν των χιμαιρών τα είδωλα.

Γυμνός σαν φύλλο και πέτρα δοκιμάζομαι∙
εκτείνομαι ως το χείλος της πικρίας κι επιστρέφω στο σαρκασμό.
Στην έρημο τον εαυτό μου περπατώ ερευνώντας.

Μια εικόνα που χάνεται, ο χρόνος, σ’ έν’ απύθμενο χάος
και στην επιφάνειά του τα γεγονότα γίνονται μύθος.

Ένα βάθρο μού χρειάζεται και λίγη υπομονή.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964) του Άνθου Πωγωνίτη

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Άνθος Πωγωνίτης